Trên sông sớm

Trên sông sớm Thứ bảy, 09/01/2010 21 giờ 34 GMT+7
*Truyện ngắn của HOÀNG NHẬT TUYÊN
Hạnh không ngờ rồi có một đêm mình lại thức trắng như thế này. Người ta bảo thức đêm mới biết đêm dài. Đêm rõ là quá dài ít ra như đêm nay đối với Hạnh. Mới hơn tám giờ tối, chị đã lên giường, lấy cớ mình bị mệt. Chị bắt đứa con gái mới tám tuổi cùng đi ngủ sớm. Bé Trà phụng phịu vì không được sang nhà hàng xóm xem ti-vi như mọi hôm, chị quát: “Đi thì đi nhưng chút nữa không ai thức để đi dẫn về được đâu”. Nó lủi thủi đứng dựa vào cột nhà một lát, sau đó với vẻ mặt buồn thiu, miễn cưỡng bước lên giường, nằm quay mặt vào tường.
Hạnh tắt đèn. Nhưng đến khi con bé đã say giấc từ lâu chị vẫn chưa tài nào chợp mắt được. Hết trở người về phía bên này lại sang phía bên kia. Người chị cứ vừa được tắm nước nóng xong, tỉnh táo đến kỳ lạ. Không biết đã bao nhiêu lần Hạnh tự nhủ thành lời “ngủ thôi” song cứ mỗi lần như thế, khi chị nhắm mắt thì khuôn mặt Khánh bỗng hiện ra trong tâm trí chị, kéo theo sự bực bội, khó chịu xen lẫn bao điều phán đoán. Từ chiều lòng chị đã nặng trĩu khi bé Trà từ bãi cát ngoài sông chạy về với vẻ mặt hăm hở, khoe:
- Mẹ ơi! Bác Khánh sắp cưới vợ rồi! Có một cô đẹp lắm đang ở lại trong nhà bác ấy và mấy đứa chúng nó bảo đó là vợ sắp cưới của bác Khánh.
Đang lui hui cắt đám rau sau vườn để nấu cho heo, thoạt đầu, Hạnh không chú ý đến điều con gái vừa nói là mấy. Nhưng sau đó bỗng dưng chị thấy có cái gì đó hụt hẫng trong lòng. Hạnh làm mọi việc một cách vội vàng và rồi một lát sau, không kìm được tò mò chị liền bưng rổ đi về phía bờ sông. Chị cố tình đi thật chậm trên con đường nhỏ bên cạnh nhà Khánh. Ngôi nhà này đã quá quen thuộc với chị, từ cái hàng rào bằng những cây keo lưa thưa đến những tấm phên tre được trát bằng phân trâu lâu ngày đã bạt màu, trắng mốc. Có ngày nào ra sông mà Hạnh không đi ngang qua đây... Hạnh không chỉ thấy hụt hẫng mà lòng chị bỗng nhói đau, vì trên cái dây phơi bắt từ hiên nhà qua cây đào lộn hột già cỗi, lưa thưa lá vàng có một bộ quần áo phụ nữ; bộ đồ nổi bật với những đóa hoa màu lam trên nền xám nhạt. Xưa nay chưa bao giờ Hạnh thấy có một bộ đồ phụ nữ phơi trong sân nhà Khánh. Chạng vạng, Hạnh lại giả vờ ra bên sông lần nữa. Lúc này, khách qua đò đã hết, con thuyền nhỏ đang neo bên bờ cát, còn trong sân nhà mình, Khánh đang ngồi trên chiếc ghế gỗ cùng với một phụ nữ tóc xõa ngang lưng. Không nhìn rõ mặt người phụ nữ và nghe không rõ hai người nói với nhau những gì, nhưng qua tiếng cười, Hạnh biết họ đang vui.
Bữa cơm tối với Hạnh trở nên nhạt nhẽo. Chuyện Khánh sắp lấy vợ cứ bám riết trong tâm trí Hạnh, dù chị cố nghĩ sang chuyện khác, dù chị cố mượn giấc ngủ để quên đi điều mình đang trăn trở.
Cái tin Khánh sẽ cưới vợ đến với Hạnh quá đột ngột, một tình huống chưa lần nào xuất hiện dù là trong trí tưởng tượng của Hạnh. Họ vốn là người cùng làng, từ nhỏ đã quen biết nhau, cùng học chung một trường ở xã. Khánh lớn hơn Hạnh hai tuổi, là bạn và cũng là người học cùng lớp với Thiên - chồng Hạnh.
* * *
Quê nghèo, cũng như đa số bạn bè nữ, sau khi học xong lớp 9, Hạnh phải ở nhà làm lụng giúp đỡ gia đình. Hai người bạn thân là Thiên, Khánh và nhiều đứa con trai khác thì được lên trường huyện học tiếp. Tốt nghiệp cấp trung học, cả hai không đỗ đại học, Khánh được tuyển vào ngành kiểm lâm sau đó làm việc trên huyện, còn Thiên trở về quê. Tình yêu nảy nở và mấy năm sau thì Thiên và Hạnh cưới nhau.


Vừa tham gia công tác ở xã, Thiên vừa cùng vợ chăm chút làm ăn với nghề trồng dâu nuôi tằm. Mấy vụ may mắn, từ tiền dành dụm, một ngôi nhà nhỏ mái tôn vách ván được dựng lên để đôi vợ chồng trẻ ra riêng, và mấy năm sau thì bé Trà chào đời. Nhưng thật oái oăm, khi bé Trà lên ba thì vì một cơn bệnh hiểm nghèo, Thiên đã mất. Hạnh gạt nước mắt, nuôi con. Hạnh nghĩ mình sẽ không đi bước nữa. Chị không muốn san sẻ tình cảm của mình cho ai ngoài đứa con gái mà chị rất mực yêu thương.
Khi Hạnh vừa mãn tang chồng thì Khánh trở về quê. Trong một lần truy đuổi bọn lâm tặc, chẳng may Khánh bị thương, dập hết một chân, phải cưa gần đến gối, không còn tham gia công tác được nữa. Lúc này, cha mẹ Khánh cũng đã qua đời. Khánh mua lại một ngôi nhà nhỏ bên bờ sông, ngay trên con dốc thoai thoải dẫn xuống bến đò. Anh được xã tạo điều kiện, phân cho việc đưa đò để sinh sống, thay chỗ cho ông cụ Toản đã già không đảm đương nổi công việc ấy.
Vốn là bạn cũ, lại chưa có gia đình nên Khánh rất thương bé Trà. Khi đò vắng khách sang sông, con bé hay ra bãi cát để chơi với Khánh. Có khi hai bác cháu chèo đò qua bến bên kia rồi cùng quay lại. Con bé đùa nghịch, tiếng cười trong vắt lan trên mặt nước. Ban đêm, Khánh thường cắm nò ở những đoạn bờ sông có vực sâu bắt cá. Bắt được cá, thỉnh thoảng anh gởi cho bé Trà.
Trong xóm có người bạn gái trạc tuổi Hạnh bảo chị: “Hình như anh Khánh thương mày. Này, tao thấy được đó nghen!”. “Nói bậy” - Hạnh đáp rồi lắc đầu nguây nguẩy, lơ đi, coi như mình không chú ý. Thực ra, từ lâu với sự nhạy cảm của mình, Hạnh đã nhận ra những tình cảm khác thường của Khánh đối với chị. Chỉ với ánh mắt, chỉ những cái nhìn của Khánh trong những lần chị đi đò qua sông đã mách bảo với chị tất cả. Tuy nhiên, Hạnh luôn luôn làm như một kẻ vô tình, không biết chuyện gì diễn ra, dù rằng đôi lần Khánh đã nói bóng gió khi trên chuyến đò chỉ có mình chị là khách. Cách đây năm tháng, vào một buổi tối, khi bé Trà sang chơi ở nhà hàng xóm thì Khánh đến. Họ ngồi đối diện bên chiếc bàn gỗ, nói đủ thứ chuyện trong làng, ngoài xóm, cuối cùng trong trạng thái bối rối đến ngượng nghịu, Khánh đã nắm tay Hạnh và ngỏ lời muốn cưới chị làm vợ, muốn cùng chị chăm sóc bé Trà. “Chúng mình chỉ là anh em thôi” - Vì bất ngờ và không tránh được lúng túng, Hạnh rút vội tay mình rồi giục anh về.
Không phải Hạnh không quí Khánh. Anh là người hiền lành, chất phát. Tình cảm anh dành cho chị rất chân thành. Hạnh biết điều đó. Nhưng đi bước nữa là chuyện chị chưa hề chuẩn bị. Làm ruộng ăn cơm nằm, nuôi tằm ăn cơm đứng. Công việc của chị khi vào mùa nuôi tằm hầu như lúc nào cũng bận rộn. Vả lại, chị muốn chờ cho bé Trà lớn khôn thêm. Sau lần ngỏ lời. Mỗi khi gặp nhau, Hạnh thấy Khánh buồn hẳn. Vốn là người ít nói, giờ anh chàng càng ít nói hơn. Đôi khi ra sông, nhìn Khánh ngồi một mình buồn thiu bên chiếc thuyền gỗ đơn độc, Hạnh thấy thương anh nhiều hơn và đêm đêm chị bắt đầu nghĩ về anh. Tại sao lại không? Hạnh tự hỏi và nghĩ chị không thể sống mãi như vầy. Chị bắt đầu nhóm lên niềm hy vọng với ý nghĩ rồi một ngày nào đó Khánh lần nữa ngỏ lời...
Nhưng bây giờ, niềm hy vọng chỉ mình chị biết ấy đã vỡ vụn rồi. Chị đã nhìn thấy người ta cười nói với nhau và chị đoán lúc này chắc cả hai đang say giấc.
Càng nghĩ mông lung, Hạnh càng thấy mệt mỏi. Hạnh cố nghĩ lan sang những chuyện khác nhưng chỉ phút chốc tất cả những gì có liên quan đến Khánh cứ liên tục trải ra trước mắt chị. Hạnh thấy giận cho chính mình rồi lại giận Khánh. Thương nhau thật lòng mà như thế sao? Chao ôi, đàn ông...
Ngoài kia trăng vẫn sáng. Càng về sáng ánh trăng dường như càng vàng hơn. Không chịu nỗi sự giày vò, Hạnh mở cửa bước ra hàng hiên, thở dài nhưng sau đó lại quay vào nằm thừ người, bất lực. Hạnh biết rồi đây mình sẽ rất buồn và sẽ sống rất tẻ nhạt khi Khánh đã lấy người đàn bà kia làm vợ, và dù biết mình vô lý nhưng lúc này Hạnh thấy căm ghét Khánh, coi anh như một kẻ bội bạc.
Có tiếng gà gáy thưa thớt từ xa vọng tới rồi chẳng mấy chốc cả làng trên, xóm dưới tiếng gà liên tiếp trỗi lên nối nhau thành tràng dài, rộn rã. Trời sáng dần. Ở đầu sân có tiếng chim chèo bẻo kêu, sau đó có tiếng chim chìa vôi ríu rít ở cuối vườn. Hạnh nhận ra đó là tiếng của đôi chim chìa vôi mới đến làm tổ trên cây mít cách đây mươi ngày. Có lẽ chúng đang hạnh phúc! Tiếng kêu của chúng trong veo thế kia mà! - Hạnh nghĩ và bất chợt chua xót nhớ tới một câu ca mà chị muốn gán ghép cho Khánh lúc này: “Không có bê ta về chăn nghé. Bạn cũ đi rồi ta ghé người dưng...”.
* * *
Nằm thêm một lát trên giường, khi trời sắp sáng, Hạnh ngồi bật dậy bởi một quyết định táo tợn vừa xuất hiện trong đầu. Chị muốn sớm được xem Khánh, người mà chỉ mấy tháng trước đã nỉ non ngỏ lời yêu chị giờ đây ra sao. Để không làm thức giấc đứa con gái, Hạnh nhẹ nhàng ra sân rửa mặt rồi vội vã lấy chiếc nón lá và cầm chiếc rổ không, bươn bả ra đường.
Phía trời tây, mặt trăng đã lặn từ lúc nào. Lần theo con đường đất quen thuộc còn mờ mờ bóng đêm và đẫm hơi sương, Hạnh đi về phía bờ sông. Đến gần nhà Khánh, Hạnh dừng lại, do dự một lát nhưng cuối cùng chị đã gọi cửa.
- Anh Khánh ơi! Làm ơn cho tôi qua sông một chút! Anh Khánh ơi!
- Ai đó? Có tiếng hỏi và khi mở cửa, nhận ra Hạnh, Khánh hỏi với vẻ đầy ngạc nhiên- Hạnh hả? Qua sông làm gì sớm thế?
- Nhà có việc - Chị đáp gọn lỏn - Anh có thể đưa tôi sang sông được không?
- Được chứ, được chứ... Khánh bước theo Hạnh ra bến. Đến mép nước, anh cúi xuống, vục nước vào hai lòng bàn tay để rửa mặt, sau đó đẩy thuyền ra khỏi bờ.
Mặt con sông Cái vào lúc tinh mơ phủ đầy những lớp hơi mờ mờ, xám đục trông rất huyền ảo. Trong ngôi nhà nằm nơi xóm nhỏ ở bên kia sông, có người đã thức dậy, đun bếp, ánh lửa đỏ bập bùng.
- Em có việc gì mà qua sông sớm vậy?- Khánh cất tiếng hỏi khi con đò nhỏ đã ra giữa dòng.
- Có việc thì mới đi! - Ngồi ở đầu thuyền, Hạnh cố tình đáp với giọng khó chịu. Không thấy Khánh hỏi gì thêm, chỉ có tiếng mái chèo khua lạch cạch bên mạn thuyền. Hạnh càng khó chịu thêm. Chị nói với giọng dịu dàng nhưng đầy xoi mói - Có việc cần nên nhờ anh hơi sớm. Thật bất tiện khi làm anh phải bỏ chị ấy nằm một mình trong nhà.
Mái chèo trên tay Khánh như chùng lại.
- Ồ, Hạnh nói gì thế? Khánh ngạc nhiên hỏi - Bỏ chị ấy nào?
- Thôi, có gì mà phải giấu - Hạnh nói mà không quay đầu lại - Chẳng phải anh sắp cưới vợ và người đàn bà ấy đang ngủ lại trong nhà anh đó sao?
- A! Khánh a một tiếng thật to với vẻ ngạc nhiên. Anh cười: - Đó là chị Hiền, chị họ của anh, mới ở thành phố về thăm. Tối hôm qua chơi ở nhà anh, sau đó chị đã vào Xóm Gò thăm bà dì.
- Thế à! Bây giờ thì Hạnh bối rối hẳn. Người Hạnh bỗng chốc nhẹ nhõm và trong cơn xúc động không kìm chế được, chị bất ngờ đưa hai tay bưng mặt khóc òa, rồi chị bảo Khánh với giọng không còn chút bình tĩnh. - Thôi... anh quay thuyền lại... cho tôi về...
- Em làm sao thế? - Anh hỏi mấy lần nhưng Hạnh vẫn ôm mặt khóc. Lúng túng vì không rõ chuyện gì đã xảy ra, Khánh liền vứt cây chèo vào lòng thuyền, bước những bước tròng trành đến với Hạnh. Anh đặt tay lên vai Hạnh, vừa lắc vừa hỏi - Nào, chuyện gì đã xảy ra? Thôi, đừng khóc nữa, nào...
Hạnh vẫn không trả lời. Chị khóc to hơn và bất ngờ ôm chặt lấy Khánh, gục đầu vào ngực anh, thổn thức.
Những giọt nước mắt nóng ấm của Hạnh thấm vào ngực áo Khánh làm anh thêm bối rối, không hỏi nữa. Một lúc sau, anh khẽ khàng đưa tay ôm chặt lấy chị. Anh không dám thở mạnh trước mùi hương tóc dìu dịu, mênh mang.
Chiếc thuyền nhỏ chẳng có người lái, hơi chao, sau đó, cứ thế lững lờ trôi. Một bóng mây bay qua, dường như trời sắp mưa, vài giọt nước từ trên cao bắt đầu rơi rơi. Bên kia bờ có tiếng gọi: Đò ơ... ơ... ơi!