Những 'Nhà Báo Công Dân' Làm Nên Lịch Sử Ở Ai Cập

Những 'Nhà Báo Công Dân' Làm Nên Lịch Sử Ở Ai Cập
(02/25/2011) (Xem: 151)
Tác giả : Bùi Tín
Bùi Tín Viết Riêng Cho VOA, Thứ Tư, 23 Tháng 2 Năm 2011: Những 'Nhà Báo Công Dân' Làm Nên Lịch Sử Ở Ai Cập

Bùi Tín
Mạng thông tin toàn cầu internet, các công cụ truyền thông Facebook, Twitter, youTube… đã đóng vai trò vũ khí đấu tranh lợi hại và có hiệu quả trong cuộc lật đổ ách độc tài ở Tunisia và Ai Cập.
Ở Ai Cập, với số dân 83 triệu, có đến 24 triệu máy computer, hơn 5 triệu facebook, 30 vạn twitter và 25 vạn blogger…, phần lớn là các nhà trí thức, nhà kinh doanh, sinh viên và học sinh. Cư dân blogger rất trẻ, trung bình dưới 30 tuổi. Hàng vạn blogger ở thủ đô Cairo, ở hải cảng Alexandria và Suez đã là những chiến sĩ tiên phong trong cuộc nổi dậy hào hùng, bền bỉ trong 18 ngày đêm cách mạng sôi sục, buộc nhà độc tài gia đinh trị và bộ hạ của Mubarak cuối cùng phải xuống đài, bỏ chạy.
Nhà độc tài có uy quyền và uy lực bậc nhất châu Phi và Trung Đông ấy đang hí hửng nắm chắc một nhiệm kỳ tổng thống thứ 5 vào tháng 9 tới, còn tính chuyện truyền ngôi cho con trai bất tài, hung hãn, bỗng vào đầu xuân 2011 thấy đất trời rung chuyển bới cuộc xuống đường của quần chúng khao khát tự do, công bằng và quyền sống. Cuộc đấu tranh của đường phố được cổ vũ, điều hành, hướng dẫn bởi mạng lưới điện toán bén nhạy đã quyết định số phận của một chế độ độc đoán và mở đường cho tương lai.
Trong hàng vạn internautes - chiến sỹ mạng - dấn thân cho tự do công bằng và nhân phẩm của nhân dân và lập công đầu vẻ vang nổi lên 3 bộ mặt tiêu biểu.
Trước hết là anh Wael Ghonim, 30 tuổi, người Ai Cập, sống ở Dubai cùng vợ người Mỹ và 2 con nhỏ. Anh là người nhận trách nhiệm điều hành mạng toàn cầu Google vùng Trung Đông. Anh sớm dấn thân cho cuộc đấu tranh đòi tự do cho cư dân mạng, rồi tự đó anh dấn thân cho quyền sống tự do, bình đẳng, nhân quyền của toàn dân. Khi cuộc cách mạng khởi đầu ngày 25-1-2011, anh từ Dubai trở về Cairo mở ngay một trang facebook trên chiếc máy điện toán nhỏ bé mang nhãn hiệu MacB của anh, mang tên «Tất cả chúng ta đều là Khaled Said ». Khaled Said là một thanh niên đấu tranh cho tự do dân chủ, bị cảnh sát bắt, tỏ ra bất khuất, bị tra tấn cho đến chết hồi tháng 6-2010. Trang facebook của anh có tác dụng huy động đông đảo thanh niên xuống đường ồ ạt trong những ngày tiếp theo. Anh bị bắt, bị giam giữ một nơi bị mật trong 11 ngày đêm, anh được tự do ngày 7-2-2011, thì 4 ngày sau, ngày 11-2, tên độc tài Mubazrak bỏ chạy.
Gần đây tờ báo lớn nhất của Ai Câp nhận định: các cuộc cách mạng như ở Hoa Kỳ có lãnh tụ George Washington, cách mạng vô sản có Karl Marx, cách mạng Trung Quốc có Mao, ở Ba Lan có Walesa, còn ở Ai Cập có thể nói đó là Wael Ghonim. Với ý nghĩa là tuy không có một đảng phái, một tổ chức chặt chẽ đứng ra lãnh đạo, nhưng vẫn thắng lợi rõ ràng, chế độ cũ sụp đổ; không có Ghonim thì không thể đạt kết quả như vậy.
Trong khi Ghonim đang ở trong tù đã có 2 nữ blogger thay thế một cách kỳ diệu. Đó là cô sinh viên khoa sinh học Mona Seif của trường Đại học Cairo, 25 tuổi, cùng cả gia đình trí thức dấn thân từ 2 năm nay cho cuộc đấu tranh đòi tự do, đến khi anh thanh niên Khaled Said bị tra tấn đến chết, cô càng thêm quyết chí bội phần. Cô đi đầu trong việc hưởng ứng trang facebook của Ghonim và tận dụng máy điện toán của mình để từng buổi, hằng ngày, hàng đêm đi viết phóng sự ngắn tại chỗ, truyền tin, chụp ảnh, chỉ đạo, phối hợp các cuộc đấu tranh trên đường phố.
Cùng làm việc trên đây với Mona Seif có cô sinh viên khoa chính trị Gigi Ibrahim, 24 tuổi, từng học ở California, Hoa Kỳ trở về Cairo,cũng là một blogger tài hoa và dấn thân cho tự do. Cô mê máy điện toán, hiểu sâu tính năng kỳ diệu của nó trong đấu tranh. Cô là nhà báo xông xáo, có mặt ngay ở những nơi và trong thời điểm nóng bóng nhất để cổ vũ, ghi nhận, truyền tin và ảnh đi khắp mọi nơi, khắp Ai Cập và ra nước ngoài. Cô nói sáng 25-1 cô đã khóc, vừa làm việc phóng viên vừa khóc ròng, vì bất ngờ, sung sướng, hạnh phúc quá, tưởng đâu vài trăm người ra đường, vậy mà hàng ngàn rồi hàng chục ngàn, cô những tưởng mình hoa mắt, nằm mơ, loạn thị… Mấy ngày sau lại đông gấp đôi, gấp ba hôm trước.
Cả 3 thanh niên trên đây, anh Wael Ghonim, cô Mona Seif và cô Gigi Ibrahim đều tự nhận mình là những «nhà báo công dân» trong thời đại của blogger, Facebook, Twitter, youTube.
Không cần giấy bút, sổ tay, máy ảnh, máy fax, nhà in, phát hành lỉnh kỉnh, chỉ gõ phím, bấm chuột là xong, là xong cái việc lay trời chuyển đất, là xong việc lật đổ chế độ độc tài, tham nhũng, gia đình trị, ngồi trên luật pháp, cướp của nhân dân, mở ra thời đại mới, kỷ nguyên mới cho đất nước mình, cho cả khu vực và cho toàn thế giới.
Bùi Tín




Quân Đội Ai Cập, 1 Ẩn Số Trong Cuộc Nổi Dậy Của Nhân Dân
(02/09/2011) (Xem: 845)
Tác giả : Bùi Tín
Bùi Tín Viết Cho VOA, Thứ Ba, 8 Tháng 2 Năm 2011: Quân Đội Ai Cập, 1 Ẩn Số Trong Cuộc Nổi Dậy Của Nhân Dân

Bùi Tín
Đầu năm 2011, cuộc nổi dậy nhanh gọn ở Tunisia cổ vũ mạnh mẽ nhân dân các nước láng giềng vùng dậy đòi tự do dân chủ và nhân quyền. Mạnh mẽ nhất, sôi sục nhất là nhân dân Ai Cập.
Khẩu hiệu ban đầu của quần chúng là đòi cải thiện đời sống, đòi tổng thống thực hiện lời hứa chống tham nhũng, chống giá lương thực thực phẩm đắt đỏ, đòi cải tổ chính quyền trung ương và địa phương…
Ngày 28-1 xô xát giữa quần chúng không vũ trang và cảnh sát mở rộng. Khi xung đột xảy ra, quân đội cam kết không dùng vũ lực đàn áp dân. Tình hình hơi dịu bớt, nhưng vẫn căng thẳng.
Đến nay sau 14 ngày đêm đấu tranh, tình thế vẫn giằng co quyết liệt. Quân đội được huy động để thị uy, có cả bộ binh và hàng chục xe tăng, với quy mô hạn chế, máy bay chiến đấu và trực thăng lượn trên không, không làm cho dân sợ hãi.
Thái độ của quân đội Ai Cập đang là một ẩn số, một nhân tố có ý nghĩa quyết định cho sự ngả ngũ của tình hình. Quân đội Ai Cập hiện có nửa triệu quân, với số quân dự bị có thể động viên khẩn cấp là nửa triệu nữa.
Quân đội Ai Cập hiện đại là quân đội có trang bị tối tân, trang bị vũ khí của Anh, Mỹ, được huấn luyện rất tốt, với hàng loạt sỹ quan trẻ tốt nghiệp từ các học viện quân sự Anh, Mỹ, Pháp.
Trong cuộc khủng hoảng lớn hiện nay, có một số sự kiện cần chú ý: Tổng thống Mubarak và Phó Tổng thống Omar Suleiman đều kêu gọi những người biểu tỉnh tự kiềm chế, tuyên bố không dùng quân đội đản áp nhân dân. Bộ trưởng Quốc phòng Mohamed Hussein Tantawi cũng cam kết thực hiện nghiêm ý định ấy của ông Mubarak. Ông Mubarak vốn là Trung tướng tư lệnh Không quân, năm 1975 được Tổng thống Sadat cử làm Phó Tổng thống. Hiện Tổng thống Mubarak vẫn mang danh nghĩa và quyền uy Thống chế, Tổng tư lệnh Tối cao Hải Lục Không quân Ai Cập.
Người thực tế chỉ huy Quân đội Ai Cập hiện là Tướng Tổng tham mưu trưởng Sami Al-Anan, được đào tạo từ Mỹ, người suốt 12 ngày nay luôn giữ liên lạc chặt chẽ với Ngũ Giác Ðài. Chính ông là người công khai tuyên bố cam kết quân đội không đàn áp những công dân đang bày tỏ nguyện vọng của mình bằng cách xuống đường.
Còn lực lượng cảnh sát? Đây cũng là một ẩn số của tình hỉnh. Cảnh sát Ai Cập khá đông, nhưng cũng bị ghép vào kỷ luật rất chặt chẽ trong quan hệ với nhân dân. Bất cứ hành động phiền nhiễu dân, vòi tiền, hống hách với dân, cậy quyền thế đều bị coi là vi phạm đạo đức, điều lệ quân nhân, bị tố cáo, kỷ luật và phần lớn bị sa thải, sau đó rất khó kiếm được việc khác. Phó Tổng thống Omar Suleiman tuyên bố rằng cảnh sát có nghĩa vụ bảo vệ mọi công dân trên đường phố, giữ gìn trật tự trị an, tập trung chống bọn cướp phá các kho tàng, hiệu buôn.
Đã có hiện tượng khi có xung đột giữa những người nổi dậy, giữa phe thân Mubarak và phe chống Mubarak, cảnh sát bắn đạn cao su và bắn chỉ thiên để cách ly 2 phía, ngăn cản xung đột lan rộng. Rất nhiều nơi cảnh sát đúng giữ trật tự cho các đoàn tuần hành.
Các đoạn phim được truyền đi tại chỗ cho thấy hàng chục xe tăng màu vàng nhạt, nòng súng bịt lại, đậu yên lặng trên Quảng trường Tahrir, người lái xe tăng vẫy chào quần chúng, cũng như cảnh cảnh sát mặc quân phục củng lực lượng thanh niên trật tự viên mang băng đỏ cùng hợp tác với nhau để giữ trật tự chung. Xe cứu thương qua lại cấp cứu người bị nạn.
Phóng viên Hoa Kỳ cho biết bà con xuống đường đã được dặn kỹ nhiều quy tắc ứng xử cần thiết: vệ sinh môi trường, nơi tiểu tiện, đại tiện, lễ cầu nguyện sáng và chiều (vì đa số là người Hồi giáo), không hốt hoảng khi có tiếng súng, khi có người bị thương, giúp nhau thu xếp nghỉ ngơi vào ban đêm, hệ thống cứu thương, cấp cứu, hệ thống tiếp tế, thông tin luôn cải tiến với tinh thần “chúng ta là anh em”.
Cả một xã hội công dân, xã hội dân sự có tổ chức hình thành trong đấu tranh, trong đó nổi lên tình nghĩa quân dân, chung sức chung lòng đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng, đưa đất nước phát triển bền vững trong một xã hội tự do dân chủ và phồn vinh cho mọi người dân.
Bui Tin