Saturday, January 29, 2011

Bài học nào cho thế giới?

Dân Ả Rập bắc phi lật đổ các chế độ lỗi thời, bài học nào cho thế giới?
27.01.2011 14:16
Tác giả William J. Dobson giải thích những gì mà các nhà độc tài trên thế giới có thể học được từ Tunisia, có thể học được từ Ben Ali.
Cả thế giới như được cổ vũ khi họ nhìn vào người dân Tunisia, những người từ lâu phải chịu đựng một chế độ độc tài, đã tự giải thoát mình khỏi cái ách khốn khổ. Khi người biểu tình đổ về Thủ đô Tunis, điều không tưởng đã xảy ra: Chế độ chuyên quyền mà Tổng thống Zine el-Abidine Ben Ali cẩn thận xây dựng trong suốt 23 năm đã không còn an toàn với chính ông.
Giống như một kẻ phạm tôi, Ben Ali cố tìm cách thoát khỏi hiện trường tội ác, bay sang Ảrập Xêút với hy vọng có thể bắt đầu một cuộc sống mới trong cảnh lưu vong. Và người ta hướng tới Tunisia như một minh chứng, một bài học cần rút ra cho chế độ chuyên quyền đang diễn ra ở những nơi khác trên thế giới.
Cứng rắn, nhưng đừng quá tay
Một trong những thủ lĩnh sinh viên, người đã tham gia cuộc lật đổ của Slobodan Milosevic của Serbia vào năm 2000 gần đây đã nói với tôi: “Các nhà độc tài giỏi thực sự là có thể thoả hiệp bất cứ lúc nào”. Và đó là sự thật. Nhưng ngược lại, Ben Ali sở hữu các nhà tù chật ních và những kẻ “cung cấp tin tức” ở mọi nơi mọi chốn. Cái giá phải trả đã vượt quá lợi ích mang lại, khi ông bị dân chúng phản đối nhiều vấn đề ông có thể có sự lui gót. Nhà độc tài thông minh không từ bỏ quyền lực, mọi điều có thể đàm phán.

Đừng cố gắng thành Singapore
Sẽ là tốt đẹp nếu bạn có thể thức dậy như một con hổ trong nền kinh tế châu Á. Nhưng dường như không phải thế. Ben Ali tạo ra tỉ lệ tăng trưởng kinh tế 5%, cơ sở hạ tầng tốt, hệ thống giáo dục đại học cho rất nhiều người và nâng tuổi thọ của người dân. Nhưng người dân Tunisia đáp trả ông ta? Nếu tính hợp pháp duy nhất của chế độ đến từ các hoạt động kinh tế sau đó thời khắc thịnh vượng trôi qua, toàn bộ hệ thống có thể bị tổn thương. Tunisia có thể có những con số tốt đẹp cho khu vực, nhưng các nhà cầm quyền châu Á không bao giờ để nền kinh tế của họ trở nên phụ thuộc vào những du khách châu Âu, như Tunisia đã làm. Sẽ an toàn hơn nếu là nơi tách biệt với những kỳ vọng thấp. Vì nếu bạn muốn trở thành Singapore và đi lên trong thời gian ngắn, chi phí sẽ rất cao, đặc biệt nếu tài năng duy nhất của bạn là trấn áp.
Cấp hộ chiếu cho những người trẻ tuổi
Nếu không thể mang lại việc làm cho tất cả mọi người, hãy khuyến khích di cư. Đó là cách tốt nhất để thoát khỏi gánh nặng làm đau đầu bạn khi những người trẻ tuổi được giáo dục hiểu rằng, họ không thể tìm việc làm hoặc sống nhờ cậy vào cha mẹ. Hugo Chavez và Mubarak đã nắm bắt điểm này: Người Venezuela và Ai Cập đang rời quê hương tìm kiếm những vùng đất mới. Và phần thưởng đem lại? Khi gặp cơ hội tốt nhất ở Mỹ, châu Âu hay các quốc gia vùng Vịnh, họ sẽ làm việc và mang theo nhiều tiền lúc trở về quê nhà.
Hãy để cho phe đối lập tồn tại – chỉ cần không để cho họ giành chiến thắng
Ben Ali xoá bỏ các đảng chính trị đố lập. Trong sự nhận thức muộn màng, đó là một sai lầm. Một phe chính trị đối lập cũng có thể là người bạn tốt nhất của một nhà độc tài. Bạn có thể tạo các phe phái giả, bạn có thể gây rối các bên hợp pháp, bạn có thể dẫn dắt những phe phái ấy vào chỗ xung đột lẫn nhau. Điều quan trọng là chúng tồn tại và rằng hệ thống được sắp đặt đầy đủ, chặt chẽ để phe phái ấy không bao giờ ngáng trở bạn. Những người chỉ trích sẽ nói điều này là giả dối, bề ngoài, họ đang sai lầm. Các đảng đối lập, nếu được quản lý phù hợp, sẽ là nơi hút đi những bất bình của công chúng. Tại Tunisia, người đã không có lựa chọn nào khác và phải đổ ra đường.
Mở rộng cánh cửa báo chí
Ở Tunisia, có hai điều bạn có thể tính được: Mặt trời mọc mỗi ngày và mỗi ngày Ben Ali ở trang nhất tin tức. Kiểm duyệt truyền thông là không tránh khỏi ở những chế độ chuyến chế, nhưng nó không đồng nghĩa với việc ém nhẹm, bao trùm. Kiểm soát tin tức truyền hình và đài phát thanh là chủ yếu, nhưng hãy để cho xuất hiện những lời phê bình, và cho một số ít phóng viên điều tra cung cấp thông tin cho những tờ báo độc lập với lượng phát hành không lớn. Đây là nơi mọi người có thể xả hơi, và chế độ sẽ có những nguồn thông tin cũng đáng tin tưởng.
Không bao giờ đàm phán với đám đông giận dữ
Khi Ben Ali xuất hiện trên truyền hình và cố gắng để cứu vớt quyền lực bằng cam kết cải tổ và hứa sẽ lui gót vào cuối nhiệm kỳ, ông đã vô tình khép kín lối thoát của mình. Bất kỳ người dân Tunisia nào cũng biết rằng quyền lực tổng thống đã chấm dứt. Trong giờ khắc xế tàn, lựa chọn cho một chế độ là rút lui hoặc phản ứng. Thật không may, đối với những chế độ tồn tại theo xu thế cứng rắn, bài học vào giờ phút cuối của Ben Ali có lẽ nên trông cậy vào những chiếc xe tăng hơn là đàm phán.
Con người mới thực sự quan trọng
Đây là một khái niệm đáng sợ cho chế độ độc tài, nhưng việc Ben Ali bị lật đổ không thể được gán cho bất kỳ ai ngoài chính bản thân người Tunisia. Không ai cáo buộc rằng, Mỹ, Pháp hay những cường quốc nước ngoài nào khác đứng phía sau. Trên thực tế, chế độ chuyên quyền Tunisia là một đồng minh đáng tin cậy của phương Tây và Mỹ không chỉ trích Ben Ali cho tới khi ông đóng gói hành lý tìm đường lưu vong.
Các chế độ Ả Rập không thể đổ lỗi cho người Hồi giáo; Ben Ali đã từ lâu đã vây bắt họ hoặc đuổi họ ra nước ngoài. Không có đảng chính trị đối lập kích động người dân, vì đây là điều không tồn tại ở thực tế. Một chế độ không thành công khi giải quyết các vấn đề cơm áo gạo tiền, nạn thất nghiệp, kinh tế, tham nhũng và kết hợp với những cuộc trấn áp đã đủ để bắt đầu một cuộc cách mạng.
Tunisia cũng đưa lại các bài học cho toàn bộ chúng ta. Đứng đầu trong số đó là: Hãy để người Tunisia tự giải thoát mình. Và giờ đây, khi họ làm được, thì đừng bỏ rơi họ lần nữa. Người Tunisia cần đảm nhận phần lớn công việc, nhưng họ không nên phải làm một mình.
Thuỵ Phương (Theo Washington Post)
http://tuanvietnam.vietnamnet.vn/2011-01-25-dan-tunisia-lat-do-che-do-bai-hoc-nao-cho-the-gioi
Người Yemen đòi Tổng thống từ chức

Người biểu tình đòi Tổng thống Saleh từ chức
Hàng ngàn người Yemen đã xuống đường ở thủ đô Sanaa, kêu gọi Tổng thống Ali Abdullah Saleh, người tại nhiệm trong hơn 30 năm qua từ chức.
Tin tức trên truyền thông nói những người biểu tình tập trung tại ít nhất bốn địa điểm trong đó có Đại học Sanaa.
Họ hô các khẩu hiệu chống chính phủ và nhắc tới cuộc lật đổ tổng thống Tuynisia.
Những người tổ chức đã kêu gọi sinh viên và các nhóm xã hội dân sự biểu tình phản đối tham nhũng và các chính sách kinh tế sai trái.
Người Yemen than phiền về tình trạng nghèo đói gia tăng trong lực lượng thanh niên và thất vọng với việc thiếu tự do chính trị.
Hơn 40% dân số Yemen hiện sống với mức chưa tới hai đô la một ngày.
Đất nước này đã đang gặp nhiều khó khăn về một loạt các vấn đề an ninh trong đó có phong trào ly khai ở miền nam và cuộc nổi dậy của người Shia Houthi ở miền bắc.
Hiện đang có lo ngại rằng Yemen đang trở thành một trong những địa điểm an toàn cho al-Qaeda và những thanh niên thất nghiệp có thể là những thành viên tương lai của các nhóm Hồi giáo.
'Theo gương Tunisia'
Trước cuộc biểu tình lớn trong ngày thứ Năm cũng đã có một loạt các cuộc biểu tình nhỏ.
Hôm thứ Bẩy, hàng trăm sinh viên Đại học Sanaa đã tổ chức những cuộc biểu tình đối nghịch nhau, một số người muốn Tổng thống Saleh từ chức, một số khác muốn ông tại nhiệm.
Hồi cuối tuần, chính quyền Yemen đã bắt nhà hoạt động nhân quyền có tiếng Tawakul Karman sau khi cáo buộc bà tổ chức biểu tình chống chính phủ.
Vụ bắt bà Karman đã dẫn tới có thêm những cuộc biểu tình khác ở Sanaa.
Sau khi được trả tự do hôm thứ Hai, bà Karman nói với kênh truyền hình CNN rằng đang có cuộc cách mạng ở nước bà theo gương Cách mạng hoa Nhài ở Tunisia.
Các cuộc biểu tình ở Tunisia đã chấm dứt 23 năm cai trị của Tổng thống Zine al-Abidine Ben Ali, người hiện đang bị Tunisia truy nã quốc tế.
Tổng thống Saleh, một đồng minh của phương Tây, trở thành lãnh đạo Bắc Yemen năm 1978 và đã lãnh đạo Cộng hòa Yemen từ khi hai miền bắc và nam hợp nhất hồi năm 1990.
Ông tái đắc cử hồi năm 2006.
Người Yemen đang tức giận trước cố gắng của quốc hội nhằm nới lỏng quy định về nhiệm kỳ tổng thống, điều mà phe đối lập lo ngại ông Saleh có thể toan tự phong ông là tổng thống suốt đời.
Ba nhà dân chủ ở Trà Vinh sẽ ra tòa không có luật sư
Khoa Diễm, phóng viên RFA
2011-01-24
Cuối tháng 10-2010, ba nhà dân chủ trẻ Đỗ Thị Minh Hạnh, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng và Đoàn Huy Chương đã bị tuyên án phạt từ 7-9 năm tù giam với cáo buộc đã “lợi dụng quyền tự do dân chủ” và “gây rối trật tự công cộng”.

Photo courtesy of UBBV
Ba nhà dân chủ trẻ Đoàn Huy Chương, Nguyễn Hoàng Quốc Hùng và Đỗ Thị Minh Hạnh.
< object id=audioplayer1 data="http://www.rfa.org/vietnamese/manuallyupload/audio-player/player.swf" width=240 height=25 type=application/x-shockwave-flash>< /object>
Ngày 24 tháng Giêng tới đây sẽ diễn ra phiên tòa Phúc thẩm cho những bị cáo này tại Trà Vinh. Tuy nhiên, theo thông tin gia đình cho biết thì cả ba người đều không được tiếp xúc hay thuê luật sư biện hộ cho phiên tòa. Khoa Diễm có bài tìm hiểu thêm về vụ việc này như sau.
Bản án sơ thẩm quá nặng
Luật sư có xuống dưới đó hôm qua rồi nhưng chưa nghe nói gì cả. Chỉ cần có giấy cần luật sư của mấy đứa nhỏ nhưng trại giam nó không ký cho mình.
Ô. Nguyễn Kim Hoàng
Chị Đỗ Thị Minh Hạnh, hai anh Nguyễn Hoàng Minh Hùng và Đoàn Huy Chương là những người, theo ý kiến của ông Trần Ngọc Thành, Chủ tịch Ủy ban Bảo vệ Quyền lơi Người Lao Động Việt Nam có trụ sở tại Ba Lan, luôn quan tâm đến đời sống của các công nhân và người dân nghèo, cũng như các dân oan để giúp đỡ họ.
Sau khi bị nghi ngờ là đã giúp các công nhân đình công tại công ty Mỹ Phong ở Trà Vinh, chính quyền đã bắt giam ba người này với cáo buộc là họ đã lợi dụng quyền tự do dân chủ và gây rối trật tự công cộng.
Trong thời giam tạm giam và sau phiên tòa Sơ thẩm, tổng cộng họ đã bi giam gần một năm, nhiều ý kiến cho rằng các bản án họ nhận được là quá nặng cho những việc làm không có gì là sai trái. Hiện, cả ba người đang chờ đến phiên tòa Phúc thẩm.
Tuy nhiên, trong thời gian chuẩn bị cho phiên tòa, gia đình của các bị cáo đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp xúc cũng như thuê các luật sư bào chữa cho họ. Ba gia đình luôn giữ mối quan hệ chăc chẽ trong việc tìm cách giúp đỡ thân nhân của họ thoát khỏi cảnh lao tù.
Ông Nguyễn Kim Hoàng, cha của anh Nguyễn Hoàng Minh Hùng cho biết về những khó khăn các gia đình đang gặp trong vấn đề pháp lý. Ông nói:
“Tôi đang đi qua gặp luật sư cùng với gia đình của Hạnh. Luật sư có xuống dưới đó hôm qua rồi nhưng chưa nghe nói gì cả. Chỉ cần có giấy cần luật sư của mấy đứa nhỏ nhưng trại giam nó không ký cho mình …”
Ai sẽ bảo vệ các em

Nguyễn Hoàng Quốc Hùng tại phiên tòa sơ thẩm. Photo courtesy thongtinberlin.de
Bà Minh, mẹ của chị Đỗ Thị Minh Hạnh, cho biết là tiền của và thời gian ba gia đình bỏ ra cho việc thăm nuôi, chạy ngược xui để lo giấy tờ kháng án làm công việc làm ăn bị đình trệ, tinh thần cũng như sức khỏe suy sụt. Trong ba tháng qua các gia đình đã cố gắng xin đơn để xin mời luật sư nhưng không thành công.
Bà nhận thấy rằng những việc con gái bà cùng hai người bạn làm không chống đối nhà nước cũng không vi phạm luật pháp Việt Nam mà đơn giản là vì họ muốn giúp những người công nhân tại Trà Vinh đấu tranh cho giá trị cho công sức làm việc của họ. Bà Minh nói:
“Tội nó cũng không đáng gì mà bé Hạnh nó bị bảy năm, cháu Hùng bị chín năm và Chương thì bị bảy năm. Mà chuyện thì có gì đâu, các em cón ngây thơ chết đi được. Đây là lần đầu tiên nó ra tòa mà việc nó làm là chỉ bảo vệ người công nhân thôi. Người ta biểu tình xong nó mới đến, nó nói với người công nhân …”
Với thời gian quá gấp gáp, hiện luật sư không đủ thời gian chuẩn bị nếu như nhận được sự cho phép từ tòa án để thay mặt bào chữa cho các bị cáo. Bà Minh cho biết thêm:
“Bây giờ cũng không còn kịp nữa mà luật sư cũng rất là tức giận. Sáng nay chúng tôi đến làm đơn khiếu kiện, khiếu nại trại giam công an Trà Vinh và có lẽ là xin tạm hoãn phiên tòa vì phiên tòa không có luật sư thì ai sẽ bảo vệ cho các em, mà hôm xử các em ở phiên tòa Sơ thẩm thì như là một phiên tòa bí mật rồi.”
Bây giờ là luật sư trực tiếp xuống dưới luôn mà họ không cho vô. Họ nói là nếu chị nói phần luật sư là chúng tôi sẽ cắt luôn phần thăm nuôi, không cho vô nữa.
Chị Mạnh
Vợ của anh Đoàn Huy Chương kể lại rằng mỗi khi đi thăm chồng, chị chỉ được hỏi thăm sức khỏe vài câu chứ tuyệt nhiên không được nhắc gì đến chuyện thuê luật sư vì vừa mở lời dăm ba câu về các vấn đề đó là công an mời ra khỏi phòng ngay.
Dù vậy, các gia đình cũng đã thuê luật sư và trả 2/3 luật sư phí. Chị Mạnh nói thêm:
“Bây giờ là luật sư trực tiếp xuống dưới luôn mà họ không cho vô. Họ nói là nếu chị nói phần luật sư là chúng tôi sẽ cắt luôn phần thăm nuôi, không cho vô nữa. Hôm bữa ảnh hỏi phần luật sư tới đâu rồi là họ chặn lại, không cho nói nữa. ý của cả ba người là mướn luật sư kháng án nhưng họ không cho viết đơn.”
Chỉ còn một thời gian ngắn nữa là ba người: hai anh Nguyễn Hoàng Quốc Hùng, Đoàn Huy Chương và chị Đỗ Thị Minh Hạnh sẽ có mặt tại tòa án cho phiên tòa Phúc thẩm không luật sư nếu những cố gắng của gia đình không được chính quyền chấp nhận.
Việt Nam đã từng có những phiên tòa mà các bản án dường như đã được viết sẵn và sự bào chữa của luật sư có cũng như không. Tuy nhiên, dầu gì đi nữa thì ba người này cũng cần được đối xử công bằng vì họ là những người công dân của nhà nước Việt Nam dù ý kiến cũng như hành động của họ có khác với đường lối chính sách của nhà nước vì đó là quyền tự do con người.
Chúng tôi sẽ tiếp tục theo dõi các diễn biến mới nhất về phiên tòa này và gởi đến quý vị trong thời gian ngắn nhất.

Hàng ngàn người biểu tình bị bắt tại Ai Cập

Nhà cải cách Mohamed ElBaradei trả lời phỏng vấn báo giới, trước khi rời Vienne hôm nay, trở lại Ai Cập (27/1/2011)
REUTERS/Heinz-Peter Bader
Thụy My
Theo hãng tin AFP, một viên chức an ninh giấu tên đã cho biết có ít nhất cả ngàn người đã bị bắt, trong hai ngày biểu tình chống chế độ của Tổng thống Moubarak ở Ai Cập. Những người phản kháng vẫn kêu gọi tiếp tục xuống đường cho dù có lệnh cấm. Ông El Baradei, cựu giám đốc Cơ quan Năng luợng Nguyên tử Quốc tế AIEA, từ Áo cũng trở về Cairo tối nay để tham gia biểu tình vào ngày mai.
Lực lượng an ninh đang được huy động đông đảo tại trung tâm thủ đô Cairo, để đối phó với các cuộc biểu tình vốn đã làm cho 6 người thiệt mạng trong hai ngày qua, gồm 4 người biểu tình và 2 cảnh sát. Đây là những cuộc xuống đường có quy mô chưa từng thấy, từ khi Tổng thống Hosni Moubarak lên nắm quyền vào năm 1981 cho đến nay. Phe đối lập kêu gọi cải cách về chính trị, kinh tế và xã hội. Tổng thống Moubarak còn bị chỉ trích nhiều nhất về việc chưa bao giờ dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp, đã được ban hành từ gần 30 năm qua.
Một người thân của nhà đối lập Mohamed El Baradei, cựu giám đốc cơ quan AIEA cho AFP biết ông cũng sẽ trở về Cairo tối nay để tham gia các cuộc biểu tình ngày mai. Nhóm « Phong trào ngày 6 tháng tư », một tổ chức tập hợp các thanh niên đấu tranh cho dân chủ kêu gọi người dân Ai Cập tiếp tục xuống đường hôm nay, cũng như sau buổi cầu nguyện ngày mai.
Các cuộc biểu tình hôm qua được xem là dữ dội nhất. Thông tín viên của RFI Alexandre Buccianti đã tường thuật như sau :
« Ít biểu tình hơn nhưng bạo lực lại tăng lên. Ngày hôm qua, thứ tư, được đánh dấu bằng thái độ không khoan nhượng từ phía cảnh sát, và sự quá khích của một số người biểu tình. Phía cảnh sát đã sử dụng đạn cao su, lựu đạn cay và dùi cui, còn phe biểu tình dùng bom xăng tự chế và gậy gộc.
Tại Cairo, các cuộc xung đột dữ dội nhất đã diễn ra tại khu Bulak, nằm ở giữa khu trung tâm thành phố và sông Nil, đặc biệt là đã có một cuộc chạm trán ở lối vào tòa nhà Bộ Ngoại giao. Tại Suez, nơi đã có ba người biểu tình thiệt mạng hôm trước đó, các cuộc xung đột có sự tham gia của gia đình các nạn nhân là hết sức bạo lực. Một trụ sở cảnh sát, một chi nhánh của ủy ban hành chánh địa phương và trụ sở đảng ông Moubarak đã bị tấn công bằng các chai xăng và gạch đá.
Nhiều cửa hàng cũng bị đập phá, số người bị thương phải tính từ đơn vị hàng chục trở lên, có hàng trăm người đã bị bắt. Song song đó, Internet vốn được dùng để liên lạc giữa những người biểu tình nhân « Ngày phẫn nộ » hôm thứ ba, lần này đã bị trục trặc hàng loạt và chạy rất chậm, mà theo thông tin chính thức thì là do quá tải. »
Được biết, tập thể tin tặc Anonymous từng phong tỏa nhiều trang web chính phủ Tunisia hồi đầu tháng, vừa đe dọa sẽ tấn công vào các trang web của chính phủ Ai Cập, nếu chính quyền Cairo tiếp tục chặn đường truyền Internet nhằm ngăn trở các cuộc biểu tình.
Hôm nay, Pháp đã kêu gọi Ai Cập tôn trọng quyền tự do ngôn luận. Thủ tướng Canada tỏ ý mong muốn tăng cường dân chủ tại Ai Cập bằng phương thức hòa bình, còn Bắc Kinh hy vọng Ai Cập giữ được ổn định.


Vì sao cải tổ chính trị ở Việt Nam sẽ không sửa chữa nổi một nền kinh tế đang vật vã?Geoffrey Cain từ Hà Nội
Thứ Tư, ngày 19-1-2011
Các nhà quan sát ưa mỉa mai nói đùa rằng cái sự kiện “phi sự kiện” buồn tẻ tổ chức 5 năm một lần mà gần đây là Đại hội Toàn quốc lần thứ 11 của Đảng ở Việt Nam – đã tổng kết toàn bộ hiện trạng lỗi thời của chính đảng cộng sản. Suốt một tuần, bắt đầu từ thứ tư tuần trước, 1400 đại biểu nhóm họp ở thủ đô Hà Nội để lập chiến lược cho Đảng và bỏ phiếu loại một số thành viên cao tuổi trong ban lãnh đạo tóc hoa râm của Đảng. Kết quà là gì? Nhìn chung vẫn thế, nhưng có được vài gương mặt trẻ hơn – một loại ngày càng hiếm có ở một đất nước nơi giới trẻ ham kinh doanh hơn nên không còn cần vào Đảng nữa. Một phần ba trong Bộ Chính trị 15 người đã thôi giữ chức, vài người (trong số đó) viện lý do tuổi tác và sức khỏe.
Thủ tướng 61 tuổi Nguyễn Tấn Dũng tái đắc cử vào Ban Chấp hành Trung ương – cơ quan bao gồm 175 quan chức cao cấp nhất trong Đảng, những người sẽ chọn ra Bộ Chính trị, cơ quan cao nhất trong tất cả các cơ quan của Đảng. Điều này nghĩa là, ông Dũng, vốn được nhiều người coi như một nhà cải cách theo hướng thị trường, chắc chắn sẽ giữ được cương vị Thủ tướng trong nhiệm kỳ 5 năm lần thứ hai, việc bỏ phiếu sẽ được quyết định tại phiên họp Quốc hội tháng 5 tới. Nhưng hôm thứ ba vừa qua, nhà lý luận 66 tuổi mà nghe đồn là thân với Đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng là một người ôn hòa về chính trị, ông Nguyễn Phú Trọng, đã được chọn làm Tổng Bí thư mới, trên danh nghĩa là vị trí quyền lực nhất nước. Tuy vậy theo các nhà phân tích, trên thực tế, Thủ tướng nắm nhiều quyền lực không chính thức hơn, vì thế cũng không chắc là chiến thắng của ông Trọng có dẫn tới thay đổi về chính trị hay không.
Thay đổi về nhân sự lãnh đạo được công bố một tuần sau khi phiên họp tự phê bình tại Đại hội khai mạc, tại đó các nhà lãnh đạo phê phán năng lực xử lý các vấn đề kinh tế quốc dân của Đảng họ, bất chấp việc đã có một thập niên tăng trưởng ở “con hổ kinh tế” Việt Nam. Mặc dù năm qua đất nước đạt mức tăng trưởng 6,8%, cao nhất kể từ năm 2007 – một bước phục hồi ngắn ngủn sau khủng hoảng kinh tế – lạm phát đã ngốn sạch mọi thành quả của tăng trưởng đối với phần lớn trong dân số 90 triệu của Việt Nam, đặc biệt với người nghèo. Suốt nhiều tháng, các quan chức đã che giấu chuyện lạm phát hai con số, nội tệ suy yếu, và về sự kiện đặc biệt đáng lo ngại đối với bộ máy quyền lực là sự sụp đổ của hãng đóng tàu quốc doanh “vững như bàn thạch” Vinashin. Do các đơn đặt hàng bị hủy sau khủng hoảng kinh tế 2008 và do quản lý nhiều sai lầm, tập đoàn nhà nước này đã tích tụ nợ 4,4 tỷ USD, tương đương 5% giá trị của nền kinh tế 102 tỷ USD. Các nhà làm chính sách đã hành động rất chậm chạp khi nhìn nhận vấn đề, đó là một quan điểm không chắc có thể thay đổi nếu các nhà lãnh đạo chủ chốt vẫn giữ nguyên chức vụ.
Tại Vinashin, nơi mà mô hình Nhà nước quản lý toàn diện được coi như cốt lõi của nền kinh tế Việt Nam, tình hình chưa có gì cải thiện. Hồi tháng 8, vài quan chức điều hành tổng công ty này đã bị bắt giam do bị buộc tội quản lý yếu kém. Tháng trước, tập đoàn không trả được khoản nợ quốc tế 60 triệu USD, phần nào vì điều đó mà Moody hạ điểm tín dụng của Việt Nam. Người Việt Nam đã gọi đùa hãng đóng tàu này là “Vinasink”.
Cách đây ba tuần, ông Dũng đã trợ giúp cho tập đoàn đang chết ngụp này, bằng cách cấp cho tập đoàn một khoản vay miễn lãi suất từ chính phủ, để họ có thể trả lương công nhân. Tuy nhiên, trong thời gian vài tháng trước khi Đại hội khai mạc, các nhà phân tích nói rằng sự sụp đổ của Vinashin đẩy giới hoạch định chính sách vào thế hỗn loạn. “Đây là một tình huống mà làm cũng chết, không làm cũng chết” – Eddy Malesky, giáo sư về khoa học chính trị ở Đại học California, San Diego, nói. Ông cho rằng việc vỡ nợ có thể làm tăng chi phí cho vay của quốc tế đối với các công ty Việt Nam, điều này tiềm ẩn nguy cơ người ta sẽ hạn chế cho Việt Nam vay khoản vốn cần thiết để phát triển kinh tế dài hạn. Mặt khác thì, khoản hỗ trợ của Nhà nước cũng có ý chuyển tải thông điệp rằng các tập đoàn kinh tế được Nhà nước chống lưng có thể không phải đối mặt với hậu quả của những việc làm nhiều rủi ro.
Đối với Thủ tướng và những người ủng hộ ông, tình thế khó khăn hiện nay lại gây ra những rắc rối riêng của nó. Phe cải cách của Thủ tướng vốn mong muốn đẩy Vinashin lên như một mô hình phát triển tương tự các chaebol của Hàn Quốc, hay các tập đoàn như Samsung và Hyundai. Khi Vinashin thất bại, quan điểm này đã làm lung lay nền tảng chính trị của họ. Tháng 11, ông Dũng thừa nhận trên truyền hình quốc gia rằng ông phải chịu một phần trách nhiệm cho tình trạng gần như sụp đổ của Vinashin, và rằng ông và các bộ trưởng dưới quyền đang tiến hành “tự phê bình”. Phe đối thủ cũng công kích Dũng vì ông ta đã ủng hộ kế hoạch để cho một công ty Trung Quốc vào khai thác bauxite ở Tây Nguyên, dự án mà theo họ là gây tổn hại về môi trường.
Ông Dũng vẫn giữ được chức thủ tướng bất chấp mọi sự công kích. “Cái chính là những người chỉ trích ông Dũng không hội đủ sự ủng hộ để có thể lật đổ ông ta” – Carl Thayer, chuyên gia Việt Nam học, Đại học New South Wales ở Australia, nói. “Mặc dù Dũng có nhiều hạn chế, nhưng trên cương vị Thủ tướng, ông đã đạt được thành tựu đáng kể”. Ông Thayer nhắc đến việc ông Dũng kiềm chế được lạm phát trong hai năm 2007, 2008, và gói cứu trợ đã góp phần đưa Việt Nam khỏi khủng hoảng kinh tế năm 2008. Giờ đây, các nhà làm chính sách lại đang chịu áp lực phải hạ lạm phát, ngay cả khi điều đó có nghĩa là phải chủ động làm chậm lại đà tăng trưởng mạnh của đất nước.
Ông Thayer cũng có ý nói rằng, dù Vinashin thất bại, mối ưu tiên Đảng dành cho các tập đoàn Nhà nước lớn vẫn sẽ tiếp tục. Ông trích dẫn các chiến lược được trình bày trong văn kiện Đảng trước ngày khai mạc Đại hội. Bất chấp nạn quan liêu, thủ tục hành chính cồng kềnh, những hoạt động kinh doanh nhiều nghi vấn, và khuynh hướng gạt các đối thủ cạnh tranh quốc tế hoặc các công ty nhỏ hơn ra ngoài, những người ủng hộ lập luận rằng các đảng viên vẫn trung kiên – và vẫn làm nên 40% GDP. Nhưng nhiều nhà lãnh đạo trong Đảng cũng cổ súy cho thị trường mở, làm đối trọng với hệ thống kinh tế xã hội chủ nghĩa. Chẳng hạn vào hôm thứ tư, các đại biểu đã phê chuẩn một biện pháp cho phép các chủ sở hữu doanh nghiệp tư nhân được gia nhập Đảng Cộng sản. Việc này xảy ra tròn 9 năm sau khi Trung Quốc thông qua chính sách tương tự.
Bất chấp những bài nói về hiện đại hóa nền kinh tế, ngay từ đầu Đại hội, các nhà lãnh đạo đã tỏ dấu hiệu cho thấy họ không chấp nhận thảo luận về tự do dân chủ. Tổng Bí thư đương nhiệm Nông Đức Mạnh tuyên bố vào hôm thứ tư tuần trước rằng “các thế lực thù địch” đang sử dụng nhân quyền để lật đổ chủ nghĩa xã hội. Bài phát biểu của ông ra đời trong bối cảnh một phong trào kiểm duyệt áp chế vừa nổ ra ngay trước kỳ Đại hội, trong đó nhiều người sử dụng Internet phản ánh rằng họ rất khó truy cập Facebook. “Thách thức lớn nhất mà hàng ngày tôi phải đối mặt là kiểm duyệt”, một biên tập viên ở TPHCM (giấu tên vì sợ bị trừng phạt) đã than thở. “Báo chí lâu nay không có phóng sự điều tra nào đáng chú ý”. Theo Bộ Ngoại giao Mỹ, kể từ tháng 10-1009 tới nay, chính quyền Việt Nam đã bắt giữ, truy tố 39 người bất đồng chính kiến. Một tuần trước ngày khai mạc Đại hội, công an Việt Nam xô đẩy và vật ngã một nhà ngoại giao Mỹ khi ông này cố gắng đi thăm một linh mục Công giáo bất đồng chính kiến ở miền Trung Việt Nam. Vụ việc làm Washinton rất tức giận.
Nhưng đối với nhiều người trong giai cấp trung lưu đang lên ở Việt Nam, chính trị vẫn là mối quan tâm quá xa vời so với những vấn đề kinh tế rất cụ thể của họ. Nguyễn Phương, một blogger ở TP HCM, người từng thường xuyên viết blog phê phán chính phủ, đã ngừng việc công bố suy nghĩ của mình trên mạng hai năm nay. “Không phải vì chúng tôi sợ”, anh nói. “Ngay vào lúc này, phần lớn chúng tôi phải tập trung vào kiếm tiền mua gạo và trả tiền thuê nhà, hơn là nghĩ về tự do ngôn luận và bầu cử”. Thái độ ấy phản ánh rằng tinh thần tự phê bình và các chiến lược đã chìm đi trong suốt kỳ Đại hội Đảng, nơi mà những lời nói vui về thị trường mở – chứ không phải về một nền chính trị mở – đã làm cho sự kiện chính trị được trông đợi nhiều này cũng giống như bất kỳ sự kiện nào khác.
Người dịch: Đan Thanh (BaSam)
Tự do báo chí bất ngờ ở TunisiaTác giả Ulrike Putz (Spiegel.de), viết từ Tunis, Hiếu Tân dịch

Người dân Tunizia say mê đọc báo. Ảnh AFP
Truyền thông Tunisian đã chứng kiến một thay đổi bất ngờ và sửng sốt: Sau nhiều năm kiểm duyệt ngột ngạt, tất cả các hạn chế bỗng dưng biến mất. các báo được tường thuật tự do, các nhà báo làm việc thâu đêm – và dường như mọi người dân Tunisa đều muốn nói chuyện chính trị.
“Những lâu đài ở Pháp, những Tài khoản Ngân hàng ở Thụy sĩ, Bất động sản ở Argentina!” Một đầu đề trên trang nhất một tờ báo Tunisia gào lên. “Chúng ta bắt đầu săn tìm tài sản của Ben Ali,” là phụ đề bài xã luận ngày thứ Tư của tờ Al Chourouk (“Rạng đông”).
Một tờ báo đua tranh muốn thu hút độc giả. Nó trưng bức ảnh một người đang bước đi trong lửa. Câu chuyện kể về một thanh niên có học nhưng thất nghiệp tự thiêu và châm ngòi cho một tháng biểu tình đường phố đã đánh đổ chính phủ Tunisia vào tuần trước – chỉ kích thích những hy sinh tương tự trong khắp thế giới A rập. Những cuộc tự sát ở nước ngoài đang có xu hướng khởi đầu những cuộc cách mạng, theo tờ báo As Sarih, có thể tạm hiểu là “không sơn phết” hay “sự thật trần trụi.”
Cả hai tờ báo lớn nhất Tunisia này đã trải qua một thay đổi triệt để từ Thứ Sáu tuần trước. Một bức chân dung của cựu lãnh đạo của đất nước, Zine Al Abidine Ben Ali, trước đây thường được dùng để tô điểm cho trang nhất của chúng. Hôm nay chúng thể hiện sự thù địch.
Mọi con đập đều vỡ
Việc Ben Ali chạy trốn khỏi đất nước vào cuối tuần trước là không giờ của nền tự do báo chí Tunisia. Bước quan trọng thứ hai do chính phủ lâm thời. “Bộ Thông tin sẽ không thay đổi nhân sự”, Ahmed Fria, bộ trưởng nội vụ mới của Tunisia tuyên bố. “Báo chí được tự do.” Tunisia nhảy vọt từ vị trí dưới cùng trong bảng xếp hạng hàng năm về tự do truyền thông trong thế giới A rập lên ngay hàng đầu. Lebanon – cho đến bây giờ – vốn là nơi tốt nhất cho các nhà báo hành nghề ở khu vực này.
“Tất cả các con đập đề đã vỡ,” Shekir Bísbes một người mắt mờ nói. Từ khi chế độ sụp đổ người phóng viên của Mosaique FM, đài truyền thanh tư nhân có nhiều thính giả nhất Tunisia, hiếm khi ở nhà. Đài này đã chuyển từ chỗ phát ba hay bốn bản tin mỗi ngày sang đưa tin sốt dẻo suốt ngày đêm. Các bài bình luận chính trị và tường thuật được thay bằng những hộp thư truyền thanh: Người nghe khao khát thông tin cũng như khao khát được trò chuyện. Sau 23 năm bị buộc phải im lặng, người Tunisia không mong muốn gì hơn là được nói chuyện chính trị.
Nhiều nhân viên đài Mosaique FM thậm chí không về nhà để ngủ. “Các nhân viên kỹ thuật của chúng tôi đã dọn đến đây ở.” Bisbes nói, chỉ cho tôi xem một gian phòng họp đầy những chiếc nệm.
Một người hạnh phúc
Mặc dầu thiếu ngủ, Bisbes là người hạnh phúc trong những ngày này. Cuối cùng anh đã được mang hết sức lực ra làm nghề của mình. “Khi tôi bắt đầu những bài tường thuật tại chỗ những cuộc biểu tình, tôi cảm thấy lần đầu tiên tôi được làm một nhà báo thật sự,” anh nói. Nhưng anh muốn giữ cho mình cái đầu điềm tĩnh. “Chúng tôi thận trọng tường thuật cho công bằng, bởi vậy chúng tôi không muốn chỉ nhào vào một phía,” anh nói. Nhưng trong một cuộc tranh cãi về tính hợp pháp của chính phủ lâm thời, chỉ có một lập trường đáng giá. “Chúng tôi đứng về phía nhân dân,” anh nói.
Bisbes thích thú với vai trò mới của anh nhưng anh cảnh giác với việc cường điệu quyền lực của các nhà báo Tunisia mới được giải phóng. Trong nhiều thập kỷ nhân dân đã quen với việc được biết mọi tình hình thực tế xảy ra trên mặt đất mà không có sự giúp đỡ của một phương tiện truyền thông đáng tin cậy. Bisbes than phiền rằng bây giờ mọi người đang bàn tán rằng đây là một “cuộc cách mạng Al-Jazeera”. “Nhưng điều đó đã bị thổi phồng không thể tin được. Facebook, Twitter và Al-Jazeera chỉ khuếch đại một xung lực đến từ bản thân nhân dân. Một thời gian ngắn sau khi các cuộc náo loạn bắt đầu, Al-Jazeera, kênh truyền hình có cơ sở ở nước vùng vịnh Qatar bắt đầu đưa tin dồn dập.
Nuredine Butar, tổng biên tập tại Mosaique FM, đã nhiều năm chịu áp lực nặng nề từ chính phủ. Những cuộc khám xét bất ngờ, những cuộc gọi đe dọa lúc nửa đêm, “một nỗi sợ thường trực về đi tù” anh nói. Chúng tôi cố gắng đào tạo ra càng nhiều nhà báo tốt càng hay, trong những giới hạn đặt ra cho chúng tôi. Đôi khi điều ấy không có tác dụng. Để cho một ví dụ, anh rút ra một tờ fax cũ.
Nó ghi tháng Mười, 2010, khi một vụ xì căng đan bắt cóc nổ ra. Cháu trai của tổng thống Ben Ali đang cãi cọ với một người cạnh tranh về một giấy phép xuất khẩu. Khi người cạnh tranh không chịu lùi, đứa cháu bố trí một vụ bắt cóc con trai của người ấy. Tin này đồn từ người nọ sang người kia và cuối cùng đài phát thanh nhảy vào câu chuyện. Sáng hôm sau một bức fax đến: một quan tòa cấm Mosaique FM tiếp tục theo đuổi câu chuyện ấy.
Vâng, nó đã từng là Tuyên truyền của Nhà nước.
Chỉ mới cách đây một tuần, chương trình tin tức chính của đài truyền hình nhà nước Tunisia là một thứ thuốc điều trị bệnh mất ngủ rất công hiệu. Mỗi buổi tối nó bắt đầu bằng những bài dài lê thê về ngày của Ben Ali: tổng thống gặp các bộ trưởng của ngài, đệ nhất phu nhân ăn tối với các phu nhân đại sứ. Dù sao cách đây 5 năm Walis Abdallah đã nhận một công việc ở kênh TV7. “Từ đó, gia đình tôi luôn luôn chửi tôi rằng đã bán linh hồn,” người phóng viên truyền hình nói.
Vì lý do này mà Thứ Bảy tuần trước là vô cùng đặc biệt đối với anh. Khi anh đi làm về sau khi Ben Ali đổ, mẹ anh quá đỗi vui mừng. “Bỗng nhiên bà trở nên đầy tự hào,” anh chàng 34 tuổi nói. Mấy giờ trước đó, đài truyền hình đã thay đổi lập trường chính trị của nó. Các đoàn viên công đoàn đến trước ống kính camera để thú nhận rằng trong nhiều năm họ đã chẳng làm gì khác ngoài tuyên truyền cho chính phủ. Bây giờ thì họ thôi làm chuyện đó rồi, họ nói. Họ cũng sẽ đổi tên của kênh truyền hình: thay vì TV7- nó nhắc nhở việc Ben Ali cướp chính quyền ngày 7 tháng Mười Một năm 1987 – kênh này sẽ được gọi là Truyền hình Quốc gia Tunisia.
Việc đổi tên đi ngược với ý muốn của các giám đốc công ty này. “Họ muốn mọi thứ cứ giữ như cũ.” Abdallah nói. Giống như nhiều ông chủ, các nhân viên cao cấp của đài cũng có nhiều liên hệ mật thiết với chế độ. “Bạn bè và họ hàng của các ông lớn trong đảng tất cả đều có những công việc nhàn hạ ở chỗ chúng tôi.” Abdallah than. Những ai đã trung thành với chính phủ bây giờ bỗng nhiên trở nên chịu thua thiệt. “Trước đây họ thường lên giọng dạy bảo ở đây, nhưng nay họ có vẻ nhu mì dễ bảo,” anh nói. Anh nghi ngờ họ sẽ chịu lâu. “Những người trung thành với chính phủ vẫn có công vệc ở đây.” Anh nói. “Vào lúc này.
Bản tiếng Việt (Blog Nguyên Trường)





Sức mạnh nhân dân thể hiện qua biểu tình: Lần đầu tiên một tổng thống Ảrập bị lật đổ sắp chạy tị nạn, lãnh đạo CSVN lo âu số phận chuyển tài sản và người thân qua Âu Mỹ
15.01.2011 04:01
Tổng thống Tunisia El Abidine Ben Ali đã phải chạy trốn khỏi quốc gia hôm qua sau một làn sóng biểu tình dữ dội nhằm chấm dứt 23 năm cầm quyền của ông. Đây là một sự kiện chưa từng có trong thế giới Ảrập

Ai ơi chớ có độc tài
Chữ tài liền với chữ tai một vần !


Một người biểu tình bị cảnh sát kéo lê trên đường phố. Ảnh: AP.
Các cuộc biểu tình bạo động chống chính phủ, phản đối tình trạng tham nhũng và thất nghiệp trầm trọng của dân chúng Tunisia đã khiến cho Tổng Thống Zine El Abidine Ben Ali phải bỏ trốn hôm Thứ Sáu sau 23 năm cai trị.


Dân chúng nổi loạn ở thủ đô Tunis ném đá giao tranh với cảnh sát trong ngày Thứ Sáu 14 tháng 1, 2011. (Hình: AP/Christophe Ena)
Hàng ngàn người biểu tình từ mọi tầng lớp xã hội tràn ngập thủ đô Tunis để đòi ông Ben Ali phải từ chức, hồi chung cuộc sau nhiều tuần lễ xuống đường phản đối khắp nước. Thủ Tướng Mohammed Ghannouchi lên đài truyền hình nhà nước cho hay ông tạm thời nắm quyền tại quốc gia vùng Bắc Phi nổi tiếng về những bờ biển thơ mộng và các di tích cổ xưa này.
Sự sụp đổ của chế độ lãnh đạo tại Tunisia chắc chắn sẽ có tác động mạnh trong thế giới Ả Rập và xa hơn nữa, như một bằng chứng cho thấy một chế độ lâu đời và nhiều quyền uy như của Tổng Thống Ben Ali vẫn có thể bị sụp đổ do sự căm phẫn của quần chúng.
Tổng Thống Ben Ali tìm đủ mọi cách để cố bám lấy quyền lực trước các cuộc biểu tình rầm rộ của dân chúng, tuyên bố tình trạng khẩn trương hôm Thứ Sáu, giải tán chính phủ và hứa hẹn sẽ có cuộc bầu cử Quốc Hội trong vòng sáu tháng. Vào tối ngày Thứ Năm, ông xuất hiện trên đài truyền hình để hứa hẹn sẽ không ra tranh cử năm 2014 và ra lệnh giảm giá các món nhu yếu phẩm như đường, bánh mì và sữa.
Tuy nhiên, ngày Thứ Sáu vẫn có các cuộc biểu tình lớn lao chưa từng thấy từ nhiều năm qua. Những người biểu tình giao tranh với cảnh sát và một số leo tường tràn vào Bộ Nội Vụ, nơi được coi là chỗ tra tấn dân chúng từ nhiều năm nay. Khói lựu đạn cay và khói đen từ các đám cháy bao trùm thành phố này và các công ty du lịch vội vã di tản hàng ngàn du khách.
Không phận Tunisia bị đóng và các nguồn tin chưa được kiểm chứng nói rằng ông Ben Ali đã rời khỏi Tunisia. Hiện không ai biết ông Ben Ali đang ở đâu và chi tiết việc ông bị đẩy ra khỏi vị trí cầm quyền cũng không rõ ràng.


Tổng Thống Zine El Abidine Ben Ali, hiện nay đã bỏ trốn khỏi Tunisia, trong chuyến thăm Hoa Kỳ ngày 18 tháng 2 năm 2004, bắt tay Tổng Thống George W. Bush tại Phòng Bầu Dục Tòa Bạch Ốc. (Hình: AP/Susan Walsh, File)
Thủ Tướng Tunisia không nói gì về việc có đảo chánh hay quân đội điều hành đất nước, chỉ nói rằng ông tạm thời nắm giữ quyền lãnh đạo để tái lập an ninh trật tự. Thủ Tướng Ghannouchi hứa sẽ tôn trọng hiến pháp, cải tổ kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội.
Tổng Thống Ben Ali, năm nay 74 tuổi, lên cầm quyền sau cuộc đảo chánh không đổ máu năm 1987. Ông thay thế tổng thống trọn đời Habib Bourguiba, người được coi là sáng lập quốc gia Tunisia ngày nay sau khi có độc lập từ Pháp năm 1956.
Dưới thời Ben Ali, đa số các đảng phái đối lập đều bị coi là bất hợp pháp. Tổ chức nhân quyền quốc tế Amnesty International cho hay cơ quan an ninh nhà nước xâm nhập các nhóm tranh đấu nhân quyền và truy bức phía đối lập.


Các cuộc nổi loạn bùng nổ sau khi một thanh niên 26 tuổi, có bằng cấp nhưng thất nghiệp, tự tử hồi giữa tháng 12 năm ngoái sau khi cảnh sát tịch thu sạp trái cây và rau quả anh ta bán không có giấy phép. Hành động tuyệt vọng này tạo ra phản ứng căm phẫn trong quần chúng, gây ra một số các vụ tự tử tương tự, đưa sự bất mãn thành hành động nổi loạn chống lại chế độ ở khắp nơi trong nước.
Ở Washington, phát ngôn viên Hội Ðồng An Ninh Quốc Gia Mỹ, ông Mike Hammer cho hay chính phủ Mỹ, một đồng minh của Tunisia trong cuộc chiến chống khủng bố, đang theo dõi các biến chuyển ở quốc gia này. “Chúng tôi lên án các hành vi bạo động nhắm vào thường dân ở Tunisia, và kêu gọi giới hữu trách Tunisia hãy thực hiện những gì Tổng Thống Ben Ali hứa hẹn trong bài diễn văn ngày hôm qua với dân chúng Tunisia, kể cả tôn trọng nhân quyền và khởi sự tiến trình cải cách chính trị,” ông Hammer cho biết.
Trong một bài phát biểu trên truyền hình sau cuộc đảo chính, Thủ tướng Mohammed Ghannouchi tuyên bố ông tạm thời nắm cương vị tổng thống. Ông dẫn ra một điều khoản trong hiến pháp cho thấy ông được phép tạm thời lên ngôi nếu tổng thống không đủ khả năng thực thi các trách nhiệm của mình.
"Tôi kêu gọi người dân Tunisia thuộc mọi tôn giáo và đường lối chính trị hãy thể hiện sự đoàn kết và lòng yêu nước", AFP dẫn lời Ghannouchi nói và hứa hẹn sẽ thực hiện cuộc cải cách xã hội chính trị trên toàn quốc.
Trước đó chính phủ cũng cam kết sẽ thực hiện cuộc bầu cử mới trong 6 tháng tới.
Nguồn tin của chính phủ Tunisia cho hay Ben Ali đã trốn đi từ sân bay ở thủ đô Tunis và hạ cánh tại Ảrập Xêút.
Ben Ali lên nắm quyền trong vào năm 1987 vào thời điểm Tunisia đang bị trì trệ. Ban đầu ông được rất nhiều người ca ngợi vì thực hiện cuộc cải cách kinh tế tự do. Ghannouchi, 69 tuổi, từng là một trong những đồng minh thân cận nhất của Ben Ali.
Các nhà phân tích cho rằng cuộc hoán vị quyền lực bất ngờ này rất có thể tạo ra cơn chấn động tại khu vực chuyên được thống trị bởi các nhà lãnh đạo kỳ cựu, như Ben Ali, 74 tuổi.
Cuộc đảo chính ở Tunisia là sự kiện lần đầu tiên một nhà lãnh đạo Ảrập buộc phải từ bỏ cương vị dưới sức ép của dân chúng.
Chính phủ Tunisia đã ban bố tình trạng khẩn cấp trên cả nước và ban lệnh giới nghiêm rộng rãi.
Những cuộc biểu tình hiếm hoi tại đất nước đặt kiểm soát chặt chẽ như Tunisia bắt đầu nổ ra kể từ sau cuộc tự sát công khai của Mohamed Bouazizi vào tháng trước. Anh này đã tự châm lửa thiêu mình sau khi cảnh sát ngăn không cho anh bán trái cây và rau củ để kiểm sống. Chàng thành niên 26 tuổi sau đó chết vì các vết thương trong bệnh viện vào tuần trước.
Các nguồn tin cho hay ít nhất 66 người chết trong các cuộc biểu tình. Theo AFP, 13 người bị bắn chết chỉ riêng trong tối hôm 13/1 bất chấp lệnh của tổng thống cấm cảnh sát dùng đạn thật.
Sáng qua, bạo loạn bùng lên tại trung thâm thủ đô khi hàng nghìn người đổ ra đường phản đối việc bắn giết người biểu tình và kêu gọi Ben Ali phải từ chức. Những người biểu tình ném đá vào cảnh sát và đốt lửa trên các con phố trong khi cảnh sát bắn hơi cay. Cảnh tương tự cũng xảy ra tại các thành phố trên khắp Tunisia.
Binh lính đã dựng lên các trạm kiểm soát khắp cả nước trong những ngày qua và quân đội cũng chiếm đóng sân bay chính của thủ đô.


Tunisia: Làn sóng phản đối: nó đến từ đâu có ý nghĩa làgì?
Christopher Alexander

Quy tắc Ben Ali đã dựa trên sự kết hợp khéo léo của các lựa chọn về hợp tác và đàn áp. Bằng cam kết trung thành của ông với nền dân chủ và nhân quyền sớm trong nhiệm kỳ của mình, ông khéo léo cướp cốt lõi của thông điệp phản đối của tự do. Đồng thời, ông đã sử dụng các thao tác bầu cử, hăm dọa, và ủng hộ cho đồng lựa chọn các nhà lãnh đạo của đảng cầm quyền, các cơ quan, tổ chức xã hội dân sự. Những người vẫn còn ngoài tầm với của những công cụ này cảm thấy các lực lượng của một bộ máy an ninh nội bộ đã tăng trưởng đáng kể trong những năm 1990. Hầu hết các Tunisians miễn cưỡng chấp nhận nặng Ben Ali-thuận tay thông qua năm 1990. Độc tài cai trị là giá mà họ phải trả cho sự ổn định mà có thể thu hút khách du lịch và nhà đầu tư. Ben Ali là một hiệu quả, nếu những cán bộ, kỹ người đánh lại người Hồi giáo, tạo ra tăng trưởng, và lưu lại đất nước từ tình trạng bất ổn mà cản Algeria.

Trong một đất nước nổi tiếng về sự ổn định độc đoán, nó rất dễ dàng để xem tình trạng bất ổn này là một báo hiệu của sự thay đổi đáng kể. Trong thực tế, các cuộc biểu tình đã được xây dựng ít nhất là hai năm. thất vọng này là bắt nguồn từ một lịch sử sâu sắc về tăng trưởng kinh tế không cân bằng. Nhiều tổ chức đã giúp chuyển đổi này thất vọng vào cuộc biểu tình tập thể. Đến nay, các cuộc biểu tình tháng mười hai đã tạo ra một cải tổ nội các, một thống đốc của sa thải, và một cam kết mới để tạo việc làm ở các vùng khó khăn. Cho dù họ dẫn đến sự thay đổi lớn hơn vẫn còn để được nhìn thấy. Nếu Ben Ali của quy tắc là không nguy hiểm ngay lập tức, các cuộc biểu tình ít nhất là cho thấy chiến lược của ông quản đang gặp rắc rối nghiêm trọng.

Trong năm năm qua, tuy nhiên, loại vải của độc Ben Ali đã bị sờn. Một khi nó trở nên rõ ràng rằng người Hồi giáo không còn là mối đe dọa nghiêm trọng, nhiều Tunisians trở nên ít sẵn sàng chấp nhận nặng nề của chính phủ-thuận tay. Các chế độ cũng bị mất một số không khéo tay trước đó của nó. phương pháp của nó trở nên kém sáng tạo hơn và minh bạch tàn bạo. Chính phủ dường như chưa sẵn sàng ít nhất là chơi ở bất kỳ cuộc đối thoại với các nhà phê bình hay các đảng đối lập. bắt bớ tùy tiện, kiểm soát của các phương tiện in và truy cập Internet, và các cuộc tấn công vật lý vào các nhà báo và nhân quyền và phe đối lập của bên nhà hoạt động đã trở thành phổ biến hơn. Vì vậy, quá, đã làm câu chuyện về tham nhũng - không phải là bình thường lại quả và thiên vị mà người ta có thể mong đợi, nhưng thực sự cấp mafia tội phạm có lót những túi tiền của người vợ của Ben Ali và gia đình cô. Sự tăng trưởng của Facebook, Twitter, và thế giới blog một Tunisia - phần lớn là dựa ngoài nước - đã làm cho nó ngày càng dễ dàng cho Tunisians để tìm hiểu về vụ bắt giữ mới nhất, đánh đập, hoặc hợp đồng kinh doanh bất hợp pháp liên quan đến gia đình của tổng thống.

Tháng một truyền thống đã được tháng Tunisia cho bộ phim truyền hình chính trị - một cuộc tổng đình công vào tháng Giêng năm 1978; một cuộc nổi dậy Libya-hỗ trợ trong tháng 1 năm 1980; cuộc bạo động bánh mì vào tháng Giêng năm 1984. Năm nay, tuy nhiên, tháng sẽ khó có đầu tháng mười hai trước đó. Hai tuần cuối cùng của năm 2010 đã chứng kiến làn sóng mạnh mẽ nhất của tình trạng bất ổn xã hội ở Tunisia kể từ những năm 1980. Điều gì đã bắt đầu với cuộc biểu tình tuyệt vọng của một thanh niên trẻ chống thất nghiệp ở Sidi Bouzid, Tunisia ở phía tây của trung tâm, lan truyền nhanh chóng đến các vùng khác và các vấn đề khác. Trong vòng vài ngày tự sát đã cố gắng Mohamed Bouazizi ở phía trước của cơ quan chính quyền địa phương, học sinh, giáo viên, luật sư, nhà báo, nhà hoạt động nhân quyền, công đoàn viên, và các chính trị gia đối lập đã xuống đường tại nhiều thành phố, bao gồm Tunis, để lên án chính sách kinh tế của chính phủ , đàn áp của mình của tất cả các nhà phê bình, và tham nhũng là một mafia-phong cách làm phong phú thêm các thành viên trong gia đình của tổng thống.

Ngay trước khi các cuộc biểu tình tháng mười hai bắt đầu, WikiLeaks phát hành nội bộ Ngoại giao Hoa Kỳ thông tin liên lạc trong đó mô tả đại sứ Mỹ Ben Ali như lão hóa, mất liên lạc, và bao quanh bởi tham nhũng. Với danh tiếng Ben Ali như là một đồng minh của Mỹ mạnh me, nó là quan trọng rất lớn đến nhiều Tunisians - đặc biệt đến chính trị tham gia Tunisians người được cắm vào phương tiện truyền thông xã hội - các quan chức Mỹ nói rằng những điều tương tự về Ben Ali rằng họ cứ nói về anh ta. Những tiết lộ đóng góp cho một môi trường mà đã chín muồi cho một làn sóng phản đối rằng tập hợp ủng hộ rộng rãi.

Chính phủ đầu tư chuyển đổi các vùng nông thôn trong việc tiếp cận với nước sạch, điện khí hóa, cơ sở hạ tầng giao thông vận tải, y tế, và giáo dục. Nhưng chính phủ không bao giờ thành công trong việc tạo ra công ăn việc làm đủ nội thất cho một dân số ngày càng tăng nhanh. Trong thực tế, hai khía cạnh của chiến lược phát triển của chính phủ thực sự đã làm cho nó khó khăn hơn để tạo ra công ăn việc làm. Trước tiên, chiến lược phát triển của Tunisia kể từ đầu những năm 1970 đã dần dần dựa vào xuất khẩu và đầu tư tư nhân. Đối với một nước nhỏ với một cơ sở tài nguyên giới hạn và mối quan hệ gần gũi với châu Âu, chiến lược này tạo ra một sự nhấn mạnh về du lịch và có tay nghề thấp sản phẩm sản xuất (chủ yếu là quần áo và các sản phẩm nông nghiệp) cho thị trường châu Âu. Khan hiếm tài nguyên thiên nhiên, hạn chế khí hậu, và sự cần thiết để giảm thiểu chi phí vận chuyển làm cho nó khó khăn để thu hút số lượng đáng kể khách du lịch hoặc các nhà sản xuất định hướng xuất khẩu với nội địa. Do đó, 80 phần trăm sản xuất quốc gia hiện nay vẫn tập trung ở vùng ven biển. Chỉ có một phần năm sản xuất quốc gia diễn ra ở phía tây nam và trung tâm vùng Tây, nhà đến 40 phần trăm dân số.

Giáo dục các vấn đề phức tạp thêm vấn đề. Chính phủ Tunisia đã từ lâu được đánh giá cho cam kết của mình để giáo dục rộng. Các nền văn hóa hiện hành nắm giữ lên giáo dục đại học là quan trọng đối với an ninh và tiến bộ xã hội. Tuy nhiên, các trường đại học không sản xuất những người trẻ tuổi với đào tạo đáp ứng nhu cầu của một nền kinh tế phụ thuộc vào việc làm có tay nghề thấp về du lịch và sản xuất quần áo. Điều này không phù hợp giữa giáo dục và kỳ vọng về một mặt, và những thực tế của thị trường mặt khác, tạo ra nỗi thất vọng nghiêm trọng cho những người trẻ, những người đầu tư vào giáo dục đại học nhưng không thể tìm được việc làm xứng. Thách thức là đặc biệt nghiêm trọng cho những người trẻ tuổi ở bên trong. Trong khi ước tính của nhiều quốc gia thất nghiệp 13-16 phần trăm, tỷ lệ thất nghiệp trong số các sinh viên tốt nghiệp đại học trong phạm vi Sidi Bouzid từ 25 đến 30 phần trăm.

Mặc dù tất cả điều này, điều quan trọng là để nhớ lại rằng Bourguiba không đột nhiên rơi vào một phong trào quần chúng là tập hợp rộng hỗ trợ phổ biến. Chính phủ của ông bị mục nát dần trong hơn một thập kỷ. Ngoài ra, cuộc đảo chính không đổ máu Ben Ali và quy tắc tiếp theo của ông đã lợi dụng tuyệt vời của vô tổ chức trong lớp học chính trị của Tunisia. Tunisia của xã hội dân sự, bao gồm các đảng đối lập, là nổi tiếng là dễ dàng để chia để trị. Nếu Ben Ali khả năng đàn áp và co-opt đã xấu đi, nó không biến mất. Với các cuộc biểu tình tháng mười hai, Tunisia có thể đã chuyển một góc quan trọng. Tuy nhiên, không có gì trong lịch sử của đất nước hoặc nhà nước hiện nay là vấn đề làm cho nó dễ dàng để tin rằng các cuộc biểu tình sẽ dẫn nhanh chóng đến một phong trào, mạch lạc đối lập thống nhất với một thông điệp rõ ràng, một nhà lãnh đạo có sức lôi cuốn, và hỗ trợ một cơ sở quốc gia. Ngoài ra, một, chậm trượt dài đối với sự hỗn loạn chỉ đơn giản là có thể tạo tiền đề cho một Ali Ben - một tổng thống không được bầu những người nắm lấy quyền lực ở đầu và thay đổi nhỏ bên dưới.

Còn quá sớm để biết được những tín hiệu phản đối sự bắt đầu của kết thúc cho Ben Ali. Tuy nhiên, Tunisia của cảnh chính trị hiện nay trông giống như nó đã làm trong năm 1975 và 1976, khi bắt đầu trượt dài cho người tiền nhiệm của Ben Ali, Habib Bourguiba. Một lần nữa, chúng ta thấy một tổng thống cao tuổi có vẻ như ngày càng mất liên lạc và có khả năng lựa chọn đồng và đàn áp đã bị xuống cấp. Chúng tôi vẫn còn thấy một hệ thống chính trị mà thiếu kế mạnh mẽ nhất có thể và một cơ chế rõ ràng để lựa chọn một. Chúng tôi có một tập hợp các lời than phiền kinh tế và chính trị gắn với sự hỗ trợ của một loạt các tổ chức xã hội dân sự, bao gồm một số với khả năng huy động số lượng lớn người biểu tình. Trong trung hạn và dài hạn, đây là khía cạnh quan trọng nhất của các cuộc biểu tình tháng mười hai. Thực tế là người thất nghiệp trẻ đã xuống đường là ít quan trọng hơn so với thực tế là nguyên nhân của họ đã được đưa lên - và bổ sung - do các tổ chức xã hội dân sự mà đã dành hầu hết các quy tắc của Ben Ali dưới ngón tay cái của mình hoặc quá sợ hãi để hành động.

Tunisia đã xây dựng một danh tiếng như nền kinh tế lành mạnh của Maghreb từ Ben Ali nắm quyền, như cải cách theo hướng thị trường mở cửa đất nước để đầu tư tư nhân và tích hợp nó sâu hơn vào nền kinh tế khu vực. Hàng năm tăng trưởng GDP trung bình 5 phần trăm. Nhưng chính sách của chính phủ đã làm ít để giải quyết mối quan tâm lâu dài về sự phân bố của tăng trưởng trên toàn quốc. Kể từ thời kỳ thuộc địa, hoạt động kinh tế của Tunisia đã được tập trung ở phía bắc và dọc theo bờ biển phía đông. Hầu như mọi kế hoạch phát triển kinh tế kể từ khi độc lập vào năm 1956 đã cam kết chính phủ để thực hiện đầu tư rằng sẽ tạo ra công ăn việc làm và nâng cao mức sống ở trung tâm, phía nam, và phía tây. Làm xói mòn sự bất bình đẳng trong khu vực sẽ xây dựng tình đoàn kết quốc gia và làm chậm tốc độ di dân đô thị. Sau này trở thành một quan tâm đặc biệt như phản đối xã hội được tổ chức bởi công đoàn viên, sinh viên, và Hồi giáo được gắn vào cuối những năm 1970 và đầu những năm 1980.

Corazon Aquino và sức mạnh nhân dân

Corazon Aquino và sức mạnh nhân dân

Ngày 1 tháng 8 năm rồi, cựu tổng thống Phi Líp Pin, bà Corazon Aquino đã từ trần vì Ung Thư, hưởng thọ 76 tuổi. Bà là người phụ nữ đầu tiên làm tổng thống tại Phi, từ năm 1986 đến 1992, sau khi đã phục hồi lại nền dân chủ qua cuộc cách mạng “Sức mạnh Nhân Dân” (People Power Revolution) chấm dứt chế độ tham nhũng, độc tài Ferdinand Marcos.

Xuất thân từ một gia đình địa chủ giàu có theo đạo công giáo, bà được đi du học tại Mỹ và tốt nghiệp đại học về Pháp Văn và Toán. Sau đó bà trở về Phi Líp Pin để học thêm luật và tại đây bà đã gặp và thành hôn với Benigno Aquino, một chính trị gia đầy triển vọng. Trong nhiều năm sau đó, bà làm người vợ hiền, thầm lặng, ngoan đạo bên cạnh ông chồng Begnino hoạt bát nhiều cao vọng, từng làm thống đốc và nghị sĩ. Ông này có nhiều triển vọng thắng cử tổng thống trước khi bị nhà độc tài Marcos dở mặt, ban hành thiết quân luật và bắt giam vào năm 1972.
Đến năm 1980, Begnino Aquino được Tổng Thống độc tài Marcos phóng thích và cho phép sang Mỹ chữa bệnh tim cùng với gia đình. Bà Corazon mô tả 3 năm ở bên Mỹ với gia đình là thời gian êm ấm nhất đời bà. Năm 1983, ông Aquino quyết về nước để vận động chính trị và bị những quân nhân Phi sát hại ngay tại phi trường khi ông mới đáp xuống và bị dẫn đi. Bà Corazon luôn quả quyết rằng chính ông Marcos đã ra lệnh thủ tiêu chồng mình. Từ đó bà miễn cưỡng trở thành một nhân vật của quần chúng để cho lý tưởng và hình ảnh của chồng mình được sống mãi. Bà dần dần trở thành một khuôn mặt biểu tượng kết hợp các lực lượng đối lập đang phân mảnh, mặc dù bà đã nhiều lần từ chối việc ra tranh cử tổng thống.
Nhưng khi Marcos kêu gọi và mở ra một cuộc bầu cử gấp rút vào tháng 2 năm 1986 cốt để nắm chắc phần thắng trong lúc hàng ngũ đối lập còn phân hóa chưa chuẩn bị củng cố kịp, bà miễn cưỡng chấp nhận ra tranh cử đối đầu với Marcos, thể theo nguyện vọng của những người ủng hộ đã vận động được cả triệu chữ ký đề cử bà. Trong đơn ghi danh tranh cử, bà kê khai nghề nghiệp là “nội trợ” và không ngần ngại cho biết mình chả biết gì về việc làm tổng thống.
Thế nhưng bà đã mau chóng chứng tỏ khả năng vận động tranh cử một cách quyết liệt, không mặc cảm sợ hãi, trong y phục cố hữu màu vàng, màu của những nơ vàng mà quần chúng Phi đã đeo và treo đầy đường khi đón chồng mình trở về nước trước kia. Bà thề sẽ giải thể chế độ độc tài mà ông Marcos đã củng cố xây dựng trong cả hai thập niên, và loại trừ “căn bệnh ung thư xã hội từ phe đảng và tham nhũng” dưới thời Marcos cũng như bắt Marcos phải chịu trách nhiệm về cái chết của chồng bà, ông Aquino. Những thông điệp bà đưa ra: “Ông Marcos liệu hồn đừng bao giờ khinh thường nguyện vọng của quần chúng vì ông sẽ phải đương đầu với sự thịnh nộ của nhân dân”, “đây là giai đoạn một mất một còn, là thời điểm của sự thật, nhân dân phải ra sức tối đa vì cơ hội có thể không bao giờ trở lại”. Tiên đoán trước Marcos sẽ gian lận bầu cử khi thấy kết quả không thuận lợi cho mình, bà đe trước sẽ dẫn đầu một cuộc biểu tình quy mô vĩ đại nếu chiến thắng của mình bị Marcos cướp đi.
Quả nhiên, sau một thời gian kiểm phiếu kéo dài để lộ nhiều dấu tích gian lận và bạo động, một cơ chế pháp định bù nhìn đã tuyên cáo chuẩn nhận ông Marcos tái đắc cử nhiệm kỳ tổng thống 6 năm vào ngày 16 tháng 2 năm 1986. Bà Aquino phản ứng bằng cách tung ra một chiến dịch bất tuân dân sự quy mô.
6 ngày sau, tổng trưởng quốc phòng Phi, Juan Ponce Enrile, dẫn đầu một cuộc bất tuân quân sự tại Manila, và được tư lệnh quân đội, tướng Fidel Ramos, nhập cuộc ủng hộ. Lực lượng ly khai tuyên bố ủng hộ Corazon Aquino, và Đức Hồng Y Jaime Sin, vị chủ chăn tối cao của người công giáo Phi vốn chiếm đa số, kêu gọi tất cả con chiên xuống đường để ngăn chặn quân trung thành với Marcos kéo về tấn công quân đảo chánh. Hàng triệu người dân Phi hưởng ứng đổ ra đường làm chùn tay quân của Marcos, thể hiện “Sức mạnh Nhân Dân”. 3 ngày sau Marcos phải chạy khỏi dinh tổng thống Malacanang, nơi ông trị vì suốt hai thập niên từ 1965, và sau đó lưu vong tại Hawaii cho đến chết năm 1989.
Cuộc cách mạng dân chủ bất bạo động dựa vào “Sức Mạnh Nhân Dân” đã thành công tại Phi, tạo hứng khởi và tiền lệ cho những cuộc cách mạng bất bạo động giải thể chế độ độc tài tại nhiều nơi khác trên thế giới sau đó.

Nhưng nhiệm kỳ tổng thống của Corazon Aquino đã không thuận buồm xuôi gió. Chính phủ của Bà đã phải vượt qua bẫy toan tính đảo chánh từ giới quân nhân, chiến đấu dai dẳng với phiến quân cộng sản Phi, đương đầu giải quyết nhiều thiên tai từ bão lụt, hạn hán, đến động đất và núi lửa bùng phát. Bà đã không thành công trong việc xóa đói giảm nghèo, diệt trừ tham nhũng, vực dậy kinh tế suy sụp. Nhưng bà đã chủ trì một cuộc chuyển giao quyền hành êm ái lần đầu tiên sau 26 năm tại Phi, qua thể thức bầu cử dân chủ. Theo bà, mãn nhiệm, rời bỏ quyền hành tổng thống là một trong những giờ phút bà hãnh diện nhất trong đời mình, vì đã trao quyền Tổng Thống cho người kế vị, nguyên tổng trưởng quốc phòng Ramos, được bầu chọn một cách chính danh và hợp pháp, trong hòa bình không đổ máu. Đó là sự thành công vinh quang của nền dân chủ, theo đúng ý nguyện của chồng bà khi còn sống. Ông đã liều mình trở về nước cốt để ngăn chặn mọi sự nắm hay chuyển quyền bất hợp pháp.
Trong bài diễn văn nhận giải thưởng J William Fullbright For International Understanding năm 1996 tại Mỹ, bà đã có những lời đáng ghi nhớ khi giải thích tại sao bà không muốn chia quyền hành với quân đội:
“Tôi muốn tái dựng lại một nền dân chủ thực sự, và như thế không thể có chỗ cho nền quân phiệt (junta) trên nước tôi….Có lẽ quân đội them muốn việc tôi cầm quyền bằng pháp lệnh trong năm đầu tiên của nhiệm kỳ Tổng Thống của tôi. Đây là việc làm cần thiết để giải tán quốc hội bù nhìn, quy tụ lại các tài sản bị chiếm đoạt, xóa bỏ hiến pháp độc tài của Marcos, chặt bớt quyền hành của tổng thống, dọn sạch nền tư pháp. Mỗi luật tôi đề ra làm giảm đi quyền lực của chính tôi, cho tới qua pháp lệnh cuối cùng, tôi tự tước bỏ hết quyền lập pháp của mình…”
Vài bài học rút ra từ sự nghiệp chính trị của Corazon Aquino:
Một người dân bình thường, ở đây là một người nội trợ, vợ hiền ngoan đạo, có thể trở thành một lãnh tụ quốc gia, nếu có được niềm quyết tâm lo việc nước và được đa số quần chúng ủng hộ, chứ không nhất thiết phải là một chính trị gia dầy dặn kinh nghiệm.
Khi cuộc cách mạng dân chủ xẩy ra nhanh chóng trước khi các bối cảnh và cơ chế đa nguyên dân chủ được định hình và bám rễ, vai trò và bản chất của người lãnh đạo mới rất quan trọng. Bà Aquino đã chứng tỏ mình là người không say mê quyền lực, không chủ trương nắm chính quyền bằng mọi giá, nên đã không bẻ lái đưa đất nước Phi vào một chế độ độc tài mới, mà đã xây dựng củng cố cơ chế dân chủ bằng cách tự cắt giảm đi khả năng chuyên quyền của chính mình và chống chọi với những manh nha quân phiệt.
Các chế độ độc tài luôn tìm cách duy trì sự ổn định của chế độ dựa trên những cột trụ chính là bộ máy bạo lực như công an quân đội. Nhưng cột trụ quân đội tuy thế lại khá mong manh, vì bản chất nhiệm vụ của quân đội là bảo vệ đất nước, chống ngoại xâm, nội giặc bạo động, chứ không phải là quay súng bắn vào nhân dân không vũ khí trong tay để bảo vệ cho một đảng phái hay một chế độ nào. Cho nên quân đội là thành phần dễ dàng và mau chóng đứng về phía nhân dân khi thấy rõ nhà cầm quyền không còn được nhân dân ủng hộ; hoặc khi thấy dân chúng không thể chịu đựng được nhà cầm quyền đó nữa. Chỉ cần quân đội bất tuân lệnh đàn áp, quay lại che chở cho nhân dân là độc tài sụp đổ, vì lúc đó cột trụ công an sẽ không dám manh động mà dễ rã ngũ theo.
Muốn thấy như trên, người dân cần có những biểu lộ chán ghét, bất hợp tác quy mô với nhà cầm quyền độc tài. Một vài nhóm thì còn dễ sợ hãi, dễ bị khuất phục, nhưng nếu hàng loạt cùng biểu lộ bất đồng với cầm quyền, thì người dân sẽ không còn sợ hãi, mà bộ máy bạo lực lúc đó phải chùn tay. Ta đang thấy sự biểu lộ không sợ hãi của đông đảo giáo dân hiệp thông với giáo xứ Tam Tòa ở Việt Nam là ví dụ. Số đông và quy mô, kỷ luật là yếu tố quyết định thành công trong đấu tranh bất bạo động một khi đạt tới lượng điểm làm xoay chuyển tình hình.
Tóm lại, điểm then chốt cổ điển trong bài học từ Corazon Aquino, người gắn liền với cuộc Cách Mạng Sức Mạnh Nhân Dân, là chế độ độc tài không thể cưỡng lại sức mạnh nhân dân luôn vô địch.
Vây chừng nào nhân dân ta thể hiện được sức mạnh này của mình đây?
Đặng Vũ Chấn

Trước khi trình bày sách lược lật đổ ĐCS, trước hết xin xác định sẽ dùng phương cách như thế nào. Con người thì phải hành xử văn minh và có lòng nhân đạo thì mới gọi là con người, khi mục đích lật đổ ĐCS là vì dân tộc và đất nước mà ĐCS nếu không phải cùng là đồng bào, cùng là dân Việt, dù là một chủng tộc khác thì phương cách sẽ dùng vẫn là bất bạo động.

Nếu đã có một dân tộc nào phải sa thải chính một số người trong dân tộc của mình để đặt tổ quốc lên trên hết sẽ hiểu được điều đó là rất khó. Tôi không biết những người lãnh đạo suy nghĩ gì trong chiến tranh Việt Nam trước 75, nhưng cuộc nội chiến đó đã làm nên những vết thương chia rẽ những con người Việt Nam với nhau dai dẳng cho đến bây giờ.

Dù như thế nào cũng đành tạm quên để hôm nay tôi nghĩ về dân tộc và đất nước mình viết nên những dòng này.

Đất nước là nơi cưu mang ta với nhiều sự gắn bó vô hình, trước tình hình hiện tại, ai còn mê ngủ, ai còn đang trong giấc mộng làm giàu cho bản thân thì xin hãy tạm dừng đôi phút nghĩ về đất nước mình. Lắng nghe thật sự đến những thông tin từ những người chân thật không bưng bít.

Xã hội Việt Nam lạc hậu và chậm chạp trong việc phát triển để trở thành một nước văn minh đúng nghĩa cùng với sự lũng đoạn không thể kiểm soát của bộ máy tham nhũng nhà nước, từ việc tụt hậu, suy giảm và thiếu thốn trầm trọng trong giáo dục, y tế cùng với sự bất lực của các cấp bộ ngành; từ việc triệt tiêu xã hội dân sự và các nỗ lực dân chủ hóa đất nước với sự kìm kẹp không thương xót của đảng bộ trung ương đến địa phương bắt nguồn từ tự do ngôn luận, tự do báo chí và tự do tín ngưỡng, tự do được làm người của người dân. Đã vậy, cấp bách hơn nữa là Việt Nam đang chịu hiểm họa ngoại xâm nhưng chính phủ tiếp tay cho giặc. Ngắn gọn là như thế nếu ai chưa đủ thông tin hãy vào trang Bauxit Việt Nam, hay vào những trang về Hoàng Sa và Trường Sa v.v..để đọc và tìm hiểu.

Khi chính phủ đàn áp bắt bớ những người dân yêu nước thì buộc lòng người dân muốn giữ nước phải lật đổ chính phủ. Đã biết bao lá thư kiến nghị, đã biết bao sự lên tiếng và người dân yêu nước được đáp lại là vũ lực và sự xiết chặt an ninh kiểm soát hơn. Điều đó có đồng nghĩa chăng với việc gom người dân lại dưới sự kiểm soát để thế lực ngoại bang dễ dàng thôn tính đất nước???

Tây Nguyên đang nguy nan, Biển Đông đang nguy nan …dân tộc này đang bị lùa vào nơi hiểm nạn, khi muốn thay đổi và lấy lại quyền làm chủ đất nước của mình cần có một sách lược. Chiến lược tốt sẽ đưa đến thành công và sẽ có thể đưa Việt Nam đến sự phát triển lương thiện và bền vững hơn. Việc trước tiên là cần có tổ chức.

1. Tổ chức

Để có thể lật đổ được chính phủ hiện tại, cần thiết phải có một lực lượng đối trọng. Nhưng để có thể có một lực lượng đối trọng có thể công khai đòi hỏi quyền làm chủ đất nước, biến đất nước trở thành nơi ý kiến người dân được tôn trọng, những người dân với ý muốn như thế phải đoàn kết lại, tạo nên một lực lượng, chung tay chung lòng có cùng lý tưởng và mục đích, ít lãnh tụ mà nhiều quần chúng song mỗi một ý kiến cá nhân đều được tôn trọng và ý muốn số đông sẽ là tay lái của con thuyền.

Làm cách nào để có thể tạo niềm tin vào nhau và dám gia nhập tổ chức? Chính các tổ chức cũng thường không dám công khai khi chưa đủ mạnh, cho nên có lẽ chỉ có thể tạo dựng lực lượng trên mạng được mạnh mẽ trước rồi sau mới có thể tùy theo tình hình mà phát triển. Công khai lực lượng của tổ chức và xuất hiện lên tiếng là điều quan trọng vì giả sử như trang/nhóm Bauxit Việt Nam có gom được hàng triệu chữ ký mà không có hành động cụ thể ngoài viết thư kiến nghị thì cũng không làm cho chính phủ phải lo ngại là bao. Chỉ nói mà không dám hành động gây áp lực như là biểu tình thì hiệu quả rất thấp nếu không nói là chính phủ đã làm ngơ.

Ngoài ra, trong một tổ chức, thành phần quan trọng sẽ không thể thiếu những trí thức, sinh viên giới trẻ và bất cứ công dân nào của đất nước; dù là một nông dân cũng được tôn trọng ngang hàng trí thức với tấm lòng yêu nước. Ai cũng như ai, còn nhớ chăng hội nghị Diên Hồng? Khi đất nước nguy khốn thì ai cũng như ai đều có bổn phận phải giữ gìn.

2. Tiêu diệt chân rết.

Bất kỳ một tổ chức nào cũng đều có nguy cơ bị nội gián trà trộn. Song bất cứ tổ chức nào cũng có một lời thề chung. Người cộng sản khi vào Đảng cũng tuyên thệ trung thành với Đảng v.v... Người đối lập CS gia nhập vào một tổ chức cũng cần tuyên thệ. Lời tuyên thệ có giá trị và có thể tiêu diệt chân rết cần có sự tin tưởng vào trời đất.

Lời tuyên thệ sẽ đại loại như sau:

“Tôi là (tên...) nay vì bảo vệ và muốn phát triển đất nước Việt Nam cần lật đổ chế độ CS hiện tại nên gia nhập (tên tổ chức). Tôi là (tên) ....xin thề một lòng trung thành với (tên tổ chức) cho đến khi nào (tên tổ chức) không còn theo đúng lý tưởng lương thiện thiêng liêng mới thôi. Nếu như tôi có lòng gian dối muốn hại những người cùng chí hướng trong tổ chức này xin trời đất tiêu diệt. Nguyện hồn thiêng sông núi và tổ tiên tiền nhân cùng các anh em trong tổ chức chứng minh lời này. “

Lời tuyên thệ mạnh mẽ với trời đất như thế thành viên tổ chức sẽ rất khó lòng bị chụp mũ là chân rết, và cũng không dễ gì để một kẻ chân rết trà trộn nếu là người biết sợ đất trời tru diệt. Lời tuyên thệ đó là để bảo vệ thành viên tổ chức và bảo vệ tổ chức trong mục tiêu bảo vệ đất nước.

Ngoài sự tuyên thệ, những việc làm hỗ trợ để đưa đến kết quả cụ thể sẽ không thể thiếu nhưng tùy sự phát triển của tổ chức mà vạch ra chiến lược tương ứng.


3. Thoát ly kiểm soát

Bao giờ cũng vậy, muốn kiểm soát cũng chỉ có thể kiểm soát hành động chứ không thể nào kiểm soát được tư tưởng. Song nền giáo dục của chế độ CS là sự cố gắng để kiểm soát tư tưởng. Khi tư tưởng còn “yêu” Đảng sẽ không có hành động chống đối.

Muốn người dân hiểu rõ mình bị kiểm soát cả linh hồn và dạ dày và đất nước đang trong nguy hiểm cần có sự “vạch mặt” hay sự kiên nhẫn phân giải. Cũng như khi chúng ta biết được trong nhà có trộm thì ta không muốn chấp chứa họ nữa. Khi người dân đã biết được bộ mặt thật của ĐCS thì sẽ tìm đủ mọi cách để dần dần thoát ly sự kiểm soát và cuối cùng là sa thải.

Tình hình kiểm soát linh hồn và dạ dày người dân Việt của ĐCS như thế nào?

Việt Nam đã gia nhập WTO là vì muốn phát triển kinh tế. Theo Seymour Martin Lipset quan niệm phát triển kinh tế sẽ tạo nên được một tầng lớp trung lưu có kiến thức, chính tập thể này sẽ bồi dưỡng và cổ vũ cho tiến trình dân chủ hoá xã hội. Tuy nhiên là không sai, nhưng Bruce Bueno de Mesquita và George W. Downs cho rằng tiến trình từ lúc kinh tế phát triển đến lúc dân chủ hình thành thì rất dài. Vì các chính thể chuyên chế ngày nay đã khôn khéo dùng kết quả của tăng trưởng làm công cụ củng cố chế độ.

Trong những năm gần đây kinh tế tăng trưởng có chiều hướng làm người dân hài lòng hơn với chính quyền. Người dân từ cuộc sống khó khăn đã có thể sống khá hơn xưa, thay vì đi xe đạp, đã được đi xe máy, và không còn phải ăn cơm độn khoai. Từ một cái lồng nhỏ bé vì kinh tế phát triển, chế độ đưa dân chúng đô thị sang một cái lồng lớn hơn khiến họ tưởng rằng đã có tự do dân chủ. Dân chúng bận rộn nhiều hơn với sinh nhai, đời sống vật chất, và như thế khả năng họ ủng hộ việc thay đổi chế độ giảm sút. Thêm vào đó, De Mesquita và Downs phân tích rằng Đảng Cs đã dùng cách bóp nghẽn và giới hạn quyền kết họp, không được tự do tụ họp, lập hội để trì hoãn dân chủ hình thành. Đảng Cs biết được nếu giữ được kinh tế phồn thịnh và vẫn đàn áp quyền kết hợp thì khả năng trường tồn của chế độ gia tăng và viễn cảnh dân chủ trở nên xa hơn. (Trần Giao Thủy)

Cũng như muốn giết cóc nếu nhiệt độ nóng quá sẽ khiến cóc nhảy liền ra khỏi nồi. Muốn nấu cóc đang còn sống phải đặt trong nồi nước không nóng rồi tăng nhiệt độ dần khiến loài cóc ấy chết đi mà không hề ý thức được là mình đang bị giết nên sẽ không phản kháng. Phương pháp chủ nghĩa CS kiểm soát người dân Việt cũng y như vậy. Hiện tại dù người dân không có những quyền tự do căn bản của con người nhưng vẫn ngoan ngoãn chấp nhận vì có sự “hơi tí” tự do trong sự làm giàu nhờ có “phát triển kinh tế có định hướng” của Đảng. Đó là cách chính phủ CS khiến người dân không có ý nghĩ thoát khỏi sự cai trị độc tài.

Đây là một điều nguy hiểm khi cả một dân tộc chỉ khao khát tiền bạc, đi vào con đường của chủ nghĩa hưởng thụ là đánh mất sức đề kháng đối với Đảng CS và với ngoại xâm, hờ hững với vận mệnh quốc gia và dân tộc. Người dân Việt chính là đang ở trong tình trạng như loài cóc trước tiên được đặt trong nước mát “phát triển kinh tế”, dần ấm và sẽ chết đi lúc nào không hay biết. Quá nguy hiểm nếu không thức tỉnh kịp thời để cứu lấy mình và đất nước trước tình hình cấp bách của Tây Nguyên, Biển Đông và sự xâm lược kinh tế của ngoại bang; người dân Việt đang dần dần mất “đất sống” để tiếp theo là biến thành “nô lệ thời đại”. Những dự án vĩ mô ngoài Đảng và những nhà đầu tư nước ngoài người dân không có phần. Dân Việt thật sự là đang làm nô lệ cho Đảng và người nước ngoài, hoàn toàn không có quyền tham gia chính trị, quyết định bước đi của đất nước. Mọi quyền lực và quyền lợi nằm trong tay chính phủ. Chính phủ CS vì sợ mất đi quyền lực của mình mà bán rẻ đất nước lừa dân tộc vào “nồi nước sôi”. Những luật lệ của Đảng CS đàn áp quyền tự do con người là điều đáng lý ra phải phản đối thì người dân Việt đang say mê với “tiền lương/ lợi nhuận” để mua sắm vật chất hưởng thụ. Dân tộc Việt đang bị tiêu diệt không bằng súng ống, giáo mác hay binh lính như thời Pháp thuộc hay Tống Nguyên Minh Thanh những triều Đại của Trung Quốc mà đang bị tiêu diệt bởi chủ nghĩa và chiến lược tinh vi, thâm độc và không kém phần ngu xuẩn tự mình hãm hại dân tộc mình. Nếu không ngăn cản, lịch sử Việt e sẽ dừng lại nơi thế kỷ này!

Muốn cứu đất nước và dân tộc này, trước tiên phải thoát ly được sự kiểm soát của ĐCS. Song mỗi một cá nhân muốn thoát ly sự kiểm soát sẽ rất khó nếu không nói là vô vọng. Nhưng khi tất cả hay đại đa số cùng muốn thoát ly thì vấn đề lại khác.

Điều CS lo sợ và tìm cách ngăn cản không cho xảy ra chính là sự đồng loạt biểu tình bất bạo động phản đối chính quyền (Nonviolent anti-government demonstration). Chính Gene Sharp và Mesquita cũng có đề cập, chỉ có cách này mới là con đường đưa đến dân chủ mau nhất mà ta cũng dễ dàng nhận ra vì nếu không Đảng Cs đã không phải bóp nghẽn quyền tự do tụ họp đến như vậy. Do đó, những bước đầu tiên trong các chiến lược phải là để có thể tụ họp và đưa đến biểu tình. Cuộc biểu tình này nó phải gồm tất cả mọi thành phần người dân để chúng ta có thể thành công trong việc lật đổ chính quyền lập nên thể chế dân chủ. Tinh thần đoàn kết phải được ý thức là quan trọng. Bởi lẽ giọt nước muốn không bị bốc hơi phải hòa vào biển cả, cũng như chiếc đũa muốn không bị bẻ gãy phải hòa vào nắm đũa. Sự đồng lòng lật đổ chính phủ và sự đồng thời đứng lên sẽ là chiến lược với cơ hội thành công cao nhất và an toàn nhất. Kỳ dư, chí khí hào hùng vốn dĩ là bản tính dân tộc của ta trải qua bao sự xâm lược của Trung Quốc vẫn sống còn, hơn lúc nào hết cần làm sống lại. Phải thấy hiểm họa khi “ngoan ngoãn” để bị kiểm soát.

Nếu không gia nhập tổ chức và tiếp tục chiến đấu một mình đơn lẻ thì tự mình không thể cứu mình nên chi là không thể cứu nước. Khi đã gia nhập tổ chức có nghĩa đã thực hiện bước đầu của sự thoát ly kiểm soát và sẽ giải thoát dân tộc và đất nước khỏi ách thống trị độc tài đã bao năm…

Lâm Thiên Thư

Mùa thu, 29 tháng tám Kỷ Sửu

(17.10.2009)

* Những phần sau là chiến lược cụ thể chưa thể công khai


Ai giao cho đảng cầm quyền?
Ngọc Trân, thông tín viên RFA 2011-01-13
Sáng 12 tháng 1, Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã chính thức khai mạc, với sự tham dự của các lãnh đạo đảng và nhà nước, cùng với gần 1.400 đại biểu, đại diện cho khoảng 3,6 triệu đảng viên Đảng CSVN.

AFP photo
Chủ tịch Quốc Hội Nguyễn Phú Trọng tại phiên khai mạc Đại hội Đảng lần 11 hôm 12/1/2011
< object id=audioplayer1 data="http://www.rfa.org/vietnamese/manuallyupload/audio-player/player.swf" width=240 height=25 type=application/x-shockwave-flash>< /object>
Nhân dịp này, thông tín viên Ngọc Trân tìm hiểu thêm tính hợp pháp về vai trò lãnh đạo của Đảng CSVN hiện nay.
Dân tin tưởng giao phó?
Phát biểu khai mạc Đại hội Đảng toàn quốc hôm 12 tháng 1 vừa qua, ông Trương Tấn Sang, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư BCH Trung ương Đảng, đã tuyên bố lý do như sau:
“Theo quy định của Điều lệ Đảng, hôm nay chúng ta tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI để thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội; quyết định Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội 2011-2020; kiểm điểm việc thực hiện Nghị quyết Đại hội X của Đảng, bàn phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội 5 năm 2011-2015; kiểm điểm sự lãnh đạo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa X; bổ sung, sửa đổi Điều lệ Đảng và bầu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI.
Ai có ý kiến gì khác bị cho là ‘thành phần xấu’, ‘lực lượng thù địch’, và sẵn sàng chuẩn bị vào hai cái còng – tức luật 88 – đưa vào tù.
Blogger Tô Hải
Đây là những nhiệm vụ rất trọng đại và cũng hết sức vẻ vang mà toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta đã tin tưởng giao phó cho Đại hội. Tôi tin tưởng rằng, với tinh thần trách nhiệm cao trước Đảng và dân tộc, Đại hội chúng ta sẽ hoàn thành tốt đẹp nhiệm vụ được giao, xứng đáng với sự tin cậy của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta”.
Mặc dù ông Trương Tấn Sang nói rằng, những trọng trách của đất nước mà Đảng CSVN đang gánh vác là do người dân tin tưởng giao phó, thế nhưng trên thực tế người dân Việt Nam chưa bao giờ được hỏi ý kiến xem họ có giao cho đảng những trọng trách này hay không.
Blogger Tô Hải, một người đã gần trọn cuộc đời theo đảng, cho biết như sau:“Cái gì mấy ông đó nói mà chả hợp với lòng dân? Mấy ổng nói đảng lãnh đạo toàn diện theo Điều 4 Hiến pháp là do yêu cầu của nhân dân, thế mà họ có yêu cầu đâu để nhân dân được nói?
Ai có ý kiến gì khác bị cho là ‘thành phần xấu’, ‘lực lượng thù địch’, và sẵn sàng chuẩn bị vào hai cái còng – tức luật 88 – đưa vào tù. Cho nên họ không cần gì hết, họ nói là lãnh đạo theo yêu cầu toàn dân họ lãnh đạo toàn dân, trong khi toàn dân nào ai biết cái gì đâu. Còn nếu họ hỏi tôi thì tôi sẽ trả lời là ‘KHÔNG’, nhưng họ có hỏi tôi đâu. Tôi 85 tuổi rồi nên họ chẳng bắt tôi làm gì, nhưng mấy anh còn trẻ mà nói thẳng là không đồng ý đảng lãnh đạo thì vào tù. Thế thôi, ở cái nước này người ta có cần gì đâu”.
Đảng không hề lắng nghe dân

Ông Nguyễn Sinh Hùng. AFP photo
Lãnh đạo Đảng CSVN luôn cho rằng, những việc đảng làm đều thể theo nguyện vọng của nhân dân, thế nhưng đa số người dân Việt Nam không hề có một chút quyền hành nào tham gia vào công việc của đảng. Đôi khi người dân còn bị lợi dụng để hợp thức hóa tính chính danh của đảng, qua việc kêu gọi góp các dự thảo văn kiện đại hội đảng, mỗi năm năm một lần, bởi vì hầu hết các ý kiến đóng góp của mọi tầng lớp nhân dân, đều không được đảng lắng nghe.
Hơn ba tháng trước, trong một buổi hội thảo “Góp ý dự thảo văn kiện Đại hội Đảng”, GS Đào Xuân Sâm, nguyên trưởng khoa quản lý kinh tế Trường Đảng cao cấp Nguyễn Ái Quốc, hiện là chuyên gia tư vấn Ban nghiên cứu Thủ tướng, đã phát biểu về việc góp ý các dự thảo văn kiện Đại hội Đảng như sau:
“Chúng ta nói đây là nói với nhau thôi chứ biết rằng những người biên tập, làm văn kiện không nghe đâu, mà có nghe cũng không sửa được đâu. Biết cái đó cũng rất là đau, mà cũng phải nói. Cái thứ hai là, phải nói với nhau vậy, tâm sự với nhau vậy, chúng ta còn mất quyền nói to hơn nữa, nói với quốc dân. Không được lên tiếng với quốc dân.
Cấm! Tức là Ban Bí thư cấm, Ban Tuyên huấn cũng ra thông tin cấm. Thế thì ghê gớm quá. Thôi nhưng mà biết vậy, cho nên có khi là chúng ta phải nói với nhau và như tôi nghĩ đó là chúng ta phải nói để người sau, lớp sau trẻ hơn chúng ta, gửi gắm lại cho đời sau”.
Bắt đầu từ Đại Hội X, tôi quyết định không gởi văn thư đóng góp ý kiến nữa...Lý do đơn giản là tôi nhiều lần gởi thư góp ý kiến ... nhưng không lần nào tôi có được hồi âm.
GS Nguyễn Đăng Hưng
GS Nguyễn Đăng Hưng, một người đã nhiều lần được đảng mời gọi góp ý, viết trên blog của ông như sau: “Bắt đầu từ Đại Hội X, tôi quyết định không gởi văn thư đóng góp ý kiến nữa, tuy tôi đã từng được trực tiếp nhắc nhở từ một vài nhân vật quen thân có mặt trong Mặt Trận Tổ Quốc TP Hồ Chí Minh hay Hà Nội, Đà Nẵng…
Lý do đơn giản là tôi nhiều lần trong dịp Đại hội Đảng trước đây, từ Bỉ gởi thư góp ý kiến thông qua Ủy ban về người Việt Nam ở nước ngoài, khi thì cấp Trung Ương Hà Nội khi thì tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng không lần nào tôi có được hồi âm! Một tín hiệu nhỏ cho hay ‘đã nhận được thư góp ý’ của cơ quan chức năng cũng không có, chứ đừng nói đến việc ý kiến tâm huyết của mình đã đi đến đâu, đã được xem xét ra sao. Mỗi lần tôi có cảm giác là ý kiến của mình bị rơi vào không gian trống không, vô tận”.

Hoa Hậu diễn viên

PHI THANH VÂN: VÂN BÂY GIỜ KHÔNG PHẢI LÀ VÂN CỦA NGÀY XƯA NỮA!
Published August 22nd, 2010
Vân không phải là một người phụ nữ thụ động, Vân yêu sự lãng mạn, yêu cái đẹp nhưng lại rất ghét bóng tối. Vân thích ánh sáng, có thể đó là ánh sáng của bình minh, của mặt trời, có khi cũng là ánh đèn của sân khấu, của sự hào quang. Cuộc sống của Vân sẽ trở nên vô vị nếu như không được sống trong nghệ thuật. Vân muốn được làm những gì mình yêu thích, không chỉ cho bản thân mà còn là sự cống hiến những gì tốt đẹp nhất cho mọi người. Như vậy thì còn gì mà hạnh phúc hơn nữa! … Đó chính là những những lời tự bạch, là động lực giúp Phi Thanh Vân sống hết mình với nghệ thuật & đó cũng là lý do mà tôi muốn tìm hiểu về cô.
Vân có thể nói rõ hơn về sự thay đổi hoàn toàn mới của mình hiện giờ được không?

Những năm gần đây xu hướng da nâu cũng đã quá quen thuộc, chính vì thế Vân nghĩ rằng mình sẽ không còn “thịnh” với làn da nâu nữa vì thế Vân đã quyết định chuyển sang da trắng cho phù hợvới bộ phim Thẩm mỹ viện và một phần Vân cũng muốn làm mới mình. Ngoài ra thì mọi người cũng thấy rõ Vân đã không còn là một Phi Thanh Vân ngày trước: sexy, gợi cảm, một “ cat woman” nữa, tóc Vân để dài hơn và hay xuất hiện với những tà áo dài thướt tha thể hiện rõ hình ảnh của một người phụ nữ Việt Nam. Còn về những bài thời trang và phỏng vấn của Vân cũng không còn gây hot nữa, cách trả lời của Vân cũng nhẹ nhàng hơn và không đánh vào những vấn đề “tế nhị” nữa. Vân hy vọng rằng sang năm 2010 có thể tiếp cận với giới trẻ nhiều hơn và Vân cũng đang muốn làm cho mình “teen” lại. ( cười)

Sự thay đổi đột ngột như vậy phải chăng là Vân đang tạo ra một cái gì đó để thu hút dư luận?

Vân nghĩ rằng tất cả mọi ngành nghề mà điển hình nhất là ngành nghệ thuật này thì việc PR và đổi mới mình là một điều rất quan trọng. Và Vân là một người thích kinh doanh, Vân luôn vạch ra cho mình những sự thay đổi phù hợp với từng thời điểm nhất định. Hình ảnh một người nghệ sỹ đối với Vân, Vân không làm cho riêng Vân, không làm cho chồng mình hay gia đình mình, tất cả đều được phục vụ cho công việc của Vân. Muốn làm công việc tốt nhất, chính là thay đổi hình ảnh phù hợp hiện tại. Và Vân nghĩ làm sao để khán giả chấp nhận sự thay đổi cũng thực sự khó.
Phi Thanh Vân ở ngoài là một cô gái khá gần gũi và thân thiện, sẵn sàng chia sẻ hết mình nhưng có lẽ hình như Phi Thanh Vân trên các bài báo là một người rất cá tính và “gây sốc”, chị có thể lý giải điều đó?
- Vân không hiểu tại sao mọi người lại cho rằng những câu trả lời của Vân là những câu gây sốc. Người ta thường nói “ Thuốc đắng dã tật, sự thật mất lòng”, Vân chưa bao giờ nói sốc cả mà chỉ nói thật, chỉ có điều sự thật thì như mũi tên bắn thẳng và tùy vào sự mạnh mẽ can đảm của mỗi người mà nhìn nhận nó. Nếu như chúng ta nhút nhát, yếu đuối không dám đối diện với sự thật thì sẽ cho đó là cái gì đó gây sốc và sẽ bị khớp. Cũng giống như da nâu nhưng sẽ có người khen, có người chê, có người thích và không thích. Vân đã trải qua quá nhiều thằng trầm của cuộc đời, rất nhiều sự vấp ngã, chỉ khi nào mình dám nhìn nhận sự thật thì mình mới có thể bước qua khó khăn được.

Một người phụ nữ mạnh mẽ đối diện với sự thật, với khó khăn, Vân đã vượt qua mọi thứ như thế nào?

- Khi lớn lên, chập chững vào nghề Vân cảm thấy cái gì cũng đẹp, cái gì cũng trải đầy hoa hồng nhưng bây giờ thì lại hoàn toàn không như vậy. Có những lúc bị nhiều người nói sốc, chê bai ức chế đến nổi phải khóc nhưng trước mặt những người ấy Vân tự nói với lòng mình không được khóc, nuốt nước mắt ngược vào. Về nhà, Vân sẽ khóc, khóc rất nhiều, khóc để vơi đi nỗi buồn. Hoặc là lúc Vân cảm thấy tuyệt vọng nhiều thứ không thể nói ra được, Vân sẽ bật cười và cười đầy nghẹn ngào. Có khi Vân vui không kể nào tả xiết, Vân lại cười, cười ra nước mắt. Đó chính là những cung bậc của cảm xúc mà Vân đã trải qua.
Vân khá linh động trong con đường nghệ thuật với nhiều vai trò, Vân cảm thấy mình sẽ theo đuổi được tất cả chứ?
- Cái đó thời gian sẽ trả lời mọi thứ. Nhưng tại thời điểm này ở vai trò diễn viên, Vân được mọi người biết tới nhiều và nhìn nhận mình một cách đúng đắn ở các bộ phim truyền hình cũng như sân khấu kịch dù mình chỉ mới tham gia ở một thời gian ngắn. Vân tin rằng mình đang đi trên con đường đúng và chắc chắn rằng sẽ không phải chỉ là 3 năm hay 5 năm mà Vân sẽ gắn cả cuộc đời mình với nghề diễn.
Vân đã thành công hơn khi bước vào con đường diễn viên, phải chăng những nhân vật mà Vân đóng đều là một phần tính cách của Vân?
Đối với Vân, diễn viên như chiếc máy photo copy “đa năng”, sao chép từ mảnh đời này qua đến mảnh đời kia và cuối cùng được đưa vào kịch bản. Có thể nói, khi tham gia vào một vai diễn nào đó, gần như toàn bộ thời gian ấy, Vân đều sống với vai diễn, góp nhặt từng tâm trạng mình trải qua hằng ngày để xây dựng nên nhân vật của mình. Lúc ấy Vân không còn là Phi Thanh Vân nữa mà Vân sẽ là nhân vật, có nhiều lúc Vân tưởng chừng như mình đang sống với một con người khác mà Vân không hề biết.
CUỘC HÀNH TRÌNH VỀ NGUỒN CỦA CÁC HOA HẬU ÁO DÀI BẮC CA
Published August 22nd, 2010
Phải vượt qua rất nhiều khó khăn về mọi thứ trong hơn năm qua, để rồi cuối cùng với sự may mắn và nhất là nhờ vào sự quyết tâm, ý chí của các Người Đẹp miền Bắc CA, cho nên mãi tới cuối tháng Sáu 2010, nhóm Hoa Hậu Áo Dài mới tiếp nối thực hiện chương trình về Quê hương thăm các Trẻ Mồ Côi, những người bất hạnh nhất trong những hoàn cảnh nghèo nàn, thiếu thốn mọi điều, nhất là tình thương yêu, sự quan tâm, vổ về của những người chị, người dì, cô, bà…dù đó có thể chỉ xẩy đến một lần trong đời tuổi thơ của các Em. Cũng như đối với các cụ cao niên cô đơn, vô gia đình đang phải kéo dài cuộc sống hẩn hiu bằng sự từ tâm của các Ni Cô, các Dì Phước…suốt đời đã nguyện hi sinh cho tha nhân, cho những người cô đơn không nơi nương tựa, những người đang phải mang trong người những căn bệnh hiểm nghèo đủ loại.
Thật là khó khăn trong suốt cả năm các cô Hoa Hậu mới “xin được một số tiền” khả dĩ tạm đủ hầu được thay các vị ân nhân, các nhà bảo trợ để tận tay trao tăng các Em Mồ Côi, các Cụ Gìa “vô gia đình” tại quê nhà mà theo dự trù tổng số ít nhất cũng phải đủ cho từ 500 người trở lên…mới tương ứng cho một chuyến đi xa, tương xứng với công sức làm “fundraiser”, sự hi sinh nghỉ học, nghỉ làm và những công việc mấy tháng dự trù chuyến đi, cũng như đối với những số tiền mà các cô phải dành dụm trong bao lâu để đủ chi dùng làm chi phí máy bay, di chuyển, ăn ở mà mỗi cô sẽ tự túc trong cả chuyến đi. Thực ra, đó chính là một số tiền đáng kể đối với một thiếu nữ còn là một sinh viên, vừa đi học, vừa đi làm tại miền Băc CA trong gian đọan kinh tế vẫn còn tệ như hiện nay.
Trong cái lo buồn chậm trễ, khó khăn này, nhưng may thay các Người Đẹp lại có thêm những điều may mắn khác hơn, vui hơn cho cuộc hành trình về thăm Quê hương với mục đích học hỏi, để làm một chút “từ thiện” của nhóm Hoa Hậu Áo Dài. Mà trong đó, có những cô chưa hề biết gì về Việt Nam, chưa hề một lần đặt chân trên mảnh đất quê hương yêu dấu của cha mẹ, tổ tiên của mình. Nhân dịp này, người viết phải ghi nhận sự kiên nhẫn, bền chí, cố gắng không ít của Hoa Hậu 2008 Linda Trần. Chính Linda là người đã cùng cô Ngọc Dung, một người nghệ sĩ thân hữu của Ban Hoa Hậu trong nhiều năm qua, đã quyên góp được một ngân khoản $4,000 US trong khỏang thời gian từ cuối năm 2008, đầu năm 2009…và đó cũng được coi như tạm đủ để có thể giúp cho khoảng 500-600 em Mồ Côi cho một chuyến đi Việt Nam, giống như đầu năm 2008 mà Hoa Hậu 2007 Hồng Phượng và cô Ngọc Dung đã thực hiện rất tốt đẹp, được mọi người khen ngợi mãi. Tuy nhiên, vì bận bịu trong công việc làm, trong việc học hành, cùng những khó khăn trong cuộc sống, cũng như sau một năm đã dành hết thời gian, tâm tình của mình cho vai trò, nhiệm vụ của người Hoa Hậu của cộng đồng Bắc California, cho nên Linda đã không thể thực hiện ngay hoài bão của mình trong năm đăng quang Hoa Hậu 2008 của mình được. Để rồi mãi tới khi cuộc sống đã tạm ổn định trở lại và nhất là với sự hổ trợ của người bạn trai biết thông cảm, biết tôn trọng hoài bão và nhiệm vụ của mình, cho nên Linda đã có cơ hội nối tiếp thực hiện cho chương trình làm “từ thiện” của Ban Hoa Hậu Áo Dài vào cuối tháng 06, đầu tháng 07 vừa qua cùng với cô Ngoc Dung từ Canada và các bạn Hoa Hậu khác.
Sự may mắn này còn được tiếp nối thêm nữa, đó chính là nhờ sự chịu khó, quyết tâm của tân Hoa Hậu Áo Dài 2010 Jessica Trần đã muốn cùng góp sức với Hoa Hậu Linda trong chuyến đi, dù Jessica mới vừa 18 tuổi khi đăng quang ngôi vị Hoa Hậu của mình. Sau khi đã có quyết định tháp tùng cùng Ban Hoa Hậu về thăm các em Mô côi kỳ này, Jessica đã nhanh chóng thực hiện ngay một cuộc “quyên góp tại nhà” trong và chỉ trong vòng gia đình và thân hữu, ban Hoa Hậu. Trong vòng một buổi chiều Chủ nhật có thịt nướng, các món ăn ngon Việt Nam…với nước ngọt và “beer” cùng nhau hàn huyên, truyện trò vui vẻ tại sân vườn sau nhà và với sự hổ trợ thực phẩm của Bố Mẹ. Hoa Hậu Jessica đã được mọi người hưởng ứng, hổ trợ với một số tiền khoảng $4,000US. Như vậy là tổng số trong quỹ “ Miss Vietnam for Children” bây giờ đã được $8,000 USD để mang về cho các trẻ em Mô Côi bệnh tật, một số Cụ Gìa vô gia đình tại Quê hương Việt Nam như dự trù. Đây là một số tiền không nhỏ đối với các cô Hoa Hậu, cho nên cần phải tính toán và chi dùng thật là cẩn thận để không làm phụ lòng các vị Ân nhân tại hải ngoại cũng như các em Mồ côi đang cần chút tình cảm ấm áp, chút qùa, chút “gạo củi” để sưởi ấm những ngày tháng cô đơn, thiếu thốn, đói no.
Chuyến đi lần này đã được mọi người thu xếp kỹ càng, cẩn thận suốt trong hơn 02 tháng tiếp xúc qua lại với nhiều cá nhân thân hữu tại Việt Nam và để cố gắng có thể tránh khỏi những tiếp cận, hay sự để ý của những cơ quan, cá nhân thẩm quyền tại địa phương. Trong công việc này, Ban Hoa Hậu rất may mắn đã có sự giúp đỡ hết lòng của một thân hữu cư ngụ tại vùng ngoại ô Saigon, đó chính là anh ruột người vợ tên Hiền của Danh Cầm Thủ Guitar Nguyễn Đức Đạt, mà những người yêu nhạc tại Bắc CA vẫn còn nhớ tài nghệ tuyệt vời của anh trong những dịp đến trình diễn rất thành công trong vài năm gần đây. Người thương gia thân hữu tốt bụng tên Cường, một người đã có kinh nghiệm làm việc từ thiện trong nhiều năm qua, cùng với cô Phụ tá về hành chánh tên Tiên…đã giúp Ban Hoa Hậu từ mấy tháng trước theo yêu cầu và khả năng của Ban Hoa Hậu. Họ tìm kiếm, tiếp xúc, tìm hiểu nhu cầu thực sự khó khăn của tổng số trên 500 em Mồ Côi và một số các Cụ Gìa tại 05 Cô Nhi viện tại miền Nam ( vì lần về năm 2008 Ban Hoa Hậu đã thăm 03 Cô Nhi Viện tại miền Trung rồi ) và 01 Cô Nhi viện tại Miền Bắc với hơn 100 các Em và Cụ Gìa (để thử làm như một thí điểm thăm dò cho những chuyến đi mai sau nếu thấy thích hợp, qua sự giới thiệu của một người quen biết làm việc trong ngành du lich.). Nhờ đó, khi về đến Saigon là nhóm Hoa Hâu đã có thể bắt tay ngay vào việc kiểm điểm những gói qùa, những bao gạo cũng như xếp sẵn những số tiền giúp cho Ban Diều hành Viện để làm những công việc cấp thời cho nhu cầu bất ngờ của các Em Cô Nhi, các Cụ Cao niên.
Phái đoàn của Ban Hoa Hậu lúc đầu dự trù chỉ có H.Hậu Linda Trần, H.H. Jessica Trần Nguyễn cùng Nghệ sĩ Ngoc Dung từ Canada. Nhưng sau đó đã có thêm H.H. 2006 Quỳnh Như và Á Hậu 2010 Mỹ Ngân cùng thân mẫu của H.H. Jessica. Như vậy là phái đoàn năm nay có nhiều các Hoa Hậu và Á Hậu hơn năm 2008. Một may mắn khác nữa, đó là chỉ trước khi rời San Jose về Việt Nam, cô Ngọc Dung lại nhận thêm một ngân khoản không nhỏ nữa từ một thân hữu ở Canada là $1,500/CAD muốn gửi thêm để phái đoàn mang về giúp các trẻ em Mồ Côi. Như vậy, tổng số tiền sau cùng mang về giúp trực tiếp các trẻ Mồ Côi đã lên tới gần $9,500USD.
Khác với năm 2008 và nhờ sự tận tinh giúp đỡ của anh Cường và cô Tiên, nhóm Hoa Hậu về Việt Nam kỳ này đỡ vất vả hơn và biết chính xác được nhu cầu của các em Mồ Côi tại mỗi nơi. Tổng quát kỳ này Viện Mồ Côi đều muốn được Ban Hoa Hậu tặng GẠO là chính yếu, rồi Bánh Kẹo và những món Đồ Chơi nhỏ, những vật dụng hữu ích như Kem đánh răng, Khăn lau mặt..v..v..mà Ban Hoa Hậu đã nhờ anh Cường liên lạc đặt mua các thứ này trước. Đến khi phái đoàn Hoa Hậu đến thăm tại mỗi Cô Nhi Viện thì mọi thứ đã mới vừa được đưa tới. Và khi đó, chính các Hoa Hậu và cô Ngoc Dung đã thanh toán tiền trực tiếp cho các nhà cung cấp gạo. Những thứ được dự liệu trong từng gói quà cho các Em thì cũng đã được các cô Hoa Hậu kiểm soát lại từng thứ một. Đây là một công việc bận rộn, rất mất thì giờ khi mọi thừ được bầy ra tại phòng ngủ khách sạn, nơi nhóm Hoa Hậu cư ngụ. Tuy nhiên, tất cả đều rất vui vẻ, chăm chỉ hoàn tất mau chóng mọi việc dự trù với sự giúp đỡ của nhóm của anh Cường, cô Tiên.
Chính nhóm anh Cường gồm 03 người đều là nhân viên làm việc của anh và một vị Ni Cô tình nguyện, tất cả cùng đi theo xe của nhóm Hoa Hậu để phụ giúp thêm cho việc di chuyển những gói quà và tiếp tay phát quà đến cho hơn 600 Em Mồ Cội, bệnh tật tuổi từ 1 tháng cho tới 15, 16…gồm cả Trai lẫn những Em gái, rồi kể cả các Cụ Gìa bệnh yếu, lãng trí, không gia đình săn sóc và đang được các Dì Phước, các Ni Cô nuôi dưỡng một cách chu đáo, cẩn thận tại 05 Viện lớn nhỏ khác nhau nằm quanh vùng các tỉnh Long An, Bà Rịa và Bình Dương.

Cuộc hành trình đến thăm viếng, tặng quà cho trên 600 Em Mồ Côi, bệnh tật, và tặng một số tiền mặt trực tiếp, tận tay gần 100 các Cụ Cao Niên lãng trí, bệnh tật, do 04 cô Hoa Hậu Linda, Quỳnh Như, Jessica, Á Hậu Mỹ Ngân và Nghệ sĩ Ngọc Dung, cùng mấy tình nguyện viên tháp tùng đã diễn ra trong suốt gần 03 ngày liên tiếp 28, 29, 30 tháng 06, 2010 tại 05 Cô Nhi Viện nằm trong 03 Tỉnh Miền Nam. Tất cả đã diễn tiến một cách thật tốt đẹp với đầy đủ những sinh hoạt thật xúc động…tặng qùa, chụp hình, vui đùa thỏa thích với các Em xấu số, vô tội đang ao ước, mong chờ được nắm tay, được nghe những lời thăm hỏi và được chính các chị Hoa Hậu ôm ấp, an ủi và cùng nhau cười đùa ồn ào như một buổi chợ sớm mai. Các Dì Phước, các Ni Cô, những người làm công quả, giúp việc và nhất là các Em, các Cụ Gìa rất là ngạc nhiên, vô cùng thích thú khi thấy các cô Hoa Hậu xinh đẹp, rất dịu dàng, ân cần từ xứ Mỹ xa xôi về thăm hỏi thương yêu, ôm ấp, các Em, các Cụ bằng chính ngôn ngữ Việt cuả mình. Đến đâu thì cuộc vui trùng phùng cũng mãi không muốn dứt với những câu chuyện hàn huyên, tiếng cười vang cùng nhau, nhưng chắc cũng không ít những giọt nước đang âm thầm chảy quanh khoé mắt cuả các Hoa Hậu, cuả cô Ngọc Dung và của nhũng người tháp tùng, cuả những người chứng kiến xung quanh.
Người viết thì thấy rất xúc động, thật hãnh diện về các cô Hoa Hậu, Á Hậu. Các cô đều sinh trưởng tại Hải ngoại nhưng đã có tấm lòng yêu thương các Em Mồ Côi, các Cụ Già một cách lạ thường. Các cô không ngại tốn tiền mua vé máy bay và cho những chi phí riêng tư khác để đến tận nơi xa xôi ngàn dặm, không ngại vất vả ngồi xe đi xa mấy ngày liền trong thời tiết thật nóng như lửa của mùa Hè Việt Nam, đến một nơi thật xa lạ để vui đùa, thương yêu những người cũng thật xa lạ, không có một liên hệ nào, chưa một lần gặp gỡ. Người viết thật sự cũng không cầm được nước mắt khi chứng kiến biết bao hình ảnh đẹp, đặc biệt tràn đầy tình yêu thương của “con người” đối với nhau được diễn ra thật ngoạn mục vượt qua cả sự tưởng tượng trong tôi, khi thấy các thiếu nữ từ hải ngoại về quê hương không ngần ngại ôm ấp, nắm tay, hôn lên mặt, lên tay các Em bé còn đang lê la, khóc lóc dưới sàn nhà, trên những miếng chiếu, chiếc giường cũ kỹ sọc sạch bằng tre, bằng gỗ tạp…nhưng hai tay, hai chân các Em cứ ôm chặt lấy các cô Hoa Hậu. Mà trong số đó có rất nhiều Em đang mắc những chứng bệnh hiểm nghèo…kể cả HIV từ Cha Mẹ các Em. Người viết đã tình cờ thấy những giọt nước đọng long lanh trong khóe mắt cuả các Hoa Hậu, cuả cô Ngọc Dung trước những cảnh thương tâm, xúc động diễn tiến suốt thời gian thăm viếng này. Đi một bước là cứ bị hàng chục các Em vây quanh, nắm tay, ôm chặt, hỏi han và gọi lớn tiếng…chị Linda, chi Quỳnh Như, chị Jessica, Mỹ Ngân…làm cho các cô Hoa Hậu cứ quay qua, quay lại, không biết làm sao được…ôm Em nào, nắm tay Em nào, trả lời những câu hỏi của Em nào.
Phát quà tặng xong, cũng như vui đuà, chụp hình, thăm hỏi xong…rồi đến lúc các cô cũng phải từ gĩa các Em. Nhưng mọi người sao cứ bịn rịm mãi không muốn rời nhau, các Em cứ bám mãi các chị Hoa Hậu, cô Ngọc Dung mà các Em đã nhớ tên từng người, rồi réo gọi tên các cô mãi không ngưng, kể cả ngay sau khi chiếc xe chở phái đoàn đã từ từ lăn bánh rời xa các Em bất hạnh. Có những lúc Trời mưa rất lớn khi phái đoàn đến thăm và rồi lúc ra về các Em Gái, Trai lớn tuổi hơn cứ dành nhau mang những chiếc dù để che mưa cho các chị Hoa Hậu, cô Dung khi mọi người từ gĩa các Em ra xe đi về. Có nhiều Em lớn cũng như còn bé mới có 4, 5 tuổi cứ đội mưa rào mà mãi chạy theo xe và lớn tiếng gọi tên các chị nào mà các Em thích, các Em nhớ …cũng như gào lên, dặn dò với theo các chị là nhớ trở lại thăm các Em. Thật là những hình ảnh không thể cầm được nước mắt của mọi người ở lại cũng như những người đang lên xe ra đi xa rời các Em mà tuổi thì còn quá nhỏ dại mà đã bất hạnh, bệnh tật, thiếu thốn tình yêu thương gia đình.
Đó là những hình ảnh, tình cảm vô cùng xúc động của các Em mồ Côi đối với các cô trong phái đoàn Hoa Hậu. Nhưng chính các Ni Cô, các Dì Phước, các Sư Thầy cũng đã rất xúc động khi gặp các cô Hoa Hậu và phai đoàn đến thăm, tặng quà cho các Em, tặng Gạo, tặng thêm một số tiền mặt tới Ban Điều hành để chi tiêu cho nhu cầu đặc biệt, bất ngờ của các Em. Các vị này cứ nói mãi lời cảm ơn, đặc biệt cảm kích nhất là cho các cô Hoa Hậu biết nói tiếng Việt giỏi, đã có lòng thương các Em nhỏ bất hạnh nơi quê nhà không phân biệt Tôn giáo, nguồn gốc, không ngại ngùng đường xá xa xôi, khó khăn để tới và không ngại ngùng khi chuyện trò, vui đùa, ôm ấp, bế ẵm vào lòng các Em bệnh tật hiểm nghèo, không được sạch sẽ. Lời khen tặng của các vị thì nhiều lắm, nhưng người viết cứ nhớ mãi lời nói của một Di Phước Giám đốc Cô Nhi Viện Thiên Bình/Xuân Lộc, với hơn 117 Em Mồ Côi và gần 50 Cụ Gìa bệnh tật khi thấy các cô trong phái đoàn quyết định biếu tăng các Cụ Gìa mỗi Cụ $500 ngàn VND để tự chi tiêu theo ý thích. Nhưng Dì Phước đã nói với các cô Hoa Hậu rằng: “ Tôi rất cảm phục công lao và tiền bạc giúp đỡ của phái đoàn nhưng xin vui lòng đừng tặng các Cụ Già nhiều tiền như vậy, hãy giữ lại phần lớn để giúp cho những nơi khác và chỉ nên biếu các Cụ một ít thôi vì các Cụ phần đông không còn sáng suốt nên sẽ dùng tiền mua những thực phẩm rất có hại cho sức khỏe, làm cao áp huyết, lượng cholesterol, lượng đường trong máu một cách bất thường có thể nguy hại đến tính mạng hay là làm cho các Cụ và Ban Điều hành phải vầt vả khi gọi xe cấp cứu đưa các Cụ vào Bệnh viện thì rất khổ…đó là những lời chân thành của tôi.” Tất nhiên, phái đoàn đã quyết định làm theo ý kiến của vị Giám đốc này.
Một câu nói chào hỏi và giới thiệu các Hoa Hậu trong phái đoàn đến thăm các Em của một Ni Cô Giám đốc Cô Nhi Viện Bồng Lai tại Tỉnh Bà Rịa cũng làm người viết chú ý và nhớ mãi “ Các Con (nói với các Em Cô nhi) có biết là các chị là Hoa Hậu từ bên Mỹ rất xa xôi về thăm và giúp đỡ chúng ta không? Lúc này các chị đáng lẽ phải dùng tiền bạc và thì giờ để đi nghỉ hè, tắm biển…nhưng sao các chị lại bỏ tất cả để tới thăm các Con, vậy các Con có vui không?… Các chị sinh trưởng tại Mỹ mà biết nói tiếng Việt giỏi, biết hát cho chúng ta nghe nữa….” Tất nhiên, những lời nói rất ngọt ngào, khéo léo nhưng chân tình của Ni Cô Giám đốc đã như kích thích thêm niềm sung sướng vui vẻ của các Em Mồ Côi đang xếp hàng ngay ngắn đón chào phái đoàn, cũng như thêm sức khoẻ và sự cảm kích trong lòng các Cô Hoa Hậu Áo Dài Bắc CA của chúng ta.
Sau khi đã hoàn tất việc thăm viếng, tặng qùa giúp đỡ hơn 600 Em Mồ Cội và gần 50 Cụ Gìa trong vùng Miền Nam xong, các cô Hoa Hậu được Ban Hoa Hậu hướng dẫn đi một chuyến xuyên Việt bằng xe từ Saigon tới Hà Nội để trên đường đi có thể thăm viếng nhiều Thành phố, nhiều thắng cảnh, di tích lịch sử của Đất nước, mà tất cả các cô Hoa Hậu này chưa hề một lần đặt chân tới mà chỉ đươc đọc qua trong sách, xem hình mà thôi. Đặc biệt trong dịp này, cô Ngọc Dung cũng đã mời các cô Hoa Hậu đến thăm Từ Đường gia đình họ Phạm của cô tại làng An Lễ, tỉnh Nam Định trong một buổi Lễ đặc biệt với gần 100 bà con họ hàng xum họp, có cỗ bàn đầy đủ theo truyền thống của quê hương miền quê, để Lễ Tổ, để đón tiếp cô Ngọc Dung và các Hoa Hậu. Cuối cùng, để kết thúc cho cuộc hành trình về Quê hương để học làm một chút từ thiện, phái đoàn Hoa Hậu đã đến thăm một Viện Mồ Côi tại Chùa Bồ Đề, trong vùng Gia Lâm, để thăm hơn 100 Em Mồ Côi, hàng chục Cụ Gìa đơn chiếc, do nhà Chùa nuôi nấng, chăn sóc. Các cô Hoa Hậu và cô Ngọc Dung cũng đã tặng hết số tiền gần $7 triệu VND còn lại của qũy “ Miss Vietnam for Children” mà các cô đã quyên góp được từ Hoa Kỳ và Canada cho chuyến đi năm nay. Ngoài ra, trước đó trên đường từ Nam ra Bắc Nhóm Hoa Hậu cũng ghé viếng Thánh Địa La Vang, Quảng Ngãi và tặng quỹ “ Giúp Học Sinh Nghèo” ở đây với số tiền $2 triệuVND.
Để kết thúc bài tường trình đã quá dài – mặc dù người viết còn rất nhiều điều thú vị khác muốn được đề cập đến trong chuyến đi đáng ghi nhớ này – chúng tôi xin được kèm theo một vài hình ảnh kỷ niệm và Bản Tường trình tài chánh của các cô Hoa Hậu về chuyến đi thăm các Em Mồ Cội Việt Nam.
VŨ NAM
( Quỳnh Như và Linda Trần đảm trách việc chi
Châu Khanh Đam mê ca hát nhưng vẫn thích làm việc
Published August 22nd, 2010
Nói về cá nhân một ca sĩ trong một trung tâm thì hơi khó, nhưng nói về một lực lượng ca sĩ của trung tâm thì quá dễ dàng, hôm nay cá nhân tôi xin mượn vài trang báo viết về ca sĩ của trung tâm Blue Ocean Music…
Châu Khanh, sao lại là Châu Khanh mà không phải ca sĩ nào khác của trung tâm, có thể bạn sẽ ngạc nhiên giống tôi, vì sao tôi chọn Châu Khanh mà không là Thảo Sương hay Bảo Ngọc hoặc Jenny Hiền, có thể là Ngọc Như Trâm…v.v… Bạn ơi từ từ rồi tôi cũng sẽ có bài viết về các nữ ca sĩ mà tôi vừa viết tên.
Trước khi viết về Châu Khanh, xin cho phép tôi được nói sơ về cô, cô xuất thân trong một gia đình không có ai theo bộ môn nghệ thuật, cuối thập niên 90 Châu Khanh có thể được xem là tiếng hát trẻ và đầy triển vọng của trung tâm Diễm Xưa, vì nạn sang băng lậu trong thập niên 90 có biết bao nhiêu trung tâm phải đóng cửa như: Mây Production, Dạ Lan, Diễm Xưa, Trẻ hay Sao Đêm… Và liên tiếp đó 2 trung tâm tên tuổi gánh nặng trên vai 2 cái chết của ca sĩ được yêu mến nhất trong lãnh vực nghệ thuật Hải Ngoại: Ngọc Lan (Mây-Production) và La Sương Sương (Diễm Xưa)
Hỏi thăm về bản thân Hà Châu Khanh (tên thật của ca sĩ Châu Khanh) thì được cô kể tóm lượt như sau: từ nhỏ tại Việt Nam cô ít biết về âm nhạc và gia đình cũng có phần khó khăn với con cái trong lãnh vực văn nghệ, cuối thập niên 90 cô cùng gia đình sang định cư tại Hoa Kỳ theo diện đoàn tụ gia đình, ngoài giờ học ra cô rất ngoan đến nhà thờ và từ nơi này cô được phép tham gia với ca đoàn… Duyên đã đến thì phải nhận thôi, năm 1995 tại khiêu vũ trường Ritz của Ngọc Chánh, cô đoạt được giải nhất trong cuộc thi “tuyển lựa tài năng mới” và từ đó con đường văn nghệ đã đến cùng cô… Khi duyên đã đến mình có chối bỏ cũng không được và dịp may không bao giờ đến nhiều lần, năm 1997 có một bác nhờ Châu Khanh chở đến nhà cô Thái Xuân (Producer of Diễm Xưa), tình cờ và cũng là may mắn, sau khi nghe Châu Khanh ca thử, cô Thái Xuân đã nhận Châu Khanh trong vai trò ca sĩ độc quyền của trung tâm, cũng trong thời gian đó trung tâm Diễm Xưa cho tung ra thị trường âm nhạc Hải Ngoại Video Châu Khanh chủ đề “Thư Xuân Gởi Mẹ” và video trên quy tụ khá nhiều sáng tác mới do chính Châu Khanh viết lời như: Thư Xuân Gởi Mẹ, Anh Đã Ngủ Say… Và nạn sang băng lậu hoành hành, trung tâm tạm đóng cửa vào cuối năm 2000.

Năm 2000, trung tâm Blue Ocean Music đã cho ra mắt CD chủ đề “Phút Ban Đầu” với riêng tiếng hát Châu Khanh và sau đó thì cô im hơi lặng tiếng cho đến năm 2009. Trong thời gian ngưng hoạt động văn nghệ Châu Khanh làm gì?, cô chỉ cười và sẽ cho biết trong phần phỏng vấn, năm 2009 trung tâm băng nhạc Blue Ocean Music cho ra mắt Compact Disk chủ đề “Niệm Khúc Cuối” với 12 ca khúc được chuyên chở qua các tiếng hát: Công Thành & Lynn, Tony Hội, Diệp Thanh Thanh, Kevin Khoa, Nhã Trang, Anh Tuấn, Châu Khanh… Và từ năm 2009 đến nay Châu Khanh chưa vắng mặt trong bất kỳ chương trình nào do Blue Ocean Music thực hiện. Tuy bận rộn cùng việc làm Medical Assistant nhưng đam mê của Châu Khanh vẫn là ca hát, Phương Tùng mời bạn đọc cùng tìm hiểu thêm về Châu Khanh qua phần phỏng vấn sau.
Tiểu sử và cuộc sống
Họ và tên: Hà Châu Khanh, Sinh nhật: Ngày 05 Tháng 07
Sở thích cá nhân: Châu Khanh rất giản dị trong đời sống nên việc làm là chính và trò chuyện cùng bạn bè tuy rất nhát
Môn thể thao yêu thích: Bơi lội, Bóng rổ, Võ thuật, Chạy bộ
Thần tượng yêu thích: Mẹ (vì Mẹ luôn khó khăn với con cái nhưng Mẹ rất thương yêu gia đình), Jennifer Lopez
Địa chỉ liên lạc cùng ca sĩ Châu Khanh: Độc giả có thể biên thư về trung tâm Blue Ocean Music hoặc email:
phongvienphuongtung@yahoo.com
(nhờ chuyển ca sĩ Châu Khanh).
Phương Tùng: Chào Châu Khanh, qua báo chí Châu Khanh có thể kể sơ về Châu Khanh ví dụ: trong gia đình Châu Khanh có ai tham gia trong lãnh vực văn nghệ không?, Châu Khanh thích hát và biết hát từ lúc nào?, ai là người dạy Châu Khanh hát?.
Châu Khanh: Chào Phương Tùng, qua báo chí Châu Khanh xin được gởi lời chào cùng quý độc giả xa gần, thật ra trong gia đình Châu Khanh không có ai tham gia trong lãnh vực văn nghệ nhưng, Châu Khanh có 1 anh trai rất thích đàn (cười). Từ nhỏ tại Việt Nam thú thật Châu Khanh không biết hát, khi sang Hoa Kỳ theo diện đoàn tụ gia đình cuối năm 1990, đi học High School và Châu Khanh gốc Công Giáo nên đi lễ hàng tuần & Châu Khanh có tham gia trong ca đoàn mỗi tuần, sau đó được bạn bè ủng hộ nên Châu Khanh có học hát cùng danh ca Thái Thanh một thời gian.
Phương Tùng: Là học sinh của danh ca Thái Thanh, năm 1995 trên sân khấu Ritz trong cuộc thi tuyển lựa tài năng Châu Khanh đoạt giải nhất, Châu Khanh có thể cho biết thêm ngoài Châu Khanh ra có ai tham gia và ban giám khảo gồm những ai?.
Châu Khanh: Tình cờ đọc được thông tin trên báo và Châu Khanh đã đăng ký đi dự thi, và Châu Khanh may mắn đoạt được giải nhất trong cuộc thi năm 1995, trong lần thì ấy ngoài Châu Khanh ra còn có ca sĩ Yến Phương (ái nữ ông Hoài Diệp Tử của tuần báo Mai), ca sĩ Diệp Thanh Thanh (cháu của ca sĩ Mỹ Huyền) và cả 2 chị ấy đều là ca sĩ của trung tâm Asia. Ban giám khảo cuộc thi năm 1995 gồm có các cô, chú: Ngọc Chánh, Nghiêm Phú Phi, Thu Hồ, nhà báo Hoài Diệp Tử, danh ca Thái Thanh, MC Việt Thảo….
Phương Tùng: Wow, ban giám khảo gồm những cô chú có trình độ âm nhạc khá cao và có thể cuộc thi rất khó, và năm nào Châu Khanh mới được trung tâm Diễm Xưa chú ý, hình như Châu Khanh cũng có sáng tác, động lực nào Châu Khanh lại trở thành nhạc sĩ?.
Châu Khanh: (cười) Dạ đúng, các cuộc thi tuyển vào thời điểm (thập niên 90) ấy được xem là giá trị, sau khi đoạt giải nhất Châu Khanh vẫn tiếp tục theo học (đại học) và năm 1997 Châu Khanh được cô Thái Xuân (Producer of Diễm Xưa) cho thử giọng và năm 1998 Châu Khanh mới được cho thâu âm với các anh chị của trung tâm Diễm Xưa thời ấy: Vũ Khanh, Ý Lan, cố ca sĩ: La Sương Sương… Thật ra Châu Khanh chỉ viết cho vui nhạc phẩm “Thư Xuân Gửi Mẹ” trong mùa xuân, nên cô Thái Xuân ủng hộ sau đó Châu Khanh cũng có sáng tác ca khúc ” Anh Đã Ngủ Say “.
Phương Tùng: Châu Khanh có thể cho biết thêm cơ duyên nào cô Thái Xuân biết Châu Khanh và 2 sáng tác trên Châu Khanh viết trong dịp nào?, vừa đi hát và đi học Châu Khanh làm sao sắp xếp thời gian, và hình như năm 2000 Châu Khanh vắng mặt đến năm 2009 Châu Khanh mới trở lại sân khấu, lý do Châu Khanh vắng mặt trong thời gian dài, Châu Khanh có thể kể sơ cho độc giả hiểu?.
Châu Khanh: Khi sang định cư tại Hoa Kỳ trong lứa tuổi học sinh, sau khi trúng tuyển trong kỳ thi tại vũ trường Ritz năm 1995, và năm 1997 có 1 bác gái nhờ Châu Khanh chở dùm đến nhà bạn, khi đến bác có giới thiệu cùng bà chủ nhà (sau này Châu Khanh mới biết đó là cô Thái Xuân), nghe Châu Khanh ca thử cô Thái Xuân đã nhận Châu Khanh, sau đó cô cho phát hành video với chủ đề “Thư Xuân Gửi Mẹ” do chính Châu Khanh sáng tác vào mùa xuân 98, năm 2000 trung tâm Diễm Xưa đóng cửa Châu Khanh trở lại trường và đi làm bình thường, năm 2009 tình cờ gặp lại anh Andy (producer of Blue Ocean Music) anh có nhã ý mời và thích hát nên Châu Khanh đã xuất hiện thường xuyên trong những chương trình do Blue Ocean Music thực hiện.
Phương Tùng: Khi làm ca sĩ chuyên nghiệp, đương nhiên mình phải trình bày đủ thể loại nhạc của nhiều nhạc sĩ khác nhau, với Châu Khanh thì giòng nhạc nào và ca khúc nào Châu Khanh thích trình bày?. Là người của “công chúng” đương nhiên phải gặp khá nhiều Scandal, với Châu Khanh có bao giờ gặp phải và nếu có Châu Khanh sẽ đối phó ra sao?.
Châu Khanh: Cám ơn Phương Tùng đã hỏi câu hỏi này, đương nhiên nếu mình là ca sĩ chuyên nghiệp và không muốn nhàm chán dưới ánh mắt của khán giả thì mình phải trình bày đủ thể loại nhạc, những ca khúc và giòng nhạc mà Châu Khanh thích trình bày nhất: Trả Nợ Tình Xa (Tuấn Khanh), Một Cõi Đi Về (Trịnh Công Sơn), Cỏ Úa (Lam Phương), Niệm Khúc Cuối (Ngô Thụy Miên), Chim Sáo Ngày Xưa… Thú thật Châu Khanh ít tiếp xúc cùng đồng nghiệp nên may mắn là chưa bị Scandal xảy ra, nếu chuyện Scandal xảy đến Châu Khanh nghĩ mình nên bình tĩnh tìm giải pháp và xem mức độ nặng nhẹ hay chuyện Scandal ấy khởi nguồn từ đâu.
Phương Tùng: Rất vui khi được trò chuyện cùng Châu Khanh, qua báo chí và mạng lưới toàn cầu Châu Khanh có lời gì cần chia xẽ, dự tính trong lương lai của Châu Khanh là gì?.
Châu Khanh: Là ca sĩ ít xuất hiện trước khán giả và cũng ít hoạt động, Châu Khanh cám ơn Phương Tùng đã phỏng vấn, qua báo chí và mạng lưới internet toàn cầu, Châu Khanh xin được cám ơn Ban Biên Tập đã cho đăng tải cuộc phỏng vấn này, xin chúc các cô, chú, anh, chị luôn là bạn đồng hành cùng độc giả khắp nơi, Châu Khanh xin được cám ơn cô Thái Xuân đã cho Châu Khanh góp tiếng hát nhỏ bé của mình trong vườn hoa âm nhạc, cám ơn anh Andy đã giúp Châu Khanh trong những chương trình video của trung tâm, trong tương lai gần đây trung tâm Blue Ocean Music và Châu Khanh sẽ ra mắt CD và hy vọng quý khán giả sẽ ủng hộ Châu Khanh để Châu Khanh được xuất hiện thường xuyên hơn trong bộ môn văn nghệ.
Riêng Phương Tùng cũng chúc Châu Khanh sẽ ngày càng hát hay và không phụ lòng khán giả xa gần, cám ơn độc giả đang theo dõi.
PHƯƠNG TÙNG
(Westminster, 08/2010
ỨNG CỬ VIÊN LÊ THỊ CẨM VÂN TRANH CỬ CHỨC VỤ ỦY VIÊN GIÁO DỤC, HỌC KHU EAST SIDE UNION HIGH SCHOOL DISTRICT (ESUHSD)
Published August 27th, 2010

TIỂU SỬ ỨNG CỬ VIÊN LÊ THỊ CẨM VÂN
Lê Thị Cẩm Vân qua Hoa Kỳ trong đợt di tản 1975 bằng chiếc tàu Việt Nam Thương Tín. Lúc còn nhỏ theo học trường trung học Homestead, chuyển sang De Anza College và Đại Học San Jose State. Vừa đi học vừa đi làm từ nhỏ nên Cẩm Vân đã có cơ hội ra đời rất sớm và tự lập . Thân phụ mẫu của Vân là Ông Bà Lê văn Cao, ông từng là chủ tịch Hội Cao Niên Vùng Vịnh Cựu Kim Sơn từ 1983, chủ tịch Hội Tương Trợ Đông Dương 1986 và chủ tịch Hội Tết lớn nhất tại hải ngoại từ năm 1986. Sau khi Ông qua đời năm 1998, thân mẫu Cẩm Vân đã được Hội Tương Trợ Đông Dương tín nhiệm bầu vào chức vụ Chủ Tịch Điều Hành để giúp đỡ Y tế, giải trí cho quý vị cao niên. Có lẽ nhờ ân đức của Cha Mẹ và tinh thần cầu tiến, độc lập Cẩm Vân đã tham gia công tác phục vụ cộng đồng từ rất sớm và làm thiện nguyện viên cho nhiều tổ chức bất vụ lợi về văn hóa, chính trị và công quyền.
Đã từng làm việc cho thành phố San Jose từ 1980 đến 1995 và chức vụ cuối cùng là Development Officer cho cơ quan tái thiết thành phố San Jose nên Cẩm Vân có nhiều kinh nghiệm trong các giao tế cộng đồng và thành phố, Cẩm Vân đã đại diện cho Thành Phố San Jose trong các hoạt động cộng đồng như giới thiệu văn hóa Viet Nam cũng như các Hội Đoàn và làm thông dịch cho cựu Thị Trưởng Tom McEnery, Susan Hammer, bà Cựu Phó Thị Trưởng Pat Dando, Cẩm Vân từng tham dự các lễ lạc và hoạt động của cộng đồng và đã giúp rất nhiều tiểu thương gia trong khu downtown trong suốt thời gian mà thành phố khởi công xây cất đường xe lửa điện light rail và sửa sang lại mặt tiền đường trong các khu Alum Rock, East Santa Clara, Japan town và Lincoln district. Ngoài ra Cẩm Vân cũng đã tiếp xúc với các chính trị gia, các dân biểu như bà Zoe Lofgren, Dân Biểu Mike Honda, Thống Đốc Arnold, và đã làm việc với Giám Sát Viên quận hạt Pet McHugh trong các công tác như ghi danh Housing cho Cộng đồng mình cũng như các thuyền nhân ở Phi mới qua.
Là một người thích hoạt động, từ những năm 1985 Cẩm Vân đã tổ chức tiệc tất niên cho nhân viên làm việc trong thành phố San Jose, tham dự hội Phụ Nữ (do Cụ Phạm Trương làm Hội Trưởng), tham gia công tác diễn hành, dạy học tiếng Việt trong trường Việt Ngữ Văn Lang. Năm 1990 được bầu làm chủ tịch Vietnamese Forum (Diễn đàn Việt Nam), và vào năm 2003 là Chủ tịch Việt – American Culture Foundation tức tổ chức Văn hóa Việt-Mỹ. Cẩm Vân đã đứng ra tổ chức nhiều buổi gặp gỡ giữa các vị dân cử tiểu bang, quận hạt và thành phố đến cộng đồng nhằm vinh danh sự thành công của người Việt tỵ nạn thành công trên xứ Mỹ, cũng như tổ chức các buổi triển lãm tranh của các nghệ sĩ Việt Nam ở Thung lũng hoa vàng này trong tinh thần phát huy nghệ thuật hội họa.
Một điểm son mà chắc nhiều người biết đến là Hội Tết Trung Thu hàng năm tại down town San Jose đã thu hút trên 10 ngàn người tham dự. Cẩm Vân cùng với các anh chị em thiện nguyện trong tổ chức trên và các hội đoàn khác, phối hợp với những sắc dân bạn đã tổ chức thành công, tạo được tiếng vang trong thành phố San Jose và đây cũng là cơ hội cho thế hệ trẻ có dịp tham dự và học hỏi hầu duy trì được nền văn hóa Việt tại Hải ngoại . Một lần,sau khi tham dự chương trình biểu diễn của Elton John tại HP Arena, Cẩm Vân đã nảy ra ý nghĩ nên tổ chức đại nhạc hội nơi đây cho người Việt Nam thưởng lãm, thế là từ năm 1996 một chương trình nhạc hội quy mô đầu tiên được tổ chức với trên mưòi ngàn ngươì tham dự nhằm gây quỹ cho các công tác xã hội như nơi sinh hoạt cho thanh thiếu niên v…v… Cẩm Vân rất hãnh diện và tự hào trong công tác khởi động này.
Để gây quỹ giúp cho các phụ nữ bị bạo hành, năm 2004 Cẩm Vân đã bơi ngang qua vùng đảo Alcatraz vào bến cảng 32 thuộc thành phố San Francisco, sự kiện này đã được báo chí ca ngợi là một người có lòng quả cảm, dám vượt qua sự sợ hãi và khó khăn. Ngoài ra Cẩm Vân cũng là thành viên cũ trong Hội Quản Trị của Công Viên Văn Hóa và hiện là board member của Work2future.
Năm 2009 Cẩm Vân là thành viên trong Ban tổ chức Đại nhạc Hội “Cám Ơn Anh” kỳIII rất thành công tại San Jose.
Vào tháng 8 năm 2009 Cẩm Vân cũng đắc cử vào chức vụ “Phó chủ tịch Ngoại vụ của Ban Đại Diện Cộng Đồng Bắc Cali”.
Bên cạnh đó Vân là thành viên trong nhóm Tình Ấm Mùa Đông đã đi thăm viếng và an ủi các trẻ em trong những trại tù tiểu bang trong dịp lễ Mẹ, lễ Cha hoặc lễ Tạ Ơn, ngoài ra còn giúp đỡ người vô gia cư trong những dịp lễ lạc, hằng năm vào mùa đông các anh chị và một số nghệ sĩ đã thăm viếng quý cụ cao niên trong Viện Dưỡng Lão ở San Jose và Milpitas. Ngoài ra Cẩm Vân cũng đóng góp và tham gia văn nghệ đấu tranh giúp cho dân oan tại quê nhà, cứu trợ bão lụt, thiên tai , giúp cho Cha Hùng trong tiệc gây qũy cho các phụ nữ ở xứ Đài Loan.v.v.
Sau đó, Cẩm Vân đã chuyển hướng qua ngành thương mại vì nghĩ rằng nếu chúng ta thành công về mặt tài chánh thì có thể giúp đỡ được nhiều người, kể cả tiếng nói chúng ta sẽ được quan tâm, lắng nghe nhiều hơn. Nên Vân đã nghiên cứu và chọn cho mình một hướng đi mới là tự làm chủ một cơ sở thương mại. Bây giờ Vân đang điều hành và là đại diện chính thức của STATE FARM INSURANCE, một hãng bảo hiểm lớn và uy tín nhất Hoa Kỳ.
Sau thời gian hoạt động Cẩm Vân đã nhận được những bằng khen thưởng như:
- Chairman of Circle Award từ State Farm Company
- Circle of Excellence “Good Neighbor” for Public and Community Service
- United Vietnamese Americans Award for scholarship ceremony
- Human Relation Award for Advocacy on behalf of Youth from Board of Supervisors of Santa Clara County
- Congresswoman Zoe Lofgren, and Assemblyman Manny Diaz, Vietnamese American Community Development Award from Councilmember Dave Cortese
- Asian Business Award from Corporate
- Martin Luther King Jr. Award.
20 NĂM TIẾNG HÁT Ý LAN
Published October 6th, 2010
Hai mươi năm đã trôi qua cũng là 20 năm tiếng hát Ý Lan gắn liền với khách mộ điệu bằng những âm hưởng nồng nàn, say đắm. Dù không nhìn thấy cô trên sân khấu, không nghe cô cất tiếng hát nhưng dường như thanh âm vẫn ngân vang đâu đó thật gần gũi trong tâm tưởng của những người hằng yêu mến giọng ca đặc biệt ấy. Sự mềm mại trong cách nhả chữ, cách luyến láy và đôi khi có một chút dỗi hờn pha lẫn thiết tha. Thật khó mà diễn tả cho trọn vẹn tiếng hát Ý Lan. Dù là một người khó tính đến đâu cũng sẽ bị chinh phục hoàn toàn sau khi nghe cô trình bày một ca khúc. Có lẽ giọng ca phải là thiên phú chứ không thể chỉ là sự điêu luyện. Cô đã được sinh ra trong một gia đình có truyền thống âm nhạc thế nhưng sự thừa hưởng ấy dường như chỉ riêng dành cho Ý Lan phần nhiều. Đến với âm nhạc muộn màng và khá tình cờ nhưng lại là một sự tình cờ may mắn, không phải chỉ cho riêng cô mà cho mọi người. Nếu không có sự tình cờ ấy làm sao có được tiếng hát Ý Lan mà từ nay và mãi đến sau này chắc chắn sẽ chiếm được một chỗ đứng thật vững vàng trong lòng khán giả. Có thể nói từ khi thành danh cô luôn chiếm giữ vị trí hàng đầu. Thế giới của âm nhạc muôn màu , muôn vẻ, bao nhiêu năm qua đã có biết bao tiếng hát sau cô lần lượt đến với khán giả thế nhưng thật khó có giọng ca nào có thể thay thế được chỗ đứng của cô. Không chỉ nghe Ý Lan hát, nhìn Ý Lan trình diễn thì thấy quả thật có một sự đồng bộ thật thú vị. Cô có một phong cách rất riêng biệt và gợi cảm. Sự gợi cảm của Ý Lan không gắn liền với hình ảnh bốc lửa mà trái lại như một chất men, mềm mại và rất tình tứ lẫn cuốn hút và làm cho sự thưởng thức dường như sâu lắng hơn, dễ chịu hơn. Có rất nhiều người đưa ra nhận xét đôi khi nghe một bài hát, nhìn một cô ca sĩ trình diễn, người ta cảm thấy vẫn hay, vẫn lôi cuốn nhưng dường như thiếu một sự hoàn hảo hoặc có một điều gì đó chưa thật sự trọn vẹn, có một chút gì đó chưa thật sự thuyết phục. Nhưng ngược lại nhìn và nghe Ý Lan trình diễn thì cái cảm giác đến với mọi người thật tròn đầy. Khi cô dứt tiếng hát cái âm hưởng mà cô để lại vẫn còn mênh mang như tiếng đàn, tiếng nhạc và như thế cách cô chinh phục khán giả thì chỉ có một mình Ý Lan mới có được. Cô hát thật đắm đuối và thả mình vào âm nhạc trọn vẹn…Quả thật khó chối từ một lời ca ngợi về tiếng hát Ý Lan.
Trên sân khấu Ý Lan là một trong những ca sĩ rất kỷ lưỡng trong sự lựa chọn trang phục và luôn tạo hình ảnh mới lạ. Những chiếc áo cô mặc trang nhã nhưng lại rất sang trọng và các kiểu tóc cũng thay đổi theo y phục và theo từng nhạc phẩm cô trình diễn. Có thể nói hình ảnh của Ý Lan rực rỡ, khả ái trên sân khấu cộng với tiếng hát truyền cảm lạ lùng đã đưa cô lên hàng đầu trong nền âm nhạc hải ngoại.
Cố nghệ Sĩ Trường Kỳ 3 năm về trước thuở còn sinh tiền đã từng viết về cuộc đời và tiếng hát Ý Lan, ông viết: “Chắc có ít người ngờ thấm thoát đã được 17 năm kể từ khi Ý Lan đến với thế giới ca nhạc hải ngoại và trở thành một tiếng hát có được một chỗ đứng cao. Trong suốt thời gian đó, ngoài một giọng hát tốt, Ý Lan còn chinh phục được khán giả bằng nghệ thuật trình diễn điệu nghệ của cô. …..Và cô đã thành công để cho đến nay luôn là một tên tuổi xứng đáng được coi như tiêu biểu cho sinh hoạt ca nhạc hải ngoại
17 năm theo đuổi con đường nghệ thuật và tuy đã đạt được đến đỉnh cao trong nghề nghiệp, nhưng Ý Lan vẫn luôn nuôi dưỡng niềm hạnh phúc nơi cô là sẽ được hát mãi mãi, vì “dù sau này có già không ai nghe mình nữa thì vẫn được hát cho mình nghe. Vì còn hát được là còn hạnh phúc”…
Cuộc sống riêng tư của Ý Lan cũng có những tháng ngày thăng trầm, có khi hạnh phúc đến rồi lại đi. Thế nhưng những năm tháng gần đây và trong hiện tại cô đã tìm gặp được hạnh phúc đích thực của cuộc đời mình bên người chồng rất yêu qúy cô và may mắn nhất của Ý Lan là các con lớn của cô đều đã thành danh. Có một thời gian cô đã phải chiến đấu với bệnh tật và cuối cùng giai đoạn đen tối đó cũng qua đi, vì cô đã thoát khỏi căn bệnh hiểm nghèo. Hình như may mắn luôn mĩm cười với Ý Lan cũng bởi cô là một nghệ sĩ rất có lòng.Cùng với Ca sĩ Thái Hà hai người đã thành lập Y Lan Sweet Dreams Foundation để gây qũy giúp đỡ những người bệnh hoạn và những người nghèo khổ.
Cô cũng là một người mẹ phải chu toàn bổn phận với 6 con và luôn luôn bận rộn với gia đình riêng sau những lần đi hát. Là một ca sĩ với rất nhiều show diễn chẳng những tại hải ngoại mà tại Việt Nam cô cũng là một ca sĩ rất được ái mộ.
Qua ca sĩ Thái Hà cho biết ngày 12 tháng 9/2010 tới đây tại Theatre De L’Olympia ở thành phố Montreal, Canada sẽ tổ chức một chương trình ca nhạc với chủ đề: “Tiếng Hát Của Yêu Thương” để kỷ niệm tròn 20 năm ca hát của Ý Lan và cũng để đánh dấu chặng đường dài cô đến với âm nhạc bằng những thành công rực rỡ đưa tên tuổi Ý Lan trở thành một danh ca như ngày hôm nay.
Cùng góp mặt trong chương trình còn có Quang Dũng, Vũ Khanh, Minh Tuyết, Thái Hà, Lay Minh, Ý Thi, MC là ca sĩ Quỳnh Hương, cùng ban nhạc Hoàng Thi Thi. Đặc biệt và chắc chắn sẽ gây nhiều bất ngờ xúc động là sự xuất hiện của nữ danh ca Thái Thanh. Sự có mặt của bà sẽ làm cho khán giả bồi hồi nhớ lại tiếng hát tuyệt vời của những tháng ngày xa xưa. Bà đến để ủng hộ cô con gái cưng, và cũng là hình ảnh của một Thái Thanh ngày nào…!!!! Đặc biệt chương trình còn có tiếng hát Ý Thi, con gái Ý Lan. Ba thế hệ sẽ gặp nhau trên sân khấu của Theatre De L’Olympia hứa hẹn thật nhiều thú vị. Được biết sẽ có chương trình dạ vũ cùng với thiệp mời cho các nhà bảo trợ tham dự tiếp tân tiệc trà.
Với chương trình ca nhạc kỷ niệm 20 năm tiếng hát Ý Lan, Ban tổ chức cũng như các ca sĩ trình diễn hy vọng sẽ cống hiến với qúy vị khán giả một đêm văn nghệ tuyệt vời, đầy ắp yêu thương với những tiếng hát hàng đầu. Và chắc chắn cô ca sĩ khả ái và tài năng Ý Lan sẽ ghi lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng khách mộ điệu…
CAO ÁNH NGUYỆT
QUÁCH AN AN Đừng hỏi tôi về tình yêu!
Published October 6th, 2010
Bắt đầu sự nghiệp ca hát từ năm 2004 nhưng lại thành công lĩnh vực điện ảnh. Với Quách An An là một chút gì đó nữ tính nhưng cũng thật mạnh mẽ và cá tính. Ở cô thể hiện cái “máu” của người làm nghệ thuật một cách đầy nhiệt huyết..
LÊ QUANG THANH TÂM: Phải thẳng thắn mà nói rằng bước chân vào làng giải trí với vai trò là một ca sỹ nhưng dấu ấn để người ta biết đến chị lại ở vai trò diễn viên, chị cảm thấy sao về điều đó?
QUÁCH AN AN: Khi tôi bước vô nghề được sáu tháng thì được ngõ lời mời tham gia điện ảnh. Nói thật thì lúc ấy tôi vui lắm, một “lính mới’ như tôi mà được mời đóng vai chính thì còn gì may mắn hơn. Tôi chỉ biết lúc đó cơ hội đã đến với mình và mình phải biết nắm bắt. Tham gia được phim đầu tiên, tôi mới cảm thấy yêu nghề diễn và cứ mà bị cuốn theo. Và một thời gian sau nhìn lại, tôi thấy mình bắt đầu bỏ bê âm nhạc và tôi quyết định quay trở lại với vai trò là ca sỹ như sự xuất hiện ban đầu của mình.
LQTT: Đóng nhiều phim như vậy để rồi dành vốn liếng đầu tư cho ca hát và tạm ngưng điện ảnh, chị có thấy uổng phí quá không trong khi mình đang có đà thì nên đi lên chứ?

QAA: Tôi chưa bao giờ cảm thấy tiếc nuối hay uổng phí một điều gì cả. Ở từng thời điểm tôi biết mình nên làm gì. Nói vậy nhưng tôi cũng không phải là cô gái “rong chơi”. Tôi làm bằng niềm đam mê và cảm hứng của mình, cũng chẳng phải tham công tiếc việc mà làm không đến đâu. Tôi muốn cho mọi người thấy Quách An An cũng được trong âm nhạc chứ không là con số 0 mãi mãi. Nó không thành công như bên điện ảnh nhưng ít nhất là bây giờ người ta cũng nhìn nhận tôi là một ca sỹ.
LQTT:Ý nghĩ từ đâu mà chị quyết định dấn thân vào con đường nghệ thuật?
QAA: Từ cái ước mơ ngày xưa thấy người ta hát và tôi cũng muốn được như vậy. Có lẽ do cái cá tính riêng, tôi thích thì tôi làm và khi đã xác định rõ thì tôi quyết định thực hiện mà thôi.

LQTT: Đến thời điểm này thì chị đã thực hiện được bao nhiêu phần trăm ước mơ của mình?
QAA: Tôi không có thời gian để tính toán và đo đếm làm gì. Ước mơ của tôi là làm được những gì mình thích, nếu chỉ đơn giản là tôi muốn được thành người nổi tiếng thì từ lâu tôi đã làm được rồi. Chính vì điều ấy mà chưa bao giờ tôi phải nhức đầu để mà suy nghĩ mình phải cạnh tranh với ai. Mấy người trong nghề cũng biết tôi không có cái tính đó. Có cơ hội thì mình cứ thực hiện còn thành công hay không lại phụ thuộc vào nhiều yếu tố như vận may, duyên số nữa.
LQTT: Chị cứ nói mình làm những gì mình thích, âm nhạc cũng vậy nhưng rõ ràng đến với con đường ca hát này, không có sự đầu tư thì khó mà thành công. Chị không quan tâm đến thu nhập cũng như tài chính kinh tế của mình à?
QAA: Sao lại không, nói không thì chỉ là dối lòng. Âm nhạc cũng là kinh doanh mà, đã có chi thì đương nhiên phải có thu nhưng tôi không phải để ý, tính toán đến nổi “thả con tép, bắt con tôm”. Quan trọng là ở mình, mình thấy thế nào thôi. Đồng tiền đúng là quan trọng, nhưng không phải là tất cả.
LQTT: Con đường chị đã trải qua là con đường ngập tràn nước mắt hay nụ cười ?
QAA: Thật ra trong nghề này chưa có chuyện gì làm tôi phải khóc thật sự hết, còn cười thì tôi cũng chưa đạt đến một thành công quá rực rỡ để cười hài lòng với bản thân. Nhiều khi bị người ta đè bẹp, nói xấu hay gặp điều tiếng này nọ thì tôi chỉ cảm thấy ấm ức và bức xúc nhưng rồi dần dần cũng quen, người ta muốn nói gì thì nói, tôi không quan tâm. Tôi nghiệm ra rằng mình sống vì mình chứ không phải vì ai khác, quan trọng là đừng hổ thẹn với lương tâm là được.
LQTT: Vậy người ta đồn nét đẹp của chị là một nét đẹp dao kéo đấy thì sao, chẳng lẽ chị cũng không nói gì về điều đó à?
QAA: Lần đầu tôi nghe đấy chứ. Tôi không có dao kéo gì, có thể có lúc tôi xấu hơn một chút, có khi tôi xinh đẹp lên một chút, chuyện đó là bình thường mà, ai cũng vậy cả. Đồn tôi dao kéo thì có vẻ hơi nực cười.

LQTT: Trong mắt khán giả, chị là một người phụ nữ có ngoại hình, gợi cảm và một chút gì đó cá tính, chị định vẫn sẽ giữ phong cách ấy chứ?
QAA: Vẫn là tôi của ngày nào, tôi chẳng muốn phải thay đổi gì cả. Tôi cảm thấy ổn về ngoại hình của mình và phù hợp với hình tượng mình đang theo đuổi, chẳng có gì để mà tôi làm khác đi. Cũng đã sáu năm rồi tôi cứ vẫn như vậy, thành công hay không tùy vào mức độ đánh giá của mỗi người nhưng ít nhất là tôi không muốn đạp đổ nó đi. Điều quan trọng là mình có ý thức được những gì mình có, thế mạnh của mình và cái riêng của bản thân.
LQTT: Bây giờ nhiều người suy nghĩ ca sĩ chỉ cần giọng hát được và kèm theo đó là ngoại hình cộng với sự đầu tư vào vũ đạo, chỉ đơn giản như vậy thôi phải không chị?
QAA: Tôi cho là đúng thôi, hát được, nhảy múa được, gu thời trang ổn, ngoại hình đẹp, tất cả những yếu tố đó tạo nên hình tượng một ca sỹ giải trí. Còn nếu bạn chọn dòng nhạc khác thì nó sẽ khác đi. Nói thì thế nhưng đâu phải đơn giản ai cũng có được điều ấy, tôi không quá khắt khe, tôi thực tế lắm. Trong cuộc sống hiện nay, có tài có năng lực chưa chắc thành công. Đến con đường nghệ thuật này, tôi chỉ đơn thuần nghĩ rằng cái quan trọng nhất chính là khán giả có thừa nhận và yêu mến mình hay không.
LQTT: Nói như chị, có nghĩa là tự nhận những gì mình làm mang tính thị trường chứ không phải là làm để cống hiến? Nhạc sỹ Đức Trí đã từng nói âm nhạc Việt Nam hiện nay đang hướng về một cái gì đó thị trường, quên đi cảm xúc và một chút gì đó nghệ thuật, rõ ràng chị cũng như vậy?
QAA: Không có gì để mà tôi phản đối. Mình đã chọn làm ca sỹ giải trí thì nó đã thị trường rồi, nếu không thị trường thì làm sao chinh phục khán giả. Nói như bạn có nghĩa là thị trường là không có cống hiến, thị trường là vì bản thân à. Đôi lúc có những cái gì đó rất khó thể hiện ra nhưng chắc chắn mọi người sẽ cảm nhận được. Đến đây, tôi cũng muốn nói về thị trường nhạc Việt một chút. Hiện nay, trào lưu sexy cũng đang lên ngôi và có thể thấy sự sexy không chỉ riêng Việt Nam mà là cả thế giới. Vấn đề ở đây là thẩm mỹ, mình làm sao cho phù hợp với xã hội mình đang sống, không quá phản cảm. Sự gợi cảm luôn được khuyến khích, nó là điều đẹp. Bản thân tôi luôn cố gắng gợi cảm nhưng không phản cảm.
LQTT: Chị đã nói có năng lực chưa chắc đã thành công. Nếu bây giờ không tính đến năng lực mà tính đến nhan sắc và một cái đầu sắc bén thì chị nghĩ cái nào là quan trọng hơn? Và chị nghĩ mình là một người phụ nữ nhan sắc hay là một người phụ nữ có trí tuệ?
QAA: Cả hai, không nên nghiêng về một cái nào hết, cần có sự chuyển hóa lẫn nhau. Không có cái gì là tuyệt đối hoàn toàn. Còn câu hỏi của bạn cũng thật khó trả lời. Nếu tôi tự nhận mình là người phụ nữ có nhan sắc và có trí tuệ thì nghe rất sáo rỗng. Là một người phụ nữ, tôi chỉ mong muốn sắc đẹp của mình được mọi người chấp nhận, càng nhiều người công nhận càng tốt. Còn nói về trí tuệ thì tôi thấy tôi không quá khờ cũng như không minh, tôi chỉ biết vừa đủ.
LQTT: Chị đánh giá như thế nào về khả năng của mình?
QAA: Tôi đã tự tin thì mới bước chân vào làm việc được. Tôi tin những gì mình lựa chọn nhưng tôi cũng không quá tự cao cho rằng mình hát hay để trở thành diva hoặc là hát những dòng nhạc thính phòng không phù hợp với giọng mình. Tôi luôn xác định mình đang ở đâu, mình mạnh những gì và yếu những gì để phát huy một cách tốt nhất. Tôi vẫn luôn từng ngày trau dồi và học hỏi thêm.
LQTT: Nhìn nhận lại con đường chị đã trải qua, nếu mà không có điện ảnh thì chị có nghĩ là tên tuổi của chị sẽ không được như hiện giờ, nói trắg ra làm giảm đi?
QAA: Điện ảnh giúp người ta biết đến tôi nhiều hơn nhưng không có nghĩa là không có những người biết tôi đi hát, không có nghĩa là không có người thích những tấm hình thời trang của tôi. Tất cả những gì tôi làm là nỗ lực của tôi, tôi không muốn tách riêng một lĩnh vực nào hết, không có điện ảnh thì không phải là tôi không có gì cả. Tôi cũng chẳng quan trọng người ta có biết đến mình hay không. Nếu may mắn càng nhiều người biết, càng nhiều người thích tôi thì tôi vui hơn vậy thôi.
LQTT: Tình yêu của chị trong phim không được đẹp cho lắm, không biết ở ngoài có như vậy không?
QAA: Tôi nghĩ tình yêu đẹp hay không là do mong ước và nhận thức của từng người. Đối với tôi tình yêu luôn luôn là đẹp, ngay cả khi mình đau khổ cho nó, vì nó, tôi vẫn thấy nó đẹp. Không chỉ những lúc mình vui mà còn những lúc đau khổ, tất cả những cảm xúc ấy tạo nên tình yêu. Khi yêu được một ai đó là điều rất khó, huống hồ là hai người yêu nhau còn khó hơn. Đã yêu nhau thì tôi nghĩ nó là đẹp rồi.
LQTT: Tình yêu có rất nhiều cung bậc và ở mỗi thời điểm người ta yêu khác nhau, quan điểm về tình yêu của chị ở tuổi này khác thế nào so với mấy năm về trước?
QAA: Chuyện đã qua tôi không muốn nhắc lại. Tôi không thích so sánh ngày hôm nay và ngày hôm qua, hiện tại là tốt nhất. Ở thời điểm này, tôi quan niệm về tình yêu hơi duy tâm 1 tí, có nghĩa là thiên về nhân duyên. Tôi tin vào nhân duyên. Tôi không nghĩ rằng trên đời này không có duyên mà lại gặp nhau, yêu thương nhau. Đó là một điều gì đó rất thiêng liêng.
LQTT: Có lẽ bây giờ chị khá dè dặt khi bị hỏi về chuyện tình cảm, chị giữ mọi thứ trong lòng. Nhưng khán giả lại rất muốn về chuyện tình cảm của chị hiện giờ đấy chứ?
QAA: Con đường để đến với hạnh phúc không phải đơn giản, chông gai lắm chứ, huống chi là những nghệ sỹ như chúng tôi. Có khi chỉ là những lời nói gió bay nhưng lại bị người ta quan trọng hóa vấn đề. Tôi cũng muốn giữ một chút gì đó riêng cho bản thân, không phải cái gì cũng phơi bày. Khán giả quan tâm thì tôi xin cảm ơn, nhưng thành thật là tôi không muốn nhắc đến.
LQTT: Phụ nữ rất sợ tuổi tác của mình, nhất là những người làm nghệ thuật, có bao giờ đứng trước gương và chị lo sợ vì điều ấy?
QAA: Tôi không sợ cái gì hiển nhiên hết, có sợ cũng chẳng thay đổi được gì. Trong từng thời điểm, mình nên sống sao cho đúng với cái tuổi của mình, càng ngày càng tích lũy nhiều kinh nghiệm, sống sao cho mọi người yêu thương hơn, khó nhất là sống biết điều. Tôi đang phấn đấu để sống biết điều. Một người phụ nữ sống biết điều với mọi người, biết cư xử, biết giữ cho mình không có nhìn tệ quá, chỉ cần chỉn chu một chút thì đã đáng yêu rồi. Có gì đâu phải sợ tuổi của mình, bằng chứng là đến bây giờ có những người vẫn rất yêu thương tôi, đâu phải trẻ là họ mới thương.
LQTT: Chịỉ đã từng cảm thấy chán nghệ thuật chưa?
QAA: Có chứ. Có những lúc mình rất đam mê nhưng cũng có những thời điểm mình chán ghê lắm, không gặp may mắn rồi nhiều chuyện không được ưng ý nhưng rồi cũng nhanh chóng vượt qua. Có lẽ do cái máu nghề nó thấm vào con người tôi từ lúc nào không hay. Vả lại, cuộc sống không bao giờ suôn sẻ, tôi chấp chận cái quy luật và mạnh mẽ bước qua những lo âu đó cũng là những động lực giúp tôi trưởng thành hơn.
Chúc chị ngày càng thành công!
LÊ QUANG THANH TÂM
ẢNH: LÝ VÕ PHÚ HƯNG
TRANG THANH LAN Bộ môn hài kịch diễn rất khó, nhưng…!!
Published October 6th, 2010
Mới đó mà đã được bốn mươi hai năm (1968 – 2010), bốn mươi hai năm đối với cô bé mang tên Lệ Liễu là một quãng thời gian khá dài kể từ khi cô được đứng trên sân khấu…
Sau lần xuất hiện đầu tiên của cô bé Lệ Liễu trong một chương trình văn nghệ được gọi là “Văn Nghệ Tạp Lục” của nghệ sĩ Tùng Lâm trên sân khấu Quốc Thanh vào năm 1968 thì xem như cô bé Lệ Liễu đã có duyên với ánh đèn màu của sân khấu.
Sau một buổi lễ ra mắt “thầy” thì tên Lệ Liễu được “thầy” đặt cho nghệ danh mới là Trang Thanh Lan… Và trong 10 ca nghệ sĩ mang tên Trang do “thầy” Tùng Lâm đào tạo từ trước 1975 đến nay chỉ còn duy nhất một mình cô bé Lệ Liễu năm xưa với nghệ danh Trang Thanh Lan… Thấm thoát 42 năm đứng trên sân khấu với các vai trò Diễn Viên Điện Ảnh, Ca Sĩ, Nghệ Sĩ Hài.
Ngày ấy Trang Thanh Lan học và theo nghề được khoảng 7 năm (1968 – 1975) với vai trò diễn viên điện ảnh và ca sĩ bên cạnh những tên tuổi sáng chói như Tùng Lâm, cố nghệ sĩ Thanh Nga… Và trong thời gian 7 năm đó đủ cho Trang Thanh Lan tạo được tên tuổi và chỗ đứng cho mình. Là diễn viên điện ảnh trước 1975 trong film “Xa Lộ Không Đèn” cô gây được tiếng vang trong vai trò người em và người con hiếu thảo…
Khi còn sống tại Việt Nam,vào thập niên 80 mỗi trưa chủ nhật tôi thường cùng bà Ngoại đi xem văn nghệ,. Ngày đó tôi rất ái mộ các nghệ sĩ nhưng mãi đến năm 1984 khi ca sĩ Mỹ Lan gây được tiếng vang với ca khúc “Lá Xanh”, Trang Kim Yến với “Self Control” thì đôi nghệ sĩ Quang Bình & Trang Thanh Lan cũng thành công với ca khúc “Cô Gái Ba Lan Kiêu Kỳ”…Và tôi mới thật sự biết đến cô. Vâng, nếu so ra cô thành công với lãnh vực “hài” trong thập niên 2000 cũng không có gì xa lạ với khán giả, vì trong ca khúc “Cô Gái Ba Lan Kiêu Kỳ” cô và ca sĩ Quang Bình đã gây khá nhiều trận cười thỏa mãn cho khán giả trên các tụ điểm văn nghệ như Quốc Thái, Hồng Liên, Đại Thế Giới…
Nếu nói cô Trang Thanh Lan chỉ thành công trong ca khúc “Cô Gái Ba Lan Kiêu Kỳ” thì chưa chính xác lắm, những ca khúc cô và ca sĩ Quang Bình gây được tiếng vang là giòng nhạc trử tình quê hương mang chất “hài” như: Ra Giêng Anh Cưới Em và Mấy Nhịp Cầu Tre, cùng với giòng nhạc “tình” Hòn Vọng Phu… Giúp cô có chỗ đứng vững vàng trong lòng khán giả, cô cùng gia đình giã từ sân khấu, rời bỏ quê hương sang xứ người theo diện “đoàn tụ gia đình” vào năm 1992.
Sang Hoa Kỳ cô được mời xuất hiện đầu tiên trong video Paris By Night 20 do Thúy Nga thực hiện vào năm 1993, cộng tác với Thúy Nga được một thời gian dài trong các lãnh vực ca và diễn hài kịch và sau đó cô được mời xuất hiện trên các chương trình hài với trung tâm Vân Sơn.
Trong những email mà độc giả nhờ Phương Tùng hỏi cô Trang Thanh Lan có khá nhiều câu hỏi “personal” nên xin phép cho Phương Tùng “skip” và mời quý độc giả theo dõi phần trò chuyện giữa bà 5 sừng trâu “Trang Thanh Lan” với Phương Tùng.
Phần tiểu sử:
Nguyễn Lệ Liễu sinh ngày 07 tháng 06 tại Chợ Lớn, Việt Nam tuổi Song Nam . Thích đi du lịch và nấu ăn, làm đẹp. Ghét những sự phản bội, giả dối và yêu mến sự chung thủy. Rất yêu hoa Lan và Hoa Sứ. Con số may mắn: 8 “vì không cao quá cũng không thấp quá so với tính mê tín, ngoài ra đó cũng là năm sinh và địa chỉ email cá nhân”. Tánh tình nghĩ sao nói vậy người ơi, chơi chung đi sẽ biết (cười) liên lạc cùng ca sĩ Trang Thanh Lan qua email: casitrangthanhlan@yahoo.com
Phần phỏng vấn:
Phương Tùng: Rất thích gọi má Lan là Bà 5 Sừng Trâu (cười). Chào cô Trang Thanh Lan, qua báo chí và mạng lưới vi tính, cô có thể cho biết thêm về cô… Gia cảnh hiện tại?, trước khi lập gia đình trong nhà có ai theo nghệ thuật không, sau khi lập gia đình có ai theo nghệ thuật không cô?.

Trang Thanh Lan: Hễ ai gọi fone mà kêu danh Bà 5 Sừng Trâu là má Lan biết con liền (cười). Trang Thanh Lan gởi lời chào đến quý độc giả, khán giả yêu mến Trang Thanh Lan lời chào thân ái, hiện TTL vẫn còn độc thân, trong gia đình TTL chỉ có 1 mình TTL theo nghệ thuật và sau này có Quốc Anh (nhóm V-Pop của trung tâm Vân Sơn) hiện Quốc Anh làm make up và hair.
Phương Tùng: Trong bộ môn nghệ thuật mình chỉ có thể đảm nhận 1 vai trò, riêng cô trước và sau 1975 cô nhận đến 3 vai trò (diễn viên điện ảnh, ca sĩ, diễn hài kịch). Với cá nhân cô thì bộ môn nào cô thích nhất và bộ môn nào cô thấy khó nhất?, lý do?.
Trang Thanh Lan: Đương nhiên ai làm nghề gì cũng muốn trau dồi và học hỏi thêm nhiều lãnh vực khác nhau, Trang Thanh Lan cũng không ngoại lệ (cười), với cô thì bộ môn nào cũng có cái hay riêng, quan trọng là mình có làm trọn và đạt vai trò hay không, riêng kịch là khó nhất cho dù là hài kịch hay bi kịch, mình diễn không đạt vai trò có thể làm hư đi nhân vật trong vở tuồng.
Phương Tùng: Là diễn viên trước 1975, diễn xuất bên cạnh khá nhiều nghệ sĩ đàn anh, đàn chị như: Tùng Lâm, cố nghệ sĩ Thanh Nga, Hùng Cường… Sau 1975 khi lập gia đình cùng ca sĩ Quang Bình và thập niên 80 tại các tụ điểm sân khấu, cô và chú đã làm khán giả say mê, thích thú với Cô Gái Ba Lan Kiêu Kỳ & Ra Giêng Anh Cưới Em.. Sang định cư tại Hải Ngoại đầu tiên cô cộng tác cùng trung tâm hàng đầu Hải Ngoại Thúy Nga và cô chuyển sang giòng nhạc tình quê hương, cơ duyên nào đưa cô đến với Thúy Nga và lý do nào cô chuyển từ giòng nhạc trẻ trung, sôi động, hài hước sang giòng nhạc trữ tình quê hương?.
Trang Thanh Lan: Trước 1975, ngoài đóng phim ra cô còn là học trò và là ca sĩ của chú Tùng Lâm trong chương trình “Văn Nghệ Tạp Lục” nữa con, thời gian ấy TTL đã trình bày vài ca khúc trữ tình quê hương rồi và sau 1975 vì mưu sinh cô và phu quân trình diễn những ca khúc đương thời có phần sôi động và trẻ trung (cười). Khi sang Hải Ngoại cô và chú may mắn được làm việc cùng trung tâm Thúy Nga, thời gian ấy Tô Ngọc Thủy rất yêu thích khi chú Quang Bình và cô trình diễn những ca khúc mang tính chất quê hương như: Mấy Nhịp Cầu Tre, Giăng Câu…. Theo TTL là ca sĩ dù nổi tiếng đến đâu cũng cần phải học hỏi thêm và chỉ ngoại trừ mình không có duyên với giòng nhạc và tác giả ca khúc đó thôi.

Phương Tùng: Qua khá nhiều email của độc giả gởi về nhờ PT hỏi cô TTL, với người nghệ sĩ phải qua trường lớp đào tạo thì TTL được coi là ngoại lệ, cô làm sao diễn đạt vai trò “hài” và “đơ” cũng như xuất sắc trong kiểu cách đanh đá?, làm sao cô giữ được tiếng nói trong trẻo và dáng đi cũng như cách đứng của TTL, ngoài đời và trên sân khấu cô có điểm gì khác biệt không?”, email từ VN, MS, VA, TX và Paris.
Trang Thanh Lan: Với PT thì con thấy sao (cười), qua báo chí và mạng lưới internet TTL cám ơn lời khen của quý khán giả xa gần, thật ra bên ngoài TTL không đanh đá lắm đâu và nói về cách diễn xuất TTL cảm thấy mình chưa diễn đạt yêu cầu và lúc nào TTL cũng trau dồi và học hỏi thêm, còn tính chất diễn đơ của TTL thì phải hỏi anh Nguyễn Ngọc Ngạn và Nguyễn Cao Kỳ Duyên vì ai cũng cho rằng TTL rất có duyên trong những vai vô duyên, còn bí kíp gìn giữ giọng nói, sự trẻ trung gần đây và dáng đi cũng như cách đứng TTL nghĩ mình không suy nghĩ nhiều, ăn uống và ngủ đầy đủ thì sẽ được thôi (cười).
Phương Tùng: Dạo gần đây khán giả ít thấy cô xuất hiện trên các chương trình thâu hình của Thúy Nga, Vân Sơn… Hiện cô cộng tác cùng trung tâm nào?, nếu tin tưởng cô có thấy cô được “Tổ” ưu đãi cô quá nhiều, nói về sự nghiệp trải dài hơn 40 năm, cô có thể chia xẽ đôi chút về cuộc sống trước và hiện tại của cô không?.
Trang Thanh Lan: Cô hiện là ca sĩ Freelance, nên trung tâm nào mời thì cô trình diễn thôi, sắp đến cô thâu hình cho Blue Ocean Music và ban kịch Sống của cô Túy Hồng, cô rất cám ơn “Tổ Nghiệp” luôn ưu đãi cô, đương nhiên với con đường khá dài (hơn 40 năm) thì mình cũng phải có những thăng trầm trong cuộc sống, cuộc sống hiện tại của TTL sau bức màn nhung ở nhà chăm sóc 2 cháu nội dzễ thương, khi đứng trên sân khấu thì cô chỉ biết mê nghệ thuật cho dù chết vẫn đam mê.
Phương Tùng: Rất vui khi gởi email và nhận được reply (thường 2 cô cháu hẹn gặp mặt mà cứ bị tuột hoài) của cô, qua báo chí và mạng lưới toàn cầu cô có điều gì cần chia xẽ cùng các bạn trẻ đang dấn thân vào con đường nghệ thuật, cô có lời gì cần nhắn cùng khán giả yêu thương cô trong bao lâu nay, độc giả đang theo dõi cuộc trò chuyện, ngoài ra cô có dự tính gì trong tương lai không cô?, cám ơn má Lan đã trả lời các câu hỏi của Phương Tùng.
Trang Thanh Lan: Cứ hẹn hoài mà có bao giờ gặp đâu (cười), với các bạn trẻ TTL mến chúc các em sẽ thành công trong con đường nghệ thuật và một tương lai tốt đẹp, với khán giả và độc giả TTL xin được tri ân những gì mà quý vị dành cho TTL trong bao lâu nay, TTL sẽ cố gắng trau dồi thêm bộ môn nghệ thuật để không phụ lòng khán giả xa gần, nếu không gì thay đổi cuối năm nay hay sang năm TTL sẽ tổ chức “live show” đánh dấu cuộc đời sự nghiệp của mình trên 40 năm và hy vọng khán giả xa gần ủng hộ…
Phương Tùng: Phương Tùng xin chúc cô Trang Thanh Lan sẽ có thêm nhiều vai diễn phục vụ khán giả xa gần, chúc cô luôn dồi dào sức khoẻ và đi show đều đều, Phương Tùng cám ơn sự theo dõi của độc giả báo Phụ Nữ Cali và trang mạng lưới toàn cầu.
(Những tuần báo, nhật báo và chủ trang mạng lưới toàn cầu cần bài viết về văn nghệ của Phương Tùng, xin vui lòng liên lạc qua email:
phongvienphuongtung@yahoo.com
(Mọi sự copy hoặc in lại bài vở xin vui lòng liên lạc trước với Phương Tùng)

PHƯƠNG TÙNG
(September, 2010)
HOA HẬU JESSICA Nụ Hồng Thơm Hương
Published December 17th, 2010
Không phải là người cầm viết chuyên nghiệp, muốn viết một bài viết tôi thường gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thì giờ. Quan trọng nhất là cần phải có hứng cầm viết, tôi
cần phải có tình cảm thật thương hoặc thật ghét với nhân vật chính của mình. Mỗi lần cầm bút là tôi thần phục những nhà văn và báo giới. Đã nhiều tháng nay tôi định viết một bài cho cô bé, nhưng mãi đến hôm nay tôi mới cầm viết được. Là người chị trong gia đình hoa hậu áo dài vùng Bắc Cali, tôi và các hoa hậu á hậu có mối quan hệ thương yêu rất đằm thắm. Nhiều năm trôi qua tôi cùng các cô đều có những nhánh rẽ khác nhau trong cuộc đời, nhưng tình cảm chúng tôi dành cho nhau như ngọn lửa ấm âm ỉ mà không bao giờ tắt. Mỗi hoa hậu và á hậu đều có những điểm đặc biệt khác nhau, mỗi người đều ghi dấu trong lòng tôi những nét chấm phá nhẹ nhàng. Hàng năm, khi mùa Xuân đến lại có một hoa hậu mới và sáu á hậu. Tết gần kề tôi lại thấy buồn, một cảm giác chơi vơi khi nghĩ đến sắp phải tạm thời xa người đương kim hoa hậu để đón chào một hoa hậu mới. Bây giờ đặt viết để viết về một cô bé mà tôi rất thương mến, tôi thấy rõ một nỗi buồn đi nhẹ vào lòng, tôi muốn năm nay đừng trôi qua nhanh, để tôi được làm việc, và đi chơi chung với em. Nghe nói muốn viết hay cần phải biết rõ về việc muốn viết. Tôi biết một bài viết cần phải gói ghém những cảm xúc thật chân thành thì mới nên viết. Tôi đặt bút, vì tôi biết rất rõ về Nụ Hồng Thơm Hương của tôi: Hoa Hậu Áo Dài Bắc California 2010 Trần Nguyễn Jessica.
Hàng năm gần những ngày Tết đến cộng đồng người Việt tại Bắc Cali rộn rã nhiều chương trình mừng Xuân mới. Trong những tháng ngày đó trên các làn sóng phát thanh, truyền hình đều có phần quảng cáo tuyển thí sinh cho Đại Hội Hoa Hậu Áo Dài khi Tết đến. “Hoa hậu áo dài là ai? Hoa Hậu Áo Dài là sự kết hợp của một khuôn mặt duyên dáng và một tâm hồn đẹp. Hoa Hậu Áo Dài sẽ là người đại diện cho giới phụ nữ trẻ làm những việc hưũ ích xây dựng cộng đồng. Xin quý phụ huynh khuyến khích và nâng đỡ tinh thần để các em có thể thực hiện giấc mơ đẹp của tuổi trẻ….” Đó là nội dung chính tôi viết và đọc hàng năm khi tuyển thí sinh cho đại hội hoa hậu áo dài. Nhiều người đã nghe quen giọng nói của tôi trong quảng caó riêng cho hoa hậu, khi gặp tôi thường hỏi đùa : “ Huyền Trân, Hoa Hậu Áo Dài là ai? “. Đọc thì là vậy, nhưng Hoa Hậu mới cho Tết năm nay là ai thì làm sao tôi biết được. Tôi chỉ biết là đương kim hoa hậu áo dài năm 2010 Trần Nguyễn Jessica chính là người có đầy đủ những tiêu chuẩn để được chọn. Jessica chính là “ sự kết hợp của một khuôn mặt duyên dáng và một tâm hồn đẹp”.
Tôi đã suy nghĩ rất lâu để lựa một tựa cho bài viết, như đã nói tôi không có tài như nhà văn và báo giới. Chỉ cái tưạ bài không tôi đã suy nghĩ …. mấy tháng. Sau khi đã gạch bỏ bao nhiêu tựa đề khác nhau, tôi chọn “ Đoá Hồng Thơm Hương”, nhưng tôi vẫn chưa hoàn toàn thích lắm, rôì cuối cùng tôi rất đắc ý với: Nụ Hồng Thơm Hương. Tại sao phải là nụ hồng mà không phải đoá hồng? Theo tôi chữ nụ hồng thích hợp với Jessica hơn, vì em đoạt đuợc danh hiệu Hoa Hậu Áo Dài khi mới vừa tròn 18 tuổi. Người hoa hậu trẻ tuổi nhất của gia đình Hoa Hậu trong suốt 23 năm qua. Em là búp hồng còn e ấp giữa rừng hoa hương sắc.
Là người con giữa trong gia đình gồm 3 chị em, Jessica có một chị gái và một em trai. Song thân Jessica là người Sàigòn nói tiếng miền Nam, mà tôi rất yêu thích. Tiếng người miền Nam là tiếng nói của những người thật thà dễ mến. Cha Jessica từng phục vụ trong quân đội Việt Nam Cộng Hòa ngành Không Quân. Tôi hay được nghe kể là các sĩ quan không quân đều rất hào hoa bay bướm, nhưng khi được gặp mặt thì tôi chỉ thấy ông là người hiền lành, chỉ biết lo cho gia đình vợ con. Mẹ Jessica là người phụ nữ tháo vát, nhanh nhẹn, luôn luôn đi theo ủng hộ tinh thần cho con gái trong mọi sinh hoạt trong cộng đồng. Tôi ao ước nếu tất cả những người Mẹ của Hoa Hậu đều sốt sắng như Mẹ Jessica thì việc làm của ban Hoa Hậu Áo Dài sẽ được dễ dàng hơn biết bao.
Nhớ ngày đầu tiên Jessica đến với tổ chức hoa hậu, tập dợt để chuẩn bị cho ngày thi, cô bé rất mắc cở và lễ phép. Thật sự trong buổi đó tôi chưa có một ấn tượng gì về Jessica. Trong tôi, em là một cô bé xinh trong nhiều cô bé xinh, chỉ thế thôi. Nhiều ngày trôi qua, Jessica tiến bộ vượt bực trong khi tập dợt, em lắng nghe lời chỉ dạy của đàn chị Hoa Hậu, Á Hậu đi trước. Tôi nhớ rằng những điều hướng dẫn phê bình cuả tôi, Jessica đều lắng nghe và sửa đổi ngay để làm hay hơn, để tiến bộ hơn trong cách đi đứng và ăn nói. Thấy rõ sự quyết tâm của em, tôi mong rằng em đạt được một giải gì đó trong cuộc thi. Em đã đạt được danh hiệu Hoa Hậu Áo Dài Bắc Cali, Tết 2010.
Nếu chỉ dùng một danh từ để nói về Jessica, tôi nghĩ ngay đến danh từ “đáng yêu”. Hoa Hậu chắc chắn là phải đẹp, nét đẹp thì khó nói nét nào hơn nét nào. Nét sang trọng, sắc sảo, nét hiền hòa, bình dị, mỗi vẻ đẹp đều khác nhau. Tại sao tôi lại dùng danh từ “đáng yêu” cho Jessica? Phải thật tình mà nói dù cùng là đàn bà con gái với nhau nhưng tôi rất thích người đẹp. Hơn ai hết tôi hiểu, người đẹp nói thì ai cũng muốn nghe. Người xấu nói thì thú thật là … kẹt lắm tôi mới phải nghe. Vì vậy, hoa hậu Jessica chỉ cần nhõng nhẽo là tôi nghe ngay. Mười tám tuổi, Jessica là người Hoa Hậu trẻ tuổi nhất trong gia đình Hoa Hậu Áo Dài. Với khuôn mặt bầu bĩnh của đứa bé ngây thơ (em hay nói chơi với tôi: chị ơi biết chừng nào em mới hết “baby fat”. Tôi chỉ mong em còn mãi baby fat, vì đó là nét đáng yêu trên khuôn mặt em). Jessica có đôi môi đầy đặn, mà tôi thường đùa là em có đôi môi của tài tử Angelia Jolie, sóng mũi nhỏ xinh, đôi mắt to tròn như chú nai con Bambi trong truyện vẽ thiếu nhi của Disney. Đôi lông mày đen đậm nét của một tinh thần nồng nhiệt. Maí tóc đen buông dài, bênh bồng như những nhánh sông êm giữa cuộc đời. Mười tám tuổi người con gái Mỹ thường rất già dặn hiểu đời, Jessica thì hoàn toàn còn nằm trong thế giới của Peter Pan và Little Mermaid. Thế giới của em vẫn là những áng mây mơ ước, là sự thơ ngây của con chim non, còn nhõng nhẽo Mẹ. Em là người thiếu nữ baby của tôi. Tôi thương quý em không chỉ vì vẻ đẹp bên ngoài, mà tâm hồn em còn đẹp hơn nét đẹp ngoại hình rất nhiều. Là người Hoa Hậu trẻ, Jessica làm tôi rất ngạc nhiên vì tinh thần trách nhiệm rất cao cuả em, Jessica luôn có mặt trong những event khi được mời. Với tính tình rất hòa đồng cởi mở, đến đâu Jessica cũng được mọi người thương mến. Em đã làm việc rất gắn bó với Á-Hậu Vivian Trần, Á Hậu Nguyễn Hồng Ân, Á Hậu Lương Thùy Dương Anna, Á Hậu Cao Mỹ Ngân, các em rất thương mến nhau. Ai cũng cho rằng Hoa Hậu & Á Hậu là những cô gái kiêu ngạo, đó là một hiểu lầm rất lớn. Tất cả những Hoa Hậu Áo Dài của Bắc Cali là những người đẹp khiêm cung, các cô đều hiểu rằng các cô là Hoa Hậu & Á Hậu của cộng đồng, không phải của riêng một tổ chức vụ lợi cá nhân nào. Các em quý trọng cộng đồng và đuợc cộng đồng thương yêu. Các Hoa Hậu, Á Hậu là những cô gái trẻ, thay vì đi chơi tụ họp bạn bè tùng lưá tuổi, shopping… các cô đã xuất hiện trong những sinh hoạt của cộng đồng trong những ngày cuối tuần. Nghe thì rất đơn giản, nhưng thật sự đó không phải là một việc dễ dàng cho các cô, vì tất cả đều xinh đẹp và rất trẻ, các cô có biết bao nhiêu nơi chốn vui nhộn để tham dự. Tại sao các cô chọn đến dự những buổi lễ mà chung quanh các cô là những người lớn tuổi, mà chính tôi khi đến dự cũng phải ngáp ngắn ngáp dài khổ sở. Khi đến các cô chỉ biết nhìn nhưng không có gì để nói, thậm chí không hiểu đó là buổi lễ gì, không hiểu những người trên sân khấu đang nói gì, hoặc nếu cố gắng lắm các cô chỉ hiểu lờ mờ. Làm sao hiểu được khi các cô đều được sinh ra và lớn lên tại Mỹ. Hãy đặt tuổi trẻ của chúng ta vào các em, để hiểu và thương quý các em nhiều hơn. Riêng Jessica, sự hòa đồng thân thiện của em đã được rất nhiều người nhắc đến, khen ngợi. Em thăm hỏi người lớn tuổi, gần gũi các trẻ em. Dù được sinh ra tại Mỹ, em nói tiếng Việt rất lưu loát. Jessica cũng là cô giáo Việt ngữ tại trường Việt Ngữ Văn Lang. Tinh thần trách nhiệm của em rất cao, làm nhiều người ngạc nhiên. Với danh hiệu Hoa Hậu Áo Daì, Jessica đã tự mình đứng ra tổ chức tại tư gia buổi BBQ gây quỹ để về VietNam giúp đỡ những trẻ mồ côi bất hạnh. Jessica được sự ủng hộ của đại gia đình ông bà cha mẹ, cô dì chú bác anh chị em, bè bạn, và đã gây được quỹ gần $4,000.00. Jessica đã mang trọn số tiền nhận được cùng ban tổ chức hoa hậu về giúp các trẻ em VN xấu số. Ngoài số tiền trên, Jessica đã dành số tiền $2,000 riêng của chính mình ( trích một phần trong tổng số các hiện kim và hiện vật nhận được khi thắng giải hoa hậu), đem về cứu giúp những trẻ em và người kém may mắn khác tại quê nhà. Thật là khó tưởng tượng được một cô gái quá trẻ mà lòng thương người của em đã làm tôi ngạc nhiên. Jessica là người hoa hậu duy nhất đã dám bỏ ra một số tiền quá lớn của riêng mình để làm việc phước thiện. Trong khi bạn bè trong lứa tuổi của em đa số sẽ dùng số tiền đó để đua đòi ăn diện, mua sắm đồ hiệu, thời trang để se sua. Jessica cũng không quên các thiếu nhi VN tại Mỹ, em đã bỏ tiền riêng mua 500 lồng đèn từ VN mang về Mỹ phát làm chút quà vui kỷ niệm cho các trẻ em trong dịp Tết Trung Thu vừa qua. Jessica làm tôi nhớ lại tuổi 18, 20 của chính mình, tôi nào biết nghĩ gì đến ai, có được đồng nào là nghĩ ngay đến sẽ đi shopping mua cho bản thân món gì đó. Lòng thương người cũng như tính tình luôn biết nghĩ về người khác của em làm tôi yêu mến, cảm phục và thấy mình cần học thêm nơi em rất nhiều.
Chiều nay Jessica đến gặp tôi trong chiếc aó đầm đen giản dị, giầy sandal, tóc dài được cột cao gọn gàng. Thường khi gặp nhau trong những sinh hoạt cộng đồng, em luôn mặc áo dài và make up đầy đủ, nhìn rất chững chạc. Tôi hay nói với các Hoa Hậu và Á hậu: “ Khi đã có danh hiệu là Hoa Hậu hay Á Hậu, nhớ là khi ra đường lúc nào cũng phải nhìn cho xinh đẹp, dù ngay cả khi đi chợ!” Hôm nay Jessica không son phấn, nhìn như cô bé 14, 15 tuổi. Jessica chào tôi bằng một nụ cười thật rạng rỡ, rồi le lưỡi: “ ha, hôm nay gặp mình chị thôi, em không make up có sao không chị”.
Tôi và Jessica đã trao đổi rất nhiều mẫu chuyện nho nhỏ của cuộc đời nói chung và góc đời nhỏ của người Hoa Hậu của cộng đồng chúng ta.
Huyền Trân: Nghe nói Jessica đi thi Hoa hậu là do Mẹ bắt đi, đúng không?
Jessica: Thưa chị, từ nhỏ em đã nhìn những chị Hoa Hậu trong những buổi lễ của cộng đồng và ao ước khi lớn lên em cũng sẽ đi thi Hoa Hậu như chị. Em thấy ai cũng thương mến các chị Hoa Hậu, nên muốn được như vậy. Em rất thích, nhưng em rất hay mắc cở, em định chờ lớn hơn chút nữa mới thi, nhưng Mẹ khuyến khích em nên thi ngay khi 18 tuổi, Mẹ không bắt em.
Huyền Trân: Sau khi thắng Hoa Hậu, em đã có ý định nhường lại chức Hoa Hậu cho bạn khác và chỉ xin giữ lại vương miện làm kỷ niệm thôi. Tai sao?
Jessica: Em thấy nhiều bạn của em trong thí sinh buồn, vì khi đi thi mà không được như mong muốn, em chợt có ý định như vậy vì em thấy tội nghiệp thương các bạn, và nghĩ nếu các bạn quá thích, em nhường cũng không sao. Em xin giữ lại vương miện để ghi nhớ lại giây phút rất đặc biệt trong đời mình.
Huyền Trân: Nếu các bạn trẻ muốn đi thi mà mắc cở hay sợ không dám thi, em sẽ nói gì với họ.
Jessica: Em sẽ nói em là người rất mắc cở, mà em làm được thì các bạn sẽ làm được. Hãy mạnh dạn đi thi, nếu thắng được thì tốt, không được thì mình sẽ được học hỏi rất nhiều.
Huyền Trân: Nếu phải dùng chỉ một danh từ để tả về em là người thế nào, cho một người chưa hề biết em hiểu về em, em sẽ nói danh từ nào?
Jessica: Em sẽ dùng chữ “ thân thiện”, vì em là người rất dễ hoà đồng với mọi người, em có thể gần gũi với mọi người trong thời gian rất ngắn.
Huyền Trân: Thân thiện thì nhiều người sẽ thương, vậy người được em chọn là bạn trai phải là người thế nào.
Jessica: Dạ em chưa nghĩ đến, nhưng em thích người bạn của em phải biết “goal” (dự tính cho tương lai) của mình, dù trẻ nhưng anh ấy không thể là người không biết định hướng cho tương lai. Anh ấy cần phải là người rộng rãi, biết thương người nữa.
Huyền Trân: Chỉ có vậy thôi sao, có cần đẹp trai, tính tình dễ thương, học giỏi, có nhiều tiền?
Jessica: Trời ơi, chị ơi trên đời làm sao có được người toàn vẹn như vậy. Nếu có, chị giới thiệu cho em nhe.
Huyền Trân: Sau này nếu em yêu ai mà cha mẹ em không thích anh ta, em sẽ làm gì.
Jessica: Chắc chắn em sẽ phải xa anh ấy thôi, vì theo em gia đình rất quan trọng. Em không thể yêu một người mà gia đình em không thích. Em tin rằng cha mẹ em phải có lý do rất chính đáng để không thích anh ta. Có thể cha mẹ em nhìn ra được anh ta là người không tốt cho em.
Huyền Trân: (Xin nhắn nhỏ với các anh chàng nào đó mà để ý tới Jessica, muốn chắc ăn, nên “mua chuộc” ông bà già vợ tương lai trước, sau đó mới tỏ tình hay ask Jessica out.). À Jessica hiện tại có người yêu chưa, nghe nói em chỉ thích người Mỹ trắng thôi phải không.
Jessica: Trời ơi ……. (cười có tiếng) chị ơi em chưa bao giờ có boyfriend hết, làm gì có Mỹ trắng nào. Hồi nhỏ đến gìơ em đi học với bạn Mỹ nhiều, xem phim Mỹ, em thấy con trai Mỹ rất lịch sự, hay chiều chuộng con gái, rất romantic, họ rất thẳng thắn đến với mình và bày tỏ tình yêu, em thích vậy đó.
Huyền Trân: (Trời ơi thằng nhỏ Mỹ trắng nào mà biết phải đi qua cửa ải “ông bà gìa” của em, thì nó cũng chạy luôn for good). Em không thích con trai Việt Nam?
Jessica: Con trai ViệtNam hay rụt rè, mắc cở, không dám nói gì hết. Nhưng đó là chuyện trước đây em suy nghĩ vậy. Sau khi em là Hoa Hậu, em đi nhiều lễ hội của cộng đồng, em mới cảm thấy gần gũi hơn với người Viet, em được rất nhiều cơ hội gặp nhiều người, nhiều anh trai Việt Nam dễ thương và tốt lắm. Bây giờ em thích con trai Việt Nam, hết thích Mỹ trắng rồi … (cười).
Huyền Trân: Còn goal cho tương lai của em là gì, nghành gì em đã chọn học.
Jessica: Em muốn trở thành Bác sĩ tâm lý sau này.
Huyền Trân: Được biết em đã được học bổng của trường UC Davis, tại sao em lại học ở trường đại học cộng đồng De Anza College?
Jessica: Trong thời gian phải quyết định là lúc Mẹ em đau, và cần phải có người chăm sóc. Em rất thân và gần với Mẹ nên không thể đi học xa lúc Mẹ rất cần em, nên em đã quyết định học gần nhà để có thời gian lo lắng cho Mẹ.
Huyền Trân: Trong chuyến đi Việt Nam vào hè vừa qua, em đã đem hết số tiền gây quỹ đươc cho các trẻ em bất hạnh, cảm tưởng của em ra sao?
Jessica: Em thấy mình quá hạnh phúc mà không biết, có những hạnh phúc rất bé nhỏ các em mơ ước mà không được. Nếu trong chúng ta ai than phiền cho rằng mình kém may mắn, thì hãy nhìn những người bất hạnh ở Việt Nam, chúng ta sẽ thấy mình hơn họ quá nhiều. Chúng ta phải cám ơn Trời Phật cho chúng ta ngày hôm nay. Chúng ta đã take it for granted chị à.
Huyền Trân: Điều gì làm em cảm động và ghi nhớ nhất trong chuyến đi làm việc từ thiện này.
Jessica: Sau khi đã đi thăm các cô nhi viện chung với ban Hoa Hậu, em và Mẹ em có đi thêm riêng 5 trại khác là Hội Người Mù Lâm Đồng, Trẻ em nghèo hiếu học Cát Tiên Đà Lạt, Mái ấm Bà Chiểu Bình Thạnh, Mái ấm Thiện Duyên, Mái ấm Thiện Phước. Điều em ghi nhớ mãi là hình ảnh của bà trưởng trại Mái Ấm Thiện Duyên, bà đã bán hết tài sản nhà cửa của mình để xây dựng một trung tâm nuôi trẻ với bịnh bại não. Hành động nhân từ đó làm em rất cảm động và khâm phục. Em thấy bà quả có tấm lòng của bồ tát.
Huyền Trân: Nhưng em đã tặng hết số tiền em quỹ gây được cho những trại khác khi cùng đi chung với ban hoa hậu, nghệ sĩ Ngọc Dung (Toronto, Canada), Hoa Hậu Trần Linda (riêng Linda cũng đã gây quỹ được hơn $3,000 đô), Hoa Hậu Quỳnh Như, Á Hậu Mỹ Ngân.
Jessica: Dạ đúng số tiền gây quỹ được đã em cùng ban hoa hậu đã tặng hết, như đúng lời hứa của em đối với những người ủng hộ cho quỹ. Sau đó, em đi thêm 5 trại với tính cách cá nhân, em đã giúp đỡ họ bằng tiền riêng. Tiền thắng giải của chính em, đã được tặng cho 5 trại em đã nói lúc nãy.
Huyền Trân: Em đến trại tặng tiền rồi về hay đã làm gì khác thêm cho những người bất hạnh đó.
Jessica: Em muốn thấu hiểu thật sự về đời sống của các em, nên ngoài việc đích thân đi mua quà phát cho mỗi em, em còn ở lại đi chợ, cùng nấu nướng, ăn chung với các em trong những bữa ăn, sau đó cùng nhau dọn dẹp. Có trại em còn ở lại chơi nghe các em ca hát, chơi trò chơi tập thể với các em….Em có nhiều kỷ niệm dễ thương lắm. Đời sống của họ rất thiếu thốn và thiếu vệ sinh, có sống với các em chúng ta mới hiểu rõ được sinh hoạt hàng ngày cuả họ, và thấy mình quá hạnh phúc.
Huyền Trân: Khi trở về Mỹ, em có dự tính gì giúp các em đó không.
Jessica: Em có thành lập hội “Golden Heart Foundation”, mong có thể gây quỹ làm thêm. Nhưng với kinh tế hiện nay, em gặp khó khăn, xin tiền gây quỹ khó quá chị ơi, nhưng em không nản chí. Em hiểu rằng bắt đầu một việc gì cũng rất khó, chỉ cần có tấm lòng yêu thương trước hết. Em tin tưởng vào lòng nhân aí của mọi người.
Huyền Trân: Em có nghĩ em là role model cho giới trẻ không?
Jessica: Em nghĩ rằng em làm những việc mà theo sự dạy dỗ của gia đình em là những điều tốt. Mẹ em thường nhắc nhở em khi còn rất nhỏ là phải biết cho đi, đừng tham lam, cái gì cũng đòi về phần mình hay gia đình mình là đời sống nhỏ nhen ích kỷ. Mẹ em hay làm việc thiện, em bắt chước Mẹ. Em không dám nghĩ em là role model hay không, vì đó là do người khác nghĩ về em. Em nghĩ làm việc tốt, tự điều đó đã làm em cảm thấy rất hạnh phúc, mà hạnh phúc thì không thể mua được bằng vật chất. Đúng không chị.
Huyền Trân: Nếu phải cho đi tất cả tài sản để làm việc thiện, giống như bà trưởng trại từ thiện em đã gặp, và chỉ giữ được một thứ duy nhất bên mình, em sẽ giữ lại gì và tại sao.
Jessica: Nếu cho đi tất cả và chỉ được giữ được một thứ thôi, em sẽ giữ lại cuốn album mang theo mình. Những tấm hình sẽ ghi lại tất cả những kỷ niệm gia đình, bè bạn, những gì đẹp đẽ nhất của em từ lúc nhỏ đến hôm nay. Em cho đó là món quý giá nhất.
Huyền Trân: Trong khi đi sinh hoạt chung em nghĩ gì về các bạn Á Hậu, theo lẽ thường con gái đẹp hay ganh tỵ với nhau, nói nhỏ thôi, chị không nói lại đâu.
Jessica: Em rất may mắn được có các bạn Á Hậu thật dễ thương như A Hậu Vivian, Hồng Ân, Anna và Mỹ Ngân. Tụi em rất thân, và thương nhau lắm, không hề có chuyện ganh tỵ, chúng em chăm sóc cho nhau, để đi ra ngoài ai cũng được đẹp. Tại sao phải ganh tỵ, em không hiểu. Tụi em là team (đồng đội) mà. . Những lúc các bạn bận không đi chung với em trong sinh hoạt, em buồn và nhớ các bạn.
Đọc đến đây có lẽ mọi người cũng sẽ đồng ý với người viết về danh từ “đáng yêu” đã dành cho Jessica. Em không là Hoa Hậu chỉ biết đứng cười phô trương sắc đẹp. Em đã dùng ngôi vị của mình để trải hoa yêu thương cho những người bất hạnh. Thương yêu mọi người chung quanh. Nếu sinh ra là một người con gái đẹp là điều may mắn, thì sinh ra là người đẹp với tấm lòng nhân hậu là phước đức, mà tiền tài không mua được. Thiếu sắc đẹp, ai cũng có thể dùng tiền đi mỹ viện sửa chữa, thiêú lòng nhân ái con người chỉ là đồ vật vô tri, không giá trị, không để lại một ấn tượng gì cho người đối diện.
Trở lại với câu của tôi viết và đọc trên nhiều làn sóng radio “Hoa Hậu Áo Dài là ai”, nếu có ai hỏi, tôi sẽ nói : “Hoa Hậu Áo Dài là Jessica”. Jessica là nụ hoa bé bỏng, em trưởng thành qua những việc làm đầy ý nghĩa cao đẹp. Làm Hoa Hậu như Jessica không phải là việc dễ dàng, em đặt tinh thần trách nhiệm trên cái tôi của mình. Cái tôi với tư tưởng thường tình, hay bị người khác hay nghĩ lầm: Hoa Hậu là phải đuợc mọi người đề cao tâng bốc, lo lắng, phục dịch, được mọi ưu tiên…. Tất cả những điều đó hoàn toàn ngược lại với người Hoa Hậu đáng yêu của tôi. Với tuổi đời quá trẻ, em làm tôi suy nghĩ về chính mình và thấy rằng tôi cần học nơi cô bé Hoa Hậu này rất nhiều. Jessica quả thật đáng yêu, chữ “đáng yêu” tôi dành cho riêng em vì:
Em là Hoa Hậu môi đỏ son
Em xinh em đẹp mắt to tròn
Em bước vào đời bao mơ ước
Mộng lớn mộng vừa mộng cỏn con
Tim em trẻ non tràn tình thương
Em trải hoa thơm xuống phố phường
Em tôi đóa hoa mười tám tuổi
Em là nụ hồng rất thơm hương
Trời đã khuya, Jessica từ giã tôi về nhà học bài để chuẩn bị cho trường lớp. Tôi từ giã Jessica để chuẩn bị tiếp tục cho trường đời ngày mai. Rất mong những em thiếu nữ trẻ sẽ gọi phôn cho tôi để ghi danh dự thi Hoa Hậu Áo Dài. Rất mong đuợc quý vị phụ huynh khuyến khích con em mình đến với đại hội hoa hậu áo dài kỳ thứ 24 năm nay. Cộng đồng người Việt chúng ta cần gì, mơ ước gì nơi hải ngoại? Phải chăng ngoài sự thành công của con em ngoài xã hội, chúng ta cần giữ lại trái tim thương yêu rất Việt Nam của giới trẻ. Cộng đồng chúng ta có biết bao nhiêu nụ hồng thơm hương cần được thương yêu dẫn dắt, để các em gần gũi hơn với cộng đồng, để hương thơm Việt Nam lan tỏa khắp nơi, hôm nay và mãi mãi.
Miên man với giòng suy nghĩ, đêm trôi êm đềm. Ngoài khung cửa sổ ánh trăng từ từ mờ nhạt, mặt trời vươn mình thức giấc. Tia nắng sớm của buổi bình minh nhẹ nhàng mát mẻ. Buổi sáng còn non, dễ thương như những cô thiếu nữ làm rung động lòng người, đáng yêu như Jessica, người hoa hậu đã làm tôi thức gần hết đêm suy nghĩ về câu em nói. Cám ơn em. Tôi nhận ra và tin rằng tôi là người hạnh phúc nhất cuộc đời.
HUYỀN TRÂN.
contact info: Huyen-Tran Tran
queenieht@yahoo.com or (408) 757-7710
CHUNG THỤC QUYÊN TÔI KHÔNG ĐỊNH KIẾN “người đẹp” và “đại gia”
Published December 17th, 2010
LQTT: Dường như với Giải Hoa hậu ăn ảnh trong cuộc thi Hoa hậu báo Phụ nữ Việt Nam qua ảnh năm 2005 đã tạo cơ may giúp Chung Thục Quyên bước sang lĩnh vực nghệ thuật một cách dễ dàng hơn?
CTQ: Thực ra phải nói cho đến giờ phút này tôi vẫn cám ơn cuộc thi Hoa hậu ấy đã giúp mình có được thành công như ngày hôm nay. Trước đây, mọi người cũng biết đến Chung Thục Quyên nhưng chỉ với một vai trò người mẫu đơn thuần. Sau khi đăng quang thì tôi mới xem đó là bàn đạp và tự tin tham gia nhiều cuộc thi khác nữa cũng như phát triển hơn ở nghề người mẫu và bắt đầu lấn sân sang một vài lĩnh vực khác. Có thể nói đó là những sự cố gắng ngày nào của tôi hay cũng là một chút gì đó may mắn nhưng hơn hết tôi vẫn biết mình đang làm gì và vẫn phải nỗ lực hết mình cho từng bước đi để đến với sự thành công.
LQTT: Quyên bắt đầu lấn sân sang ca hát, bây giờ người mẫu làm ca sỹ tưởng chừng như dễ dàng quá nhỉ?
CTQ: Tôi thấy điều đó càng khó khăn và làm “rào cản” lớn cho sự phát triển bên ca hát nếu muốn vươn xa hơn. Đồng ý rằng mình khởi đầu dễ dàng nhưng khi nhắc đến mình, mọi người sẽ vẫn chỉ cho rằng tôi là “người đẹp đi hát”. Tôi cảm thấy một điều bất công thế này, khi mang trong mình cái danh “người đẹp đi hát” thì giọng hát của mình lại càng bị săm soi và chú ý hơn. Tôi khá kĩ tính nên làm gì tôi cũng không thích hời hợt làm cho qua loa.
LQTT: Quyên khá kĩ tính nhưng có khi nào Quyên nghĩ do chính điều đó làm mình dè dặt hơn trong việc trả lời báo giới trong khi đã vào nghệ thuật thì ai cũng muốn tên tuổi mình được nhiều người biết đến?
CTQ: Tôi không dè dặt mà cũng vẫn do cái tính cẩn thận lo xa nên nó thế. Những câu hỏi “sốc” tôi vẫn tiếp nhận trả lời nhưng câu hỏi đó với mục đích có đồng cảm, chia sẻ, muốn tìm hiểu tôi hay đang cài bẫy “phát ngôn” của tôi. Tôi sợ điều đó vì từng bị vài sự cố ngoài ý muốn nên đôi lúc mình cũng cần phải thận trọng hơn. Khi bất kì phóng viên nào đến phỏng vấn, tôi đều hỏi: “ Bạn có thích Quyên không?” và thực sự khi họ không có thành kiến với mình thì tôi mới tiếp nhận cuộc phỏng vấn. Thà mất lòng trước nhưng được lòng sau còn hơn. Là người của công chúng, phải làm dâu trăm họ, việc trả lời báo giới thì cũng phải chú ý nhiều. Ông trời phú cho mình có nhan sắc thì nên nói những “lời hay ý đẹp”, tôi sống cầu toàn, cái gì cũng nên tốt đẹp nhất, hoàn hảo nhất.
LQTT: Nhưng đôi khi sự cầu toàn ấy sẽ khiến người ta trở nên tham vọng quá lớn, Quyên có thấy vậy không?
CTQ: Nói tôi sống tham vọng thì cũng không gì sai cả. Xét tận đáy lòng thì những người trong nghệ thuật ai mà không tham vọng chứ, khác nhau ở chỗ nhiều hay ít mà thôi. Tôi không có tham vọng thì chắc mọi người sẽ không biết đến tôi như bây giờ. Cái sự cầu toàn nó giúp tôi sống có mục tiêu, làm được nhiều việc hơn nữa. Tôi không muốn dừng chân tại chỗ mà luôn muốn mình phải đi lên, sống là phải có ý chí cầu tiến. Ai cũng hiểu rõ cái quy luật đào thải khắc nghiệt của ngành mà. Mình không vươn lên thì coi như tự mình bỏ cuộc và rút lui. Tôi có một căn bệnh mà không biết đó là ưu điểm hay nhược điểm của mình, đó là bệnh “ham làm việc”. Nhiều lúc tôi thấy phục mình ở cái sự mạnh mẽ ấy, cứ thế mà băng băng đi, làm những điều mình thích dẫu biết khó khăn trước mắt mình rất nhiều.
LQTT: Nhiều người mẫu chọn điện ảnh làm chỗ trú chân an toàn, còn Quyên thì lại không tập trung nhiều cho phim lắm, sao vậy Quyên?
CTQ: Tôi đã tham gia phim Chuyện tình đảo ngọc và khi phim trình chiếu cũng đã có khá nhiều lời mời nhưng tôi đã quyết định tập trung phát triển ở ca hát ở thời điểm hiện tại này. Dẫu biết rằng mình cũng thích lắm nhưng không thể ôm đồm nhiều quá được. Cái gì cũng nên làm thật chắc khi đã ổn định thì sẽ làm việc tiếp theo. Tôi không muốn hình ảnh của mình xuất hiện ở quá nhiều vai trò nhưng mình đều không làm tốt.
LQTT: Theo hình tượng quyến rũ, gợi cảm, nếu một người đàn ông nhìn chằm chằm vào cơ thể mình thì Quyên sẽ cảm thấy vui vì điều đó chứ?
CTQ: Đó chỉ là một mảng nhỏ trong phong cách mà tôi theo đuổi. Tôi hướng mình theo đa phong cách nhưng phải chăng do những bức ảnh nghệ thuật chụp khá gợi cảm gây nổi bật nhiều hơn nên mọi người tưởng lầm thế. Tôi muốn mình có lúc thật dịu dàng nhưng thỉnh thoảng thì cá tính lên, không phải lúc nào cũng sexy cả. Khi ra ngoài nếu có những ánh mắt nhìn mình thì đương nhiên tôi cảm thấy vui và tự hào vì điều đó chứ nhưng họ nhìn để soi mói, có ý xấu thì tôi chẳng thích tí nào. Nói không thích vậy thôi, thật ra tôi cũng chẳng quan tâm vì mình vẫn đang là mình, tôi cũng như bao người khác mà.
LQTT: Nhiều người cho rằng người mẫu sống với nghề bằng việc chỉ cần khoe hình thức và hình ảnh của mình trên mặt báo. Có phải tuổi thọ sống với nghề là điều mà Quyên sợ nhất không?
CTQ: Như bạn nói thì nghề người mẫu dường như đơn giản quá nhỉ. Vào nghề thì dễ nhưng tồn tại được hay không mới là cái khó. Những cám dỗ, sự đố kị kèm theo lời dèm pha có thể khiến ai cũng phải nản chí. Điển hình như định kiến nhiều người nói nghề người mẫu chỉ cần khoe hình thức và hình ảnh mình trên mặt báo đấy. Tôi không nói đó là quan điểm sai nhưng đôi khi cần có khách quan và sự tôn trọng hơn. Tôi rút ra một điều rằng đến với nghệ thuật thì hãy đừng nhìn bằng ánh mắt mà phải cảm nhận bằng trái tim và xem những gì mà người nghệ sỹ đã cống hiến.
Còn cái tuổi thọ sống với nghề thì tôi chẳng quan tâm và không có gì phải sợ cả. Tôi ý thức con đường mình đang đi, chỉ biết làm hết khả năng bằng cái tuổi trẻ mình đang có. Người mẫu, hoa hậu cũng cần trí tuệ, tôi đang trau dồi từng ngày để sao cho hôm nay sẽ tốt đẹp hơn hôm qua. Tôi cũng còn trẻ, còn khoảng thời gian dài ở phía sau để làm được nhiều thứ tôi muốn hơn. Khi tôi ngừng lại thì tôi biết mình đã hài lòng và cảm thấy quá đủ với những gì mình đang có.
LQTT: Hằng ngày diện những bộ trang phục thật đẹp, xuất hiện trong buổi tiệc sang trọng thật xa hoa, đó có phải là cuộc sống mà trước kia mà Quyên từng mơ ước?
CTQ: Tôi khá lãng mạn. Khi ở cái tuổi đầy mơ ước và hoài bão thì một người con gái ai mà không thích diện đồ đẹp xuất hiện trong những buổi tiệc sang trọng. Từ nhỏ tôi đã thích làm đẹp, thích được nhiều người nhìn ngắm mình nhưng lớn lên rồi thì cái tính đó cũng hết. Tôi thực tế hơn, tôi biết đó chỉ mang tính chất công việc chứ không phải cái mục đích chính trong cuộc sống của tôi. Cuộc sống bây giờ tôi hình dung ra là có một gia đình hạnh phúc, làm tốt trong công việc và quan trọng hết là tìm thấy được niềm vui đích thực khi cống hiến hết mình cho nghệ thuật.
LQTT: Thường những cô gái chân dài, xinh đẹp hễ chọn đàn ông cho mình thì sẽ tính toán mà chọn những người giàu có phải không, Quyên hãy trả lời thật nhé!
CTQ: Tôi không biết họ có khôn ngoan, tính toán gì đó hay không nhưng theo tôi nhìn thẳng vào thực tế thì chẳng có gì là không được cả. Tôi thấy như thế trông xứng đấy chứ. Những người giàu có mà tôi biết xung quanh mình đa số họ thuộc tầng lớp trí thức, tài giỏi, gia đình tốt. Người ta vẫn thường nói “trai tài gái sắc” thì tôi thấy rất thích hợp để trả lời câu hỏi của bạn đấy. Xét bên ngoài thì tôi thấy như vậy nhưng còn vì sao họ quen và đến với nhau có muôn ngàn lý do để mà nói và tôi không phải là họ nên không thể trả lời được. Nếu định kiến như vậy thì hơi oan, tôi thấy khi đã yêu thì chẳng cần phải để ý người mình yêu làm gì, như thế nào cả, chỉ biết rằng cứ làm theo trái tim của mình mà thôi.
LQTT: Có phải Quyên đang quen một người giàu có nên Quyên mới nói thế?
CTQ: Một sự việc có rất nhiều khía cạnh, nhiều lúc cần công bằng hơn để suy xét, tôi thấy mọi thứ nên đặt bản thân mình vào trường hợp đó thì sẽ dễ hiểu hơn. Tôi cảm thấy thế chứ tôi không thích ngụy biện hay bao bọc gì cả. Còn về người yêu của tôi thì thôi cho phép tôi không nhắc đến. Tôi không muốn mọi người nói tôi đang lấy tình yêu của mình để câu sự “chú ý”. Chỉ có điều tôi như bao người khác, tôi yêu nồng cháy, chung thủy và lãng mạn trong tình yêu.
LQTT: Cám ơn Quyên về buổi trò chuyện này!
LÊ QUANG THANH TÂM

Tiếng Hát Nữ Ca Sĩ Jewel
Published May 28th, 2008
(VNC) Jewel là tiếng hát hiếm hoi với đĩa CD đầu tay đã bán trên 12 triệu đĩa và là một trong những đĩa hát bán chạy nhất của lịch sử âm nhạc Hoa Kỳ. Tên thật là Jewl Kilcher, sinh năm 1974 từ thành phố Payson tiểu bang Utah, Jewel học đàn guitar từ nhỏ và chính thức chơi guitar khi được học bổng nhận vào trường nghệ thuật ở tiểu bang Michigan, tại đây Jewel theo học ngành thanh nhạc Opera, năm 17 tuổi, Jewel bắt đầu tập sáng tác.
Tương tự như những ca sĩ khởi sự nghề nghiệp từ những ngày hàn vi, Jewel sống rất khổ cực, rong ruổi rày đây mai đó trong chiếc xe Van, mỗi khi đến một thị trấn hay thành phố nào, cô tìm vào các quán rượu để xin trình diễn.
Năm 1993, một nhạc sĩ trong ban nhạc nổi tiếng hiện nay Red Hot Chili Peppers tình cờ gặp Jewel đang hát trong một tiệm cà-phê và đã yêu thích ngay tiếng hát của Jewel, anh Michael tuyên bố tiếng hát của Jewel rất dễ thương và có nét đẹp tuyệt vời. Vào tháng 8/1993, Jewel được nhà sản xuất âm nhạc Inga Vainshtein khám phá cũng trong dịp tình cờ nghe cô hát trong quán cà-phê, ngay lập tức Jewel được hãng Atlantich Records yêu thích và ký hợp đồng.
Đĩa hát đầu tay Pieces of You, được phát hành lần đầu tiên năm 1995, là đĩa hát khởi sự nghiệp âm nhạc và cũng là đĩa hát bán chạy nhất của Jewel.
Tiếng hát của Jewel vừa được nghe lần đầu tiên trên làn sóng phát thanh đã tạo được sự lưu ý của thính giả. Họ nghe một giọng hát nhẹ nhàng, ngọt ngào, hát giống như đang kể chuyện, cũng nhờ bắt được làn xúc cảm của người nghe, đĩa hát Pieces of You đã bán chạy vượt quá sức tưởng tượng của hãng đĩa Atlantic.
Pieces of You đứng trên bảng xếp hạng 200 đĩa hát hay nhất của tạp chí Billboard liên tục trong 2 năm liền.
Trong 3 năm liên tục, từ 1995 đến 1998, Jewel hưởng thụ sự thành công của đĩa hát đầu tay trong lúc tiếp tục tìm nguồn sáng tác mới và thu âm. Năm 1998 Jewel tung ra đĩa hát thứ 2 mang tên Spirit (Tâm Linh) và tiếp tục nhận được sự hưởng ứng của thính giả.
Ngoài giọng hát dễ thương, Jewel còn có khuôn mặt rất xinh xắn, với mái tóc vàng óng ả, nhìn sự trình diễn của Jewel trên sân khấu cũng như trong các video dễ mang đến người thưởng lãm một cảm giác dễ chịu trong tâm hồn, nhất là giọng hát của Jewel rất nhẹ nhàng, như tâm sự của một cô gái nũng nịu, nhỏ nhẹ bên người yêu.
Năm 2001, Jewel phát hành đĩa hát thứ 3 mang tên This Way, mặc dù không thành công như 2 đĩa hát đầu, nhưng cũng bán hơn 1 triệu đĩa, trong đó có bài hát Break Me được nhiều người yêu thích.
Năm 2003, Jewel phát hành đĩa hát thứ tư và đặt tên là “0304″, trong đề tựa, Jewel nhìn nhận, đĩa hát này cô muốn thực hiện theo phong cách giàn nhạc lớn, tuy nhiên giới thưởng ngoạn cho rằng mặc dù muốn tạo phong thái mới, nhưng Jewel đã rời xa truyền thống của những đĩa hát trước đây và không thích hợp, đây là trường hợp của bài hát Serve the Ego, theo kiểu nhạc rock, nghe lạ nhưng giới thưởng ngoạn vẫn thích cách hát cũ của Jewel với tiếng đàn Guitar thùng.
Sau đĩa hát của năm 2003, Jewel đi lưu diễn khắp thế giới và mãi đến năm 2005 mới trở lại thu âm và đến tháng 5/2006 Jewel phát hành đĩa hát mang tên Goodbye Alice in Wonderland, mặc dù được xếp đầu bảng của billboard, nhưng nhận được phê bình trộn lẫn. Điều đáng tiếc là đĩa hát đã không tạo được sự thành công như khởi đầu sự nghiệp của Jewel, giới phân tích cho rằng, Jewel cần tạo nên một sự thay đổi lớn trong sự sáng tác nếu muốn tiếp tục nhận sự ủng hộ của giới thưởng ngoạn.
Nhạc phẩm 1000 Miles (Một Ngàn Dặm), đĩa hát được nhiều người xem là hay nhất của Jewel, nhưng ngược lại không nhận được sự hưởng ứng của giới thưởng ngoạn.
Vì ảnh hưởng của tình trạng đĩa hát của Jewel bán chậm hẳn lại sau nhiều năm chưa tạo được sự đột phá mới, hãng đĩa Atlantic ngưng gia hạn hợp đồng với Jewel, tuy nhiên điều này không làm cô buồn lòng, thay vào đó Jewel tuyên bố muốn thử loại nhạc đồng quê, hay country music, bài hát Stephenville, TX, được quay video và ngay lập tức các hãng đĩa nhạc đồng quê ở Nashville liên lạc với Jewel nhưng cô từ chối.
Cũng vào tháng 11/2007, Jewel tuyên bố ký hợp đồng với hãng đĩa độc lập để tự do thu âm và sáng tác hơn. Hiện Jewel đang khởi sự giới thiệu đĩa hát nhạc đồng quê mới và cho ra mắt trong một ngày gần đây.